Εγκαταλειμμένα στην τύχη τους είναι τα περισσότερα μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι της Τριφυλίας. Τα μνημεία που θα έπρεπε να αποτελούν έναν από τους βασικούς άξονες της αειφόρου ανάπτυξης του τόπου, βρίσκονται χωρίς προστασία και στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς περίφραξη και σήμανση. Έτσι αφημένα στην λήθη καταστρέφονται και ρημάζουν...
Έχουμε επισημάνει τα προβλήματα των αρχαιολογικών χώρων της Τριφυλίας, που λίγο πολύ είναι γνωστά στους περισσότερους.
Εκτός όμως από την προβολή της Ιστορίας και των Αρχαιολογικών χώρων της Τριφυλίας και την επισήμανση των προβλημάτων θα πρέπει να υπάρχουν και συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάδειξη και προστασία τους.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ- ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ
Α) Τι είναι η Πολιτιστική Διαδρομή
Η πολιτιστική διαδρομή είναι ένα επώνυμο τουριστικό προϊόν, ένα προϊόν πολιτιστικού τουρισμού, το οποίο διαμορφώνεται με βάση ένα συγκεκριμένο συνεκτικό στοιχείο. Ως εκ τούτου:
• Διαθέτει ένα κεντρικό θέμα/ συνεκτικό στοιχείο.
• Καλύπτει μια προσδιορισμένη χωρικά περιοχή.
• Αποκτά «τουριστική ταυτότητα» με μια επωνυμία – Brandname.
Στόχο έχει να αποτελέσει κινητήριο μοχλό για την ανάπτυξη ορισμένης περιοχής. Μια ανάπτυξη που θα είναι βιώσιμη και οικονομικά και κοινωνικά και περιβαλλοντικά.
Στόχοι μιας Διαδρομής είναι:
• Να προσελκύσει επισκέπτες στην συγκεκριμένη περιοχή.
• Να δημιουργήσει ευκαιρίες στις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς προϊόντων και υπηρεσιών, που δραστηριοποιούνται στην συγκεκριμένη περιοχή, ώστε να αυξήσουν τα έσοδά τους.
• Να προσελκύσει νέες επενδύσεις.
• Να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο.
• Ει δυνατόν να εξασφαλίσει πόρους για τη συντήρηση των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων.
Προϋποθέσεις για την επιτυχία μιας πολιτιστικής διαδρομής1:
i. Αξιοθέατα και συναφείς υποδομές: μνημεία, μουσεία, χώροι περιήγησης και υποδομέςυποστήριξης αυτών2 προσπελάσιμες και συντηρημένες, κ.λ.π.
ii. Υποδομές σύνδεσης επί μέρους σημείων & περιήγησης: οδικό δίκτυο, μονοπάτια πεζοπορίας, ποδηλατόδρομοι, συγκοινωνίες, πεζόδρομοι, διαδρομές μέσα στους οικισμούς, προσπελάσιμες και συντηρημένες,
iii. Επιχειρήσεις που προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες, εμπλουτίζονται με καινοτόμες υπηρεσίες, και συμμετέχουν σε δίκτυο για την διαχείριση της διαδρομής.
1 Τα με α/α i & ii είναι στην ευθύνη των ΟΤΑ και της κεντρικής διοίκησης το α/α iii του ιδιωτικού τομέα
2 Εκδοτήρια εισιτηρίων, τουαλέτες, καταστήματα μουσείων, wi- fi, χώροι στάθμευσης, σήμανση προσανατολισμού και ενημέρωσης, στέγαστρα, καθαριότητα χώρων κ.λ.π.
Β) Πολιτιστική- Αρχαιολογική Διαδρομή Τριφυλίας.
Η Διαδρομή θα ξεκινάει από την Εθνική οδό Καλό Νερό- Κυπαρισσίας στην διασταύρωση προς Ράχες. Από εκεί αφού θα περνάει μέσα από της Ράχες θα φτάνει στον πρώτο αρχαιολογικό χώρο της διαδρομής την Περιστεριά.
Περιστεριά:
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αναφορά στον πασίγνωστο αυτό αρχαιολογικό χώρο. Ο λόφος της Περιστεριάς στην Τριφυλία, με τους πλούσιους και χρυσοφόρους τάφους και τα πυκνά οικιστικά κατάλοιπα, υπήρξε το πλουσιότατο κέντρο της Δυτικής Πελοποννήσου κατά την πρώιμη Μυκηναϊκή περίοδο και επί πλέον ήταν το «πάρισον των Μυκηνών για τη Δυτική Πελοπόννησο». Ο μεγάλος αναστηλωμένος θολωτός τάφος πραγματικά μαγεύει κάθε επισκέπτη. Ο αρχαιολογικός χώρος έχει αναδειχθεί και είναι οργανωμένος και επισκέψιμος.
