Κάστρο: Castrum στα λατινικά είναι το φρούριο του οποίου τα τείχη περιβάλλουν πόλη ή κωμόπολη. Προορισμός του ήταν να χρησιμεύει ως καταφύγιο των πληθυσμών, των ασθενών της φρουράς, είτε σαν στήριγμα άμυνας. Τα στρατεύματα που φρουρούσαν το κάστρο της Κορώνης ονομάζονταν «Καστρήνσιοι» ή «Καστελλιάνοι» ή «Τζάκωνες» ο δε Φρούραρχος ονομαζόταν «προκαθήμενος του κάστρου» ή «καστροφύλαξ» ή «Καστελάνος».
Τα τείχη που αποτελούν το κάστρο της Κορώνης είναι κυρίως Βενετσιάνικης κατασκευής παρόλα αυτά έχουν αρκετές παρεμβάσεις από τους τούρκους κατακτητές. Ευδιάκριτες είναι και οι καταστροφές που έχουν επέλθει σ ' αυτά από τους σεισμούς που έπληξαν την περιοχή όπως και από τα χέρια των σημερινών κατοίκων στην προσπάθεια τους να τα επιδιορθώσουν. Αποτελούνται από καλοδουλεμένες πέτρες και αρχαίο οικοδομικό υλικό (λιθοδομή) θεμελιωμένα όλα στα βράχια αποτελώντας μια φυσική συνέχεια. Είναι κυρίως χτισμένα με πωρόλιθους όπως και όλο το κάστρο της Κορώνης αλλού σταχτόμαυρα και αλλού είναι σαν σκουριασμένο χάλκωμα .
Τα τείχη μέχρι ένα σημείο είναι κεκλιμένα μοιάζουν με πρανές, αυτό τους δίνει μεγαλύτερη αντοχή στην ώθηση των γαιών ενώ συνεχίζουν κατακόρυφα σε πολεμίστρες οι οποίες είναι ελάχιστα κεκλιμένες για την εξοστρακίσει των σφαιρών από τους πολιορκητές.
Κατά την σύνδεση των κεκλιμένων και κατακόρυφη τειχών υπάρχει ένα διάζωμα το οποίο αποτελεί Βενετσιάνικο χαρακτηριστικό. Η πέτρα αυτή που αποτελεί το ονομαζόμενο cordone, μπαίνει περιμετρικά στα τείχη. Σκοπός του είναι, εκτός από την διακόσμηση , η ενίσχυση του κτίσματος. Οι πέτρες που αποτελούν το cordone μπαίνουν σε μεγάλο βάθος κατά πλάτος του κτίσματος, μπορούμε να το αντιστοιχίσουμε με το σενάζι που τοποθετείται στα σύγχρονα οικοδομήματα .
Η μεγάλη Πόρτα
Ανεβαίνοντας τα σκαλιά από τον μώλο βρισκόμαστε στη βόρεια πλευρά του κάστρου κοντά στην κεντρική είσοδο το παλαιότερο ίσως τμήμα των τειχών που σώζεται από τα χρόνια της φραγκοκρατίας. Η κεντρική είσοδος στο κάστρο, «η μεγάλη πόρτα» , διατηρείται θαυμάσια σε έναν από τους βόρειους προμαχώνες του τείχους. Είναι από μόνη της ένα μνημείο.
Παλιές χαλκογραφίες δείχνουν την ασυναγώνιστη μαστοριά της πόρτας αυτής.
Σε Βενετσιάνικο σχέδιο του 1700 περίπου την βλέπουμε να στολίζεται προχτίσματα, διάφορες καλλωπιστικές κατασκευές και ένα ευρύχωρο πρόπυλο για τις καθημερινές ανάγκες της φρουράς.
Χτίσιμο φαρδύ, πέτρα καλοδουλεμένη, απολήγει δε σε οξύκορφο γοτθικό τόξο. Πάνω από αυτό υπάρχει ξεχωριστό παράθυρο σε καμπυλωτή καμάρα που ο κάθετος άξονας της είναι συμμετρικότατος με την κυρίως πύλη.
