Το 1996 κατόπιν υποδείξεως των Γ. Καραβοκύρη και Αν. Παναγιωτόπουλου εντοπίστηκε και ανασκάφηκε κιβωτιόσχημος τάφος ρωμαϊκών χρόνων εντός της ιδιοκτησίας Π. Κάππου, που βρίσκεται πλησίον του νεκροταφείου του χωριού.
Ο τάφος έχει κτιστά τοιχώματα από αργούς λίθους και πλίνθους, επιχρισμένα εσωτερικά με παχύ κονίαμα, ενώ το δάπεδο ήταν στρωμένο με μεγάλες πήλινες πλάκες. Πήλινες ήταν και οι καλυπτήριες πλάκες του τάφου. Ο προσανατολισμός του ήταν ΝΑ.-ΒΔ., ενώ ο νεκρός βρέθηκε τοποθετημένος εκτάδην με το κρανίο προς ΒΔ. Το μέγιστο μήκος του τάφου ήταν 2,30 εξωτερικά και 1,65μ. εσωτερικά. Το μέγιστο πλάτος του ήταν 0,50 και το βάθος του 0,55μ. Δεν βρέθηκαν κτερίσματα στο εσωτερικό του. Σύμφωνα με μαρτυρίες του ιδιοκτήτη είχαν εντοπιστεί στο παρελθόν πολλοί παρόμοιοι τάφοι στον ίδιο χώρο, ο ίδιος δε μας υπέδειξε διάσπαρτα λείψανα κτισμάτων, μάλλον ρωμαϊκής εποχής, στο κτήμα του.
Στη θέση Τσούκα του Πύργου Τριφυλίας ο Αναστάσιος Παναγιωτόπουλος βρήκε και παρέδωσε στην Εφορεία ένα σχεδόν ακέραιο κάνθαρο μινυακού τύπου, που χρονολογείται στη ΜΕ εποχή. Στην αυτοψία που ακολούθησε διαπιστώσαμε ότι στη θέση αυτή υπήρχε μεγάλο τυμβοειδές έξαρμα ήδη γνωστό και εντοπισμένο1, το οποίο είχε πλήρως καταστραφεί και ισοπεδωθεί από τον ιδιοκτήτη του αγροκτήματος, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως καλλιεργήσιμη έκταση. Είχε απομείνει μόνο το κεντρικό τμήμα του τύμβου με τον τσιμέντινο κιονίσκο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού στην κορυφή του. Περισυλλέχθηκαν από το σημείο αυτό αρκετά οστά και λίγα δυσδιάγνωστα όστρακα, ενώ προγραμματίστηκε μικρή ανασκαφική έρευνα στο μικρό τμήμα του τύμβου που έχει απομείνει ακόμη.
Το 1998 στη θέση Τσούκα διενεργήθηκε βραχύχρονη ανασκαφική έρευνα, όπου είχε εντοπιστεί μεγάλος τύμβος. Το μεγαλύτερο μέρος του τύμβου αυτού καταστράφηκε προ δεκαετίας περίπου από τον ιδιοκτήτη του κτήματος, με αποτέλεσμα να απομείνει μόνον ο κεντρικός του πυρήνας, στην κορυφή του οποίου ήταν τοποθετημένο ένα τριγωνομετρικό σημείο του στρατού.
Ο τάφος έχει κτιστά τοιχώματα από αργούς λίθους και πλίνθους, επιχρισμένα εσωτερικά με παχύ κονίαμα, ενώ το δάπεδο ήταν στρωμένο με μεγάλες πήλινες πλάκες. Πήλινες ήταν και οι καλυπτήριες πλάκες του τάφου. Ο προσανατολισμός του ήταν ΝΑ.-ΒΔ., ενώ ο νεκρός βρέθηκε τοποθετημένος εκτάδην με το κρανίο προς ΒΔ. Το μέγιστο μήκος του τάφου ήταν 2,30 εξωτερικά και 1,65μ. εσωτερικά. Το μέγιστο πλάτος του ήταν 0,50 και το βάθος του 0,55μ. Δεν βρέθηκαν κτερίσματα στο εσωτερικό του. Σύμφωνα με μαρτυρίες του ιδιοκτήτη είχαν εντοπιστεί στο παρελθόν πολλοί παρόμοιοι τάφοι στον ίδιο χώρο, ο ίδιος δε μας υπέδειξε διάσπαρτα λείψανα κτισμάτων, μάλλον ρωμαϊκής εποχής, στο κτήμα του.