Δεύτερος σταθμός της διαδρομής του γεφύρι του Χατζή Σουμάνη.
Γεφύρι Χατζή Σουμάνη:
Το γεφύρι του Χατζή ή Κακή Σουμάνη βρίσκεται περίπου δύο χιλιόμετρα από τον αρχαιολογικό χώρο της Περιστεριάς, στο πιό στενό πέρασμα του Αρκαδικού ποταμού, του Αρχαίου Κηπαρισσήεντα.
2 Εκδοτήρια εισιτηρίων, τουαλέτες, καταστήματα μουσείων, wi- fi, χώροι στάθμευσης, σήμανση προσανατολισμού και ενημέρωσης, στέγαστρα, καθαριότητα χώρων κ.λ.π.
Β) Πολιτιστική- Αρχαιολογική Διαδρομή Τριφυλίας.
Η Διαδρομή θα ξεκινάει από την Εθνική οδό Καλό Νερό- Κυπαρισσίας στην διασταύρωση προς Ράχες. Από εκεί αφού θα περνάει μέσα από της Ράχες θα φτάνει στον πρώτο αρχαιολογικό χώρο της διαδρομής την Περιστεριά.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αναφορά στον πασίγνωστο αυτό αρχαιολογικό χώρο. Ο λόφος της Περιστεριάς στην Τριφυλία, με τους πλούσιους και χρυσοφόρους τάφους και τα πυκνά οικιστικά κατάλοιπα, υπήρξε το πλουσιότατο κέντρο της Δυτικής Πελοποννήσου κατά την πρώιμη Μυκηναϊκή περίοδο και επί πλέον ήταν το «πάρισον των Μυκηνών για τη Δυτική Πελοπόννησο». Ο μεγάλος αναστηλωμένος θολωτός τάφος πραγματικά μαγεύει κάθε επισκέπτη. Ο αρχαιολογικός χώρος έχει αναδειχθεί και είναι οργανωμένος και επισκέψιμος.
Δεύτερος σταθμός της διαδρομής του γεφύρι του Χατζή Σουμάνη.
Το γεφύρι του Χατζή ή Κακή Σουμάνη βρίσκεται περίπου δύο χιλιόμετρα από τον αρχαιολογικό χώρο της Περιστεριάς, στο πιό στενό πέρασμα του Αρκαδικού ποταμού, του Αρχαίου Κηπαρισσήεντα.
Είναι ένα μονότοξο πέτρινο γεφύρι με τρείς καμάρες και πιθανότατα κατασκευάστηκε στα χρόνια της δεύτερης τουρκοκρατίας. Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα αποτελούσε σπουδαίο συγκοινωνιακό κόμβο αφού ένωνε οδικά την ΝΔ Μεσσηνία με τον κεντρικό Μωριά.
Δυστυχώς το θαυμάσιο αυτό μνημείο της Τριφυλίας είναι αφημένο στην λήθη και η πρόσβαση σ΄αυτό είναι πολύ δύσκολη καθώς ο χωματόδρομος που οδηγεί στο γεφύρι είναι σχεδόν κατεστραμένος. Είναι απαραίτητη η επέκταση του αγροτικού δρόμου Περιστεριάς- αγροτικής περιοχής Πιτσινής Αλημακίου με απόληξή του στο γεφύρι, 200- 300 μέτρα απόσταση, στην συνέχεια αναστύλωση των στηθαίων του, που τα "πήρε" η γιγάντια κατεβασιά της παραμονής του Αϊ- Δημήτρη του 1949, η αποκατάσταση των "τραυμάτων" που του προξένησαν οι διάφοροι λαθροανασκαφείς και βέβαια οι απαραίτητες ταμπέλες που να οδηγούν τον επισκέπτη στο γεφύρι. Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν όλα αυτές όσο γίνεται πιο σύντομα αυτές οι ενέργειες, γιατί μπορεί από το υγρό στοιχείο να μην κινδυνεύει πλέον, αφού το ποτάμι δεν κατεβάζει πλέον πολλά νερά, κινδυνεύει όμως από τον χρόνο...
Τρίτος σταθμός της διαδρομής ο αρχαιολογικός χώρος της Μουριατάδας.
Αρχαιολογικός χώρος Μουριατάδας:
Σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το γεφύρι του Χατζή Σουμάνη βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Μοριατάδας.