Μέσα από το στενό παράθυρο και πάνω από το παχύ τόξο σχηματίζεται ευρύχωρο δωμάτιο που το χρησιμοποιούσαν για θάλαμο της φρουράς καt άμεση ασφάλεια της πόρτας. Κάτω στα χαμηλά τοιχώματα μπορεί ακόμα κανείς να διακρίνει τις εσοχές που «έπεφτε» η μπάρα κάθετα για το κλείσιμο της πόρτας. Ακολουθώντας το μεσαιωνικό συρμό η πόρτα δεν ανοιγόκλεινε αλλά ανεβοκατέβαινε. Οι εσοχές ξεκινούν 30εκ. πάνω από το έδαφος γιατί προφανώς το τελείωμα της πόρτας θα ήταν με κάγκελα.
Οι ανατολικοί Μπιτζιχανέδες - Η Λιβάδα
Περνώντας την μεγάλη πόρτα και ανηφορίζοντας στο πλακόστρωτο δρομάκι προχωρούμε στο εσωτερικό του κάστρου. Αριστερά μας μικρά σπίτια, αρκετά από αυτά κατοικούνται.
Αποτελούν ιδιοκτησίες από τον καιρό της Τουρκοκρατίας, δόθηκαν σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης σε ορισμένους Έλληνες που επέδειξαν ανδρεία στην επανάσταση για την απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό. Γενικότερα τα εδάφη του κάστρου αποτελούν σήμερα μικροιδιοκτησίες.
Στρίβουμε αριστερά προχωρώντας ανάμεσα στους μαντρότοιχους διαφόρων κατοικιών που πλέον έχουν γίνει ένα με τα στοιχεία του κάστρου βγαίνουμε σ ' ένα μικρό άνοιγμα όπου μέσα από αυτό μπορούμε να δούμε την μικρή χερσόνησο που λέγεται Λιβάδα ή Λιβαδιά.
Το μικρό αυτό πέρασμα στο τείχος ήταν παλαιότερα η μυστική πόρτα το «παραπορτάκι» του κάστρου που έβγαζε στη Λιβάδα με μια ανεμόσκαλα.
Στα δεξιά του μπορεί κανείς να διακρίνει τα λείψανα από Τούρκικα λουτρά τα «χαμαμάκια» όπως τα αποκαλούν σήμερα οι Κορωναίοι. Στον καιρό της Τουρκοκρατίας κάπου εκεί υψωνόταν το Σεράϊ του Μπέη της Κορώνης.
Βγαίνοντας από το άνοιγμα στα δεξιά μας υπάρχουν κομμάτια του τεράστιου θόλου του Μπιτζιχανέ που ανατίξαν οι Γερμανοί. Αποτελούσε αρχιτεκτονικό μεγαθήριο ο θόλος αυτός ήταν ένας από τους γερότερους Μπιτζιχανέδες του κάστρου. Σήμερα βλέπουμε μόνο διασκορπισμένα κομμάτια του, μερικά από αυτά βυθισμένα στον διπλανό κολπίσκο.
Πιο κάτω δεξιά στην άλλη άκρη του τείχους κατά τον νοτιά βρίσκεται ένα από τα σωζόμενα περιβόητα σκοταδιερά της Κορώνης, ο Μπιτζιχανές Παπασαραντόπουλου. Το κάστρο της Κορώνης είχε συνολικά τέσσερις (Μπιτζιχανέδες) σε κάθε γωνία και όλοι με τεράστιους θόλους. Εκεί ήταν αποθηκευμένοι τόνοι μπαρούτι και άλλα πυρομαχικά ήταν δηλαδή αποθήκες υλικών πολέμου και ανεφοδιασμού. Σε περιόδους ειρήνης όμως όπως και σήμερα νέκρα και απόλυτο σκοτάδι βασιλεύει στους θόλους αυτούς, γι ' αυτό και οι Κορωναίοι τους αποκαλούν σκοταδιερά ή σκοταδιαρά. Οι δυνατότητες τους ανεξάντλητες, μπορούσαν να επικοινωνούν μυστικά κατευθείαν με τη θάλασσα, με οποιοδήποτε μέρος του κάστρου, να προστατευθούν και να διασώζουν τον πληθυσμό στην περίπτωση πολιορκίας.
Ο καλύτερος θόλος Μπιτζιχανές ήταν ωστόσο ο ανατολικός αυτός που ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς στο τέλος της κατοχής. Έτσι ο Μπιτζιχανές του Παπασαραντόπουλου είναι αυτός που μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για τις διαστάσεις και τις δυνατότητες των οχυρώσεων της Κορώνης.