Στη θέση Τσούκα του Πύργου Τριφυλίας ο Αναστάσιος Παναγιωτόπουλος βρήκε και παρέδωσε στην Εφορεία ένα σχεδόν ακέραιο κάνθαρο μινυακού τύπου, που χρονολογείται στη ΜΕ εποχή. Στην αυτοψία που ακολούθησε διαπιστώσαμε ότι στη θέση αυτή υπήρχε μεγάλο τυμβοειδές έξαρμα ήδη γνωστό και εντοπισμένο1, το οποίο είχε πλήρως καταστραφεί και ισοπεδωθεί από τον ιδιοκτήτη του αγροκτήματος, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως καλλιεργήσιμη έκταση. Είχε απομείνει μόνο το κεντρικό τμήμα του τύμβου με τον τσιμέντινο κιονίσκο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού στην κορυφή του. Περισυλλέχθηκαν από το σημείο αυτό αρκετά οστά και λίγα δυσδιάγνωστα όστρακα, ενώ προγραμματίστηκε μικρή ανασκαφική έρευνα στο μικρό τμήμα του τύμβου που έχει απομείνει ακόμη.
 |
| Στιγμιότυπο από την ανασκαφή στη θέση Πυργάκι Τσούκας κατά τη διάρκεια της αρχαιολογικής έρευνας του 1997-98. Όπως φαίνεται από τη φωτογραφία, η περιοχή είχε ισοπεδωθεί το 1993 για να αποδοθεί σε καλλιέργειες, εκτός από το μικρό αυτό ύψωμα. |
Το 1998 στη θέση Τσούκα διενεργήθηκε βραχύχρονη ανασκαφική έρευνα, όπου είχε εντοπιστεί μεγάλος τύμβος. Το μεγαλύτερο μέρος του τύμβου αυτού καταστράφηκε προ δεκαετίας περίπου από τον ιδιοκτήτη του κτήματος, με αποτέλεσμα να απομείνει μόνον ο κεντρικός του πυρήνας, στην κορυφή του οποίου ήταν τοποθετημένο ένα τριγωνομετρικό σημείο του στρατού.
Η παράδοση στην Εφορεία εκ μέρους δύο αρχαιοφίλων της περιοχής ενός κανθάρου μινυακού τύπου, που βρέθηκε στα πρανή του κατεστραμμένου τύμβου οδήγησε στην ανασκαφική έρευνα2.
Η λεπτομερής ανασκαφή αποκάλυψε δύο κεραμοσκεπείς τάφους χριστιανικών χρόνων, η κατασκευή των οποίων είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή ενός ταφικού πίθου μεσοελλαδικών χρόνων, που βρισκόταν βαθύτερα, από τον οποίο σώθηκαν μόνο μερικά τεμάχια και ελάχιστα δυσδιάγνωστα όστρακα.
Στην περιοχή του Λαγού βρέθηκαν ευρήματα που μαρτυρούν Προϊστορικό οικισμό ο οποίος προφανώς σχετίζεται με τον ταφικό τύμβο. Την εποχή της Ρωμαιοκρατίας -31 έως +400 πρέπει να υπήρχε οικισμός στο Κατωχώρι νότια του χωριού
Δεξιά: Από την ανασκαφή στη θέση Πυργάκι Τσούκας κατά τη διάρκεια της αρχαιολογικής έρευνας του 1998. Διακρίνεται ο κιβωτιόσχημος τάφος 3 με σκελετικό υλικό
1. W. McDonald- R. Hope Simpson, Prehistoric Habitation in the Southwestern Peloponnese, AJA 65 (1961), σ.237. W. McDonald - G.R.Rapp (επιμ.), The Minnesota Messenia Expedition, 1972, o. 266. R. Hope Simpson- O.T.P.K. Dickinson, A Gazetteer of Aegean Civilisation in the Bronze Age, I, The Mainland and Islands, SIMA LII, Göteborg 1979, σ.134.
2. ΑΔ51 (1996): Χρονικά, σ.189. Στην ανασκαφή πήραν μέρος ο X. Ματζάνας και η Ε. Μαλαπάνη. Πολύτιμες υπήρξαν οι συμβουλές του αρχαιολόγου J. Rambach, καθώς και οι στρωματογραφικές παρατηρήσεις του κατά τη διάρκεια της έρευνας στο λόφο Τσούκα.
Πηγές: Α.Δ. 51 (1996), Α.Δ. 53 (1998)
Στην περιοχή του Λαγού βρέθηκαν ευρήματα που μαρτυρούν Προϊστορικό οικισμό ο οποίος προφανώς σχετίζεται με τον ταφικό τύμβο. Την εποχή της Ρωμαιοκρατίας -31 έως +400 πρέπει να υπήρχε οικισμός στο Κατωχώρι νότια του χωριού
Δεξιά: Από την ανασκαφή στη θέση Πυργάκι Τσούκας κατά τη διάρκεια της αρχαιολογικής έρευνας του 1998. Διακρίνεται ο κιβωτιόσχημος τάφος 3 με σκελετικό υλικό
1. W. McDonald- R. Hope Simpson, Prehistoric Habitation in the Southwestern Peloponnese, AJA 65 (1961), σ.237. W. McDonald - G.R.Rapp (επιμ.), The Minnesota Messenia Expedition, 1972, o. 266. R. Hope Simpson- O.T.P.K. Dickinson, A Gazetteer of Aegean Civilisation in the Bronze Age, I, The Mainland and Islands, SIMA LII, Göteborg 1979, σ.134.
2. ΑΔ51 (1996): Χρονικά, σ.189. Στην ανασκαφή πήραν μέρος ο X. Ματζάνας και η Ε. Μαλαπάνη. Πολύτιμες υπήρξαν οι συμβουλές του αρχαιολόγου J. Rambach, καθώς και οι στρωματογραφικές παρατηρήσεις του κατά τη διάρκεια της έρευνας στο λόφο Τσούκα.
Πηγές: Α.Δ. 51 (1996), Α.Δ. 53 (1998)