Δυστυχώς το θαυμάσιο αυτό μνημείο της Τριφυλίας είναι αφημένο στην λήθη και η πρόσβαση σ΄αυτό είναι πολύ δύσκολη καθώς ο χωματόδρομος που οδηγεί στο γεφύρι είναι σχεδόν κατεστραμένος. Είναι απαραίτητη η επέκταση του αγροτικού δρόμου Περιστεριάς- αγροτικής περιοχής Πιτσινής Αλημακίου με απόληξή του στο γεφύρι, 200- 300 μέτρα απόσταση, στην συνέχεια αναστύλωση των στηθαίων του, που τα "πήρε" η γιγάντια κατεβασιά της παραμονής του Αϊ- Δημήτρη του 1949, η αποκατάσταση των "τραυμάτων" που του προξένησαν οι διάφοροι λαθροανασκαφείς και βέβαια οι απαραίτητες ταμπέλες που να οδηγούν τον επισκέπτη στο γεφύρι. Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν όλα αυτές όσο γίνεται πιο σύντομα αυτές οι ενέργειες, γιατί μπορεί από το υγρό στοιχείο να μην κινδυνεύει πλέον, αφού το ποτάμι δεν κατεβάζει πλέον πολλά νερά, κινδυνεύει όμως από τον χρόνο...
Τρίτος σταθμός της διαδρομής ο αρχαιολογικός χώρος της Μουριατάδας.
Αρχαιολογικός χώρος Μουριατάδας:
Σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το γεφύρι του Χατζή Σουμάνη βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Μοριατάδας.
Εδώ ανασκάφηκε από τον Σπ. Μαρινάτο προϊστορικό Μυκηναϊκό πόλισμα που χρονολογείτε στα -1400. Στην κορυφή του λόφου ανασκάφηκε διοικητικό μέγαρο και γύρω του πολλές οικίες αλλά και τείχη. Στους πρόποδες του λόφου βρέθηκε θολωτός τάφος.
Δυστυχώς καμιά μέριμνα δεν υπήρξε για αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο. Δεν περιφράχθηκε ποτέ ούτε ξαναέγιναν ανασκαφές σ΄αυτόν με αποτέλεσμα σήμερα να είναι πνιγμένος στην άγρια βλάστηση και να έχει μετατραπεί σε βοσκότοπο και χώρο απόθεσης σκουπιδιών...
Είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει φροντίδα για τον σημαντικό αυτό αρχαιολογικό χώρο. Πρέπει να καθαριστεί, και να γίνει ορατός, οργανωμένος και επισκέψιμος.
Τέταρτος σταθμός και ολοκλήρωση της διαδρομής η πόλη και το κάστρο της Κυπαρισσίας.
Το κάστρο της Κυπαρισσίας:
Το Κάστρο της Αρκαδιάς είναι σήμερα το κόσμημα της πόλης της Κυπαρισσίας, αλλά και ολόκληρου του Δήμου. Λόγω της θέσης του, προσφέρει στον επισκέπτη μία ανεπανάληπτη θέα, όχι μόνο προς την πόλη, αλλά και προς όλη τη γύρω περιοχή. Είναι το μπαλκόνι της Κυπαρισσίας για να μπορεί κανείς να αγναντεύει και να χαίρεται την ομορφιά του τόπου. Η ιστορία του Κάστρου χάνεται στα βάθη των αιώνων...
Είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει φροντίδα για τον σημαντικό αυτό αρχαιολογικό χώρο. Πρέπει να καθαριστεί, και να γίνει ορατός, οργανωμένος και επισκέψιμος.
Τέταρτος σταθμός και ολοκλήρωση της διαδρομής η πόλη και το κάστρο της Κυπαρισσίας.
Το κάστρο της Κυπαρισσίας:
Το Κάστρο της Αρκαδιάς είναι σήμερα το κόσμημα της πόλης της Κυπαρισσίας, αλλά και ολόκληρου του Δήμου. Λόγω της θέσης του, προσφέρει στον επισκέπτη μία ανεπανάληπτη θέα, όχι μόνο προς την πόλη, αλλά και προς όλη τη γύρω περιοχή. Είναι το μπαλκόνι της Κυπαρισσίας για να μπορεί κανείς να αγναντεύει και να χαίρεται την ομορφιά του τόπου. Η ιστορία του Κάστρου χάνεται στα βάθη των αιώνων...
Ωστόσο το μόνο αξιοθέατο της Κυπαρισσίας έχει τα χάλια του. Η μεγάλη ντάπια είναι έτοιμη να πέσει όπως και η καμάρα, αλλά και άλλα σημεία είναι επικίνδυνο να πέσουν αν κάνει ένα μικρό σεισμό. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μελέτη για την στήριξη των πρανών του Κάστρου η οποία βρίσκεται εδώ και πάρα πολύ καιρό στο στάδιο της εύρεσης χρημάτων για να μπορέσει επιτέλους να πραγματοποιηθεί.