Μια μικρή είσοδος με φαρδύ τείχους στη βάση του, είναι σαν μικρογραφία της κεντρικής πύλης του κάστρου. Φαίνεται καθαρά το γοτθικό της βόλλο παρόλο που έχει σήμερα αρκετές προσθήκες. Από πάνω φαίνεται το πλαίσιο που περικοσμούσε το Ενετικό λιοντάρι Εσωτερικά ένα πελώριο αλώνι καλύπτει την έκταση του Μπιτζιχανέ που σκεπάζεται με ψηλό θόλο δακτυλιοειδή, ο οποίος εσωτερικά δομείται με πλινθοδομή.
Ο θόλος στηρίζεται σε βαρύ οκταγωνικό πεσσό ο οποίος επειδή καταπονείται σε θλίψη (για να μην ανοίγει) έχουν τοποθετηθεί τσέρκια ανά μισό μέτρο περίπου, ο πεσσός κατά την ένωση του με τον θόλο ανοίγει και παίρνει την μορφή μανιταριού. Στο σημείο αυτό υπάρχουν μικρά ανοίγματα που εξυπηρετούν στον φωτισμό. Ο φρουριακός εξοπλισμός του τέλειος.
Μυστικές δίοδοι που οδηγούν κατευθείαν στην θάλασσα, σκοτεινές και αδιόρατες κρυπτοστοές συμμετρικά πυροβολεία κρυφά κλιμακοστάσια .Εξωτερικά ο Μπιτζιχανές δεν παρουσιάζει κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Είναι ένα αρχιτεκτονικό μεγαθήριο (ο τοίχος έχει πλάτος 3μ.). Κατασκευασμένος από τους Τούρκους με μοναδικό ενδιαφέρον τον όγκο του που έχει σκοπό να τονίσει την δύναμη και την επιβλητικότητα των Τούρκων κατακτητών.
Η οροφή του είναι κεκλιμένη έτσι ώστε να εξοστρακίζει τα βλήματα των εκάστοτε πολιορκητών. Υπάρχουν λοξές κανονιοθυρίδες οι οποίες δεν είναι κατασκευασμένες με κάποια ιδιαίτερη τεχνική έτσι αυθαίρετα υπάρχουν χωρίς καμία γεωμετρία. Οι μικρές τρύπες στην κορυφή δεν είναι παράθυρα είναι πολεμίστρες.
Στον συγκεκριμένο Μπιτζιχανέ υπάρχει μια εν ενεργεία ρωγμή η οποία ξεκινάει από την οροφή και καταλήγει στα θεμέλια του. Είναι εμφανέστατη, αποτέλεσμα των σεισμών που έπληξαν την περιοχή όλα αυτά τα χρόνια. Με την κάθε σεισμική δόνηση η ρωγμή μεγαλώνει και αυξανεται η επικινδυνότητα της. Σήμερα γίνονται ειδικες μελέτες για την επιδιορθωση της.
Η αγία Σοφία- Το μοναστήρι του αγίου Προδρόμου
Βγαίνοντας πάλι στο κεντρικό καλντερίμι φτάνουμε στο κέντρο του κάστρου. Στο μέρος αυτό θα βρισκόταν πιθανόν η αρχαία ακρόπολη των Ασιναίων οι οποίοι έμειναν στο βράχο της Κορώνης μέχρι τα χρόνια της ύστερης αρχαιότητας. Δεξιά μας υψώνεται η πόρτα του γυναικείου μοναστηρίου του Τιμίου Προδρόμου. Αριστερά μας πριν μπούμε στο χώρο του μοναστηρίου βρίσκεται ο ναός της Αγίας Σοφίας Κορώνης. Στον ίδιο χώρο λατρεύτηκαν διαδοχικά ο Ασίναιος Απόλλωνας και η «του Θεού Σοφία».
Το σημερινό εκκλησάκι, σταυροειδής βασιλική με τρούλο είναι χτισμένο από αρχαίο οικοδομικό υλικό ενώ υπάρχουν αρκετά λείψανα του Βυζαντινού ναού τα οποία τοποθετούνται στην εποχή της Βυζαντινής ακμής (11ος -12ος αιώνας).
Επίσης βλέπουμε λείψανα του αρχαίου ναού του Απόλλωνα γύρω κείτονται μονοκόμματι κίονες ενώ διατηρούνται ακόμη στη θέση τους δυο