Η διασύνδεση και ανάδειξη των μνημείων αυτών σε μιά ενιαία διαδρομή, με την αντίστοιχη σήμανση αλλά και προβολή, είναι σίγουρο ότι θα αναβαθμίσει την ξεχασμένη αυτή γωνιά της Τριφυλίας, θα αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών και θα αποτελέσει πολύτιμο κληροδότημα για τις επόμενες γενιές.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΣ
Ο Διαρκής αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Κυπαρισσίας
Το 1994 η περιοχή από την θέση «Μούσγα» μέχρι την θέση «Κάμπος» στην παραλία κηρύχτηκε αρχαιολογικός χώρος και εντάχθηκε με νόμο στον Διαρκή Κατάλογο Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδας.
Οι όροι οικοδόμησης στην περιοχή προϋποθέτουν την έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και παρουσία αρχαιολόγου στις όποιες εργασίες εκσκαφής για την προστασία του χώρου και τυχόν ευρημάτων.
Η αναστήλωση του κάστρου αλλά και η συστηματική αρχαιολογική έρευνα σε αυτό, που είναι όνειρο όλων των Κυπαρίσσιων για δεκαετίες, δεν μπορούν να γίνουν εφικτές πριν τη στερέωση των πρανών και των θεμελίων του, ανάγκη αναγνωρισμένη πολλά χρόνια αφού η επικινδυνότητα κατάρρευσης τμημάτων του Κάστρου είναι πασιφανής.
Η διασύνδεση και ανάδειξη των μνημείων αυτών σε μιά ενιαία διαδρομή, με την αντίστοιχη σήμανση αλλά και προβολή, είναι σίγουρο ότι θα αναβαθμίσει την ξεχασμένη αυτή γωνιά της Τριφυλίας, θα αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών και θα αποτελέσει πολύτιμο κληροδότημα για τις επόμενες γενιές.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΣ
Ο Διαρκής αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Κυπαρισσίας
Το 1994 η περιοχή από την θέση «Μούσγα» μέχρι την θέση «Κάμπος» στην παραλία κηρύχτηκε αρχαιολογικός χώρος και εντάχθηκε με νόμο στον Διαρκή Κατάλογο Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδας.
Οι όροι οικοδόμησης στην περιοχή προϋποθέτουν την έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και παρουσία αρχαιολόγου στις όποιες εργασίες εκσκαφής για την προστασία του χώρου και τυχόν ευρημάτων.
Έτσι βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου μεγάλο μέρος του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κυπαρισσίας, που ανήκει σε ιδιώτες και βρίσκεται στη καρδιά του αστικού ιστού της σύγχρονης πόλης, να μην έχει οικοδομηθεί και να παραμένει μέχρι και σήμερα ανεκμετάλλευτος.
Ο Αρχαιολογικός χώρος στο λιμάνι (Θέση Κάμπος)
Τον Απρίλιο του 2010 μετά από εργασίες εκσκαφής θεμελίων ξενοδοχειακής μονάδας, αποκαλύφθηκε αρχαίος οικισμός των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου, στην παραλία 30 μέτρα βορείως του λιμανιού της Κυπαρισσίας (θέση «Κάμπος»).
Ο Αρχαιολογικός χώρος στο λιμάνι (Θέση Κάμπος)
Τον Απρίλιο του 2010 μετά από εργασίες εκσκαφής θεμελίων ξενοδοχειακής μονάδας, αποκαλύφθηκε αρχαίος οικισμός των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου, στην παραλία 30 μέτρα βορείως του λιμανιού της Κυπαρισσίας (θέση «Κάμπος»).
Στον έναν ανασκαφικό τομέα του οικισμού συνολικά εντοπίστηκαν 61 τοίχοι, 8 τουλάχιστον χώροι, 4 από τους οποίους είναι χτισμένη πάνω σε προγενέστερη οικοδομική φάση. Εντοπίστηκε στρώμα λίθων που ενδεχομένως διαμορφώνουν δρόμο αποκαλυφθείσας έκτασης 10χ3 μ. Τα ανασκαφέντα οικοδομικά κατάλοιπα είναι των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων. Στα κινητά ευρήματα συγκαταλέγονται 400 χάλκινα νομίσματα, 1000 μεταλλικά αντικείμενα (εργαλεία, αγκίστρια, καρφιά). Επίσης βρέθηκε μεγάλος αριθμός αγγείων κυρίως αποθηκευτικά και χρηστικά. Να σημειώσουμε ότι ο αρχαιολογικός χώρος φαίνεται ΝΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΕ ΠΡΟΣ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ.
Στον δεύτερο ανασκαφικό τομέα αποκαλύφθηκε εντυπωσιακό κτήριο πολλαπλών οικοδομικών φάσεων: Ρωμαϊκών, Υστερορωμαϊκών και πρώιμων Βυζαντινών χρόνων. Το κτήριο διέθετε πεταλόσχημο κεραμικό κλίβανο, δάπεδο στρωμένο με πήλινες πλάκες, μεγάλο αποθηκευτικό πίθο και σύστημα αποχέτευσης. Στα ευρήματα περιλαμβάνονται πληθώρα κεραμίδων, χάλκινοι και σιδερένιοι ήλοι, νομίσματα, αγκίστρια, λύχνοι, υφαντικά βάρη και τμήματα υάλινων αγγείων.
Ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου στο λιμάνι Κυπαρισσίας (Θέση Κάμπος)
Έχοντας υπ΄όψιν την σπουδαιότητα του οικισμού, χαρακτηριστικού της Αρχαίας Κυπαρισσίας, αλλά και το γεγονός ότι μόνο τμήμα του έχει ανασκαφεί ενώ δείχνει να επεκτείνετε προς όλες τις κατευθύνσεις εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κυπαρισσίας προτείνουμε την συνέχιση των ανασκαφών από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, με σκοπό να τον καταστήσει ορατό, επισκέψιμο και οργανωμένο.
Αρχαιολογικό Πάρκο Κυπαρισσίας
Έχοντας υπ΄όψιν:
Α) Την σπουδαιότητα της περιοχής από τον Αϊ- Γιώργη στην θέση «Μούσγα» μέχρι την παραλία στην θέση «Κάμπος», η οποία αποτελεί σημαντικότατο τμήμα του Διαρκή Αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κυπαρισσίας αφού οι ανασκαφές δείχνουν ότι εδώ βρίσκεται μεγάλο μέρος της αρχαίας πόλης και
Β) την σημερινή κατάσταση της περιοχής , που ενώ βρίσκεται στην καρδιά του ιστού της σύγχρονης Κυπαρισσίας και ακριβώς δίπλα από το λιμάνι της, παραμένει αναξιοποίητη και απαξιωμένη.
Προτείνουμε:
Την δημιουργία Μητροπολιτικού πάρκου, με παράλληλη συνέχιση των ανασκαφών στην περιοχή. Τα όποια ευρήματα έρθουν στο φώς, και οι ενδείξεις που έχουμε είναι ότι αυτά θα είναι αρκετά, μπορούν να συνδυαστούν με την αξιοποίηση του υπόλοιπου χώρου ως χώρου αναψυχής, δημιουργώντας έτσι ένα ενιαίο Αρχαιολογικό πάρκο.
Ένα τέτοιο έργο θα αναβάθμιζε την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Κυπαρισσίας και θα την καθιστούσε πόλο έλξης επισκεπτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα η αυξημένη επισκεψιμότητα, που σίγουρα θα προσδώσει ένα τέτοιο έργο πνοής, θα συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης.
Αναγγέλθηκε η εκπόνηση γενικής αναπτυξιακής μελέτης (Master plan) για το λιμάνι της Κυπαρισσίας από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, όπου εκτός από την επισκευή του κατεστραμμένου λιμενοβραχίονα θα προβλέπει και την γενική ανάπλαση της περιοχής του λιμανιού. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την απόφαση σύστασης του Δημοτικού λιμενικού ταμείου, μέσω του οποίου θα μεταβιβαστούν πολλές διαχειριστικές και τεχνικές αρμοδιότητες στην δικαιοδοσία της τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημιουργούν μία μοναδική ευκαιρία για την πόλη μας να εντάξει σε αυτό το πλαίσιο και στην δυναμική ανάπτυξης που δημιουργείτε, την συνέχιση των ανασκαφών και την δημιουργία του Μητροπολιτικού- Αρχαιολογικού πάρκου της Κυπαρισσίας.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ
Διονυσάδα Πηγή, Αϊ Λαγούδι
Η Διονυσάδα πηγή στο Αϊ Λαγούδι Κυπαρισσίας ταυτίζετε με την πηγή που περιγράφει ο Παυσανίας όταν επισκέφτηκε την αρχαία Κυπαρισσία στον +2ο αιώνα:
" Όταν δε κανείς από την Πύλο φθάσει εις την Κυπαρισσία και πλησίον της θαλάσσης υπάρχει πηγή που λέγουν ότι προς χάριν του Θεού Διονύσου έτρεξε νερό αφού κτύπησε τη γη με τον θύρσο του και από τότε Διονυσιάδα την ονομάζουν"
Στον δεύτερο ανασκαφικό τομέα αποκαλύφθηκε εντυπωσιακό κτήριο πολλαπλών οικοδομικών φάσεων: Ρωμαϊκών, Υστερορωμαϊκών και πρώιμων Βυζαντινών χρόνων. Το κτήριο διέθετε πεταλόσχημο κεραμικό κλίβανο, δάπεδο στρωμένο με πήλινες πλάκες, μεγάλο αποθηκευτικό πίθο και σύστημα αποχέτευσης. Στα ευρήματα περιλαμβάνονται πληθώρα κεραμίδων, χάλκινοι και σιδερένιοι ήλοι, νομίσματα, αγκίστρια, λύχνοι, υφαντικά βάρη και τμήματα υάλινων αγγείων.
Ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου στο λιμάνι Κυπαρισσίας (Θέση Κάμπος)
Έχοντας υπ΄όψιν την σπουδαιότητα του οικισμού, χαρακτηριστικού της Αρχαίας Κυπαρισσίας, αλλά και το γεγονός ότι μόνο τμήμα του έχει ανασκαφεί ενώ δείχνει να επεκτείνετε προς όλες τις κατευθύνσεις εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κυπαρισσίας προτείνουμε την συνέχιση των ανασκαφών από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, με σκοπό να τον καταστήσει ορατό, επισκέψιμο και οργανωμένο.
Σε πρώτη φάση μπορεί να αναδειχθεί το εντυπωσιακό κτήριο του δεύτερου ανασκαφικού τομέα. Το κτήριο αυτό θεωρείται χαρακτηριστικό της αρχαίας Κυπαρισσίας των Ελληνιστικών- Ρωμαϊκών χρόνων και βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον παραλιακό δρόμο. Με την αφαίρεση των χωμάτων που το περιβάλλουν και την προσθήκη στεγάστρου θα αποτελούσε ένα πραγματικό κόσμημα για την πόλη της Κυπαρισσίας.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο αρχαιολογικός χώρος στο λιμάνι αλλά και η ευρύτερη περιοχή όπου τοποθετείτε η αρχαία Κυπαρισσία ανήκει σε ιδιώτες. Θα μπορούσε να εξεταστεί η περίπτωση ανταλλαγής των οικοπέδων όπου βρίσκονται τα αρχαία με Δημόσια Γη, όπως προβλέπει και ο νόμος που διέπει τα αρχαία και φυσικά με την σύμφωνη γνώμη των ιδιοκτητών. Αρχαιολογικό Πάρκο Κυπαρισσίας
Έχοντας υπ΄όψιν:
Α) Την σπουδαιότητα της περιοχής από τον Αϊ- Γιώργη στην θέση «Μούσγα» μέχρι την παραλία στην θέση «Κάμπος», η οποία αποτελεί σημαντικότατο τμήμα του Διαρκή Αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κυπαρισσίας αφού οι ανασκαφές δείχνουν ότι εδώ βρίσκεται μεγάλο μέρος της αρχαίας πόλης και
Β) την σημερινή κατάσταση της περιοχής , που ενώ βρίσκεται στην καρδιά του ιστού της σύγχρονης Κυπαρισσίας και ακριβώς δίπλα από το λιμάνι της, παραμένει αναξιοποίητη και απαξιωμένη.
Προτείνουμε:
Την δημιουργία Μητροπολιτικού πάρκου, με παράλληλη συνέχιση των ανασκαφών στην περιοχή. Τα όποια ευρήματα έρθουν στο φώς, και οι ενδείξεις που έχουμε είναι ότι αυτά θα είναι αρκετά, μπορούν να συνδυαστούν με την αξιοποίηση του υπόλοιπου χώρου ως χώρου αναψυχής, δημιουργώντας έτσι ένα ενιαίο Αρχαιολογικό πάρκο.
Ένα τέτοιο έργο θα αναβάθμιζε την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Κυπαρισσίας και θα την καθιστούσε πόλο έλξης επισκεπτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα η αυξημένη επισκεψιμότητα, που σίγουρα θα προσδώσει ένα τέτοιο έργο πνοής, θα συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης.
Αναγγέλθηκε η εκπόνηση γενικής αναπτυξιακής μελέτης (Master plan) για το λιμάνι της Κυπαρισσίας από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, όπου εκτός από την επισκευή του κατεστραμμένου λιμενοβραχίονα θα προβλέπει και την γενική ανάπλαση της περιοχής του λιμανιού. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την απόφαση σύστασης του Δημοτικού λιμενικού ταμείου, μέσω του οποίου θα μεταβιβαστούν πολλές διαχειριστικές και τεχνικές αρμοδιότητες στην δικαιοδοσία της τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημιουργούν μία μοναδική ευκαιρία για την πόλη μας να εντάξει σε αυτό το πλαίσιο και στην δυναμική ανάπτυξης που δημιουργείτε, την συνέχιση των ανασκαφών και την δημιουργία του Μητροπολιτικού- Αρχαιολογικού πάρκου της Κυπαρισσίας.
Διονυσάδα Πηγή, Αϊ Λαγούδι
Η Διονυσάδα πηγή στο Αϊ Λαγούδι Κυπαρισσίας ταυτίζετε με την πηγή που περιγράφει ο Παυσανίας όταν επισκέφτηκε την αρχαία Κυπαρισσία στον +2ο αιώνα:
" Όταν δε κανείς από την Πύλο φθάσει εις την Κυπαρισσία και πλησίον της θαλάσσης υπάρχει πηγή που λέγουν ότι προς χάριν του Θεού Διονύσου έτρεξε νερό αφού κτύπησε τη γη με τον θύρσο του και από τότε Διονυσιάδα την ονομάζουν"
Σήμερα η πηγή παρουσιάζει μιάν άθλια εικόνα. Ο Δήμος, στην προσπάθειά του να αναδείξει το μνημείο, ανέγειρε μία αμφιβόλου αισθητικής κατασκευή που ωστόσο δεν ολοκληρώθηκε λόγω "οικονομικών προβλημάτων" και παραμένει ακόμα και σήμερα ημιτελής.
Η ημιτελής κατασκευή είναι επικίνδυνη, με αποτέλεσμα να έχουν γίνει ατυχήματα με τραυματισμούς πολιτών!
Η "αισθητική επέμβαση" κάποιων με σπρέι απλά ολοκλήρωσε την ντροπιαστική εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η Διονυσιάδα Πηγή.
Είναι επιτακτική ανάγκη το Μνημείο αυτό να ολοκληρωθεί και να αποδοθεί στο κοινό.
Θολωτοί τάφοι Τραγάνας
Οι δυό πρώιμοι (περ. -1700/ -1600) θολωτοί τάφοι I και II στην Τραγάνα της Τριφυλίας ανασκάφηκαν αρχικά από Σκιά, Κουρουνιώτη (1909-12), συστηματικά από Μαρινάτο τη δεκαετία του '50 και συμπληρωματικά από Κορρέ τις δεκαετίες '70 και '80.
Οι άλλοτε χαρακτηρισμένοι "πριγκιπικοί τάφοι" λόγω διαστάσεων και πλούτου (δύο χάλκινοι θησαυροί, σφραγιδόλιθοι εξ ων με παράσταση γρύπα, χρυσό περιδέραιο, πιθαμφορείς, πυξίδα με απεικόνιση πλοίου κ.α'.), κείτονται χορταρισμένοι και βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης όπως και οι περισσότεροι θολωτοί τάφοι της ΝΔ Πελοποννήσου.
Στην είσοδο της θόλου Ι τα αγριόχορτα εμποδίζουν πλέον να διακρίνεις τις αρματοτροχιές" δηλαδή τις αύλακες, "προφανώς προς διευκόλυνσιν της εισόδου άρματος ή αμάξης, εφ΄ης εκομίζετο ο νεκρός" όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Μαρινάτος στα ΠΑΕ 1956, σ. 202.
Δυστυχώς η εγκατάλλειψη από τους αρμόδιους φορείς είναι πασιφανής, μόνο η καφέ ταμπελίτσα θυμίζει το αλλοτινό μεγαλείο.
Πρέπει οι τάφοι αυτοί να συντηρηθούν και να καλυφθούν με σκέπαστρα και να αποδοθούν στο κοινό ως οργανωμένος και επισκέψιμος Αρχαιολογικός Χώρος.
Κάστρο Σαφλαούρο, Λαντζουνάτο Τριφυλίας
Η ονομασία του είναι Ενετική. Προέρχεται από το San Flauro, που σημαίνει Άγιος Φλώρος. Βρίσκεται δίπλα στο χωριό Λαντζουνάτου, στην κορυφή του κωνικού βουνού Ψηλοπυργάκι, σε υψόμετρο 850 μέτρων. Το κάστρο, είναι ένα από τα πιο καλά οχυρωμένα των Κοντοβουνίων. Μικρό σε διαστάσεις, αλλά με θαυμάσια αρχιτεκτονική. Οι διαστάσεις του, ακολουθούν τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους, με μεγαλύτερο μήκος τη βόρεια και τη νότια πλευρά, στην οποία βρισκόταν και η πύλη του.
Η "αισθητική επέμβαση" κάποιων με σπρέι απλά ολοκλήρωσε την ντροπιαστική εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η Διονυσιάδα Πηγή.
Είναι επιτακτική ανάγκη το Μνημείο αυτό να ολοκληρωθεί και να αποδοθεί στο κοινό.
Οι δυό πρώιμοι (περ. -1700/ -1600) θολωτοί τάφοι I και II στην Τραγάνα της Τριφυλίας ανασκάφηκαν αρχικά από Σκιά, Κουρουνιώτη (1909-12), συστηματικά από Μαρινάτο τη δεκαετία του '50 και συμπληρωματικά από Κορρέ τις δεκαετίες '70 και '80.
Οι άλλοτε χαρακτηρισμένοι "πριγκιπικοί τάφοι" λόγω διαστάσεων και πλούτου (δύο χάλκινοι θησαυροί, σφραγιδόλιθοι εξ ων με παράσταση γρύπα, χρυσό περιδέραιο, πιθαμφορείς, πυξίδα με απεικόνιση πλοίου κ.α'.), κείτονται χορταρισμένοι και βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης όπως και οι περισσότεροι θολωτοί τάφοι της ΝΔ Πελοποννήσου.
Στην είσοδο της θόλου Ι τα αγριόχορτα εμποδίζουν πλέον να διακρίνεις τις αρματοτροχιές" δηλαδή τις αύλακες, "προφανώς προς διευκόλυνσιν της εισόδου άρματος ή αμάξης, εφ΄ης εκομίζετο ο νεκρός" όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Μαρινάτος στα ΠΑΕ 1956, σ. 202.
Δυστυχώς η εγκατάλλειψη από τους αρμόδιους φορείς είναι πασιφανής, μόνο η καφέ ταμπελίτσα θυμίζει το αλλοτινό μεγαλείο.
Πρέπει οι τάφοι αυτοί να συντηρηθούν και να καλυφθούν με σκέπαστρα και να αποδοθούν στο κοινό ως οργανωμένος και επισκέψιμος Αρχαιολογικός Χώρος.
Η ονομασία του είναι Ενετική. Προέρχεται από το San Flauro, που σημαίνει Άγιος Φλώρος. Βρίσκεται δίπλα στο χωριό Λαντζουνάτου, στην κορυφή του κωνικού βουνού Ψηλοπυργάκι, σε υψόμετρο 850 μέτρων. Το κάστρο, είναι ένα από τα πιο καλά οχυρωμένα των Κοντοβουνίων. Μικρό σε διαστάσεις, αλλά με θαυμάσια αρχιτεκτονική. Οι διαστάσεις του, ακολουθούν τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους, με μεγαλύτερο μήκος τη βόρεια και τη νότια πλευρά, στην οποία βρισκόταν και η πύλη του.
Στις τέσσερις άκρες του, είναι 4 ψηλοί πύργοι, κούφιοι από μέσα που επικοινωνούσαν με τα υπόλοιπα χτίσματα με μυστικές διόδους. Μια από αυτές, είχε πλάτος 5 μέτρα και συνολικό μήκος 100 μέτρα. Το Σαφλαούρο, ήταν ένα κάστρο με μεγάλη στρατηγική σημασία. Ήταν το φυσικό πέρασμα, από την εύφορη πεδιάδα της νότιας Μεσσηνίας προς το κλειστό οροπέδιο της Τριπύλης. Το κάστρο επομένως, έφραζε τη μια από τις τρεις «πύλες» της Τριπύλης και έλεγχε όλα τα χωριά της.
Η πρόσβαση μέχρι τις παρυφές του λόφου όπου βρίσκεται το κάστρο είναι εύκολη ενώ υπάρχει ενημερωτική πινακίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ωστόσο η ανάβαση από τις παρυφές του λόφου μέχρι το κάστρο, μια απόσταση περίπου 100 μέτρων, είναι πάρα πολύ δύσκολη και αρκετά επικίνδυνη. Εδώ χρειάζεται η κατασκευή σκαλιών που θα καθιστούν το μνημείο εύκολα προσβάσιμο στους πολίτες.
Η πρόσβαση μέχρι τις παρυφές του λόφου όπου βρίσκεται το κάστρο είναι εύκολη ενώ υπάρχει ενημερωτική πινακίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ωστόσο η ανάβαση από τις παρυφές του λόφου μέχρι το κάστρο, μια απόσταση περίπου 100 μέτρων, είναι πάρα πολύ δύσκολη και αρκετά επικίνδυνη. Εδώ χρειάζεται η κατασκευή σκαλιών που θα καθιστούν το μνημείο εύκολα προσβάσιμο στους πολίτες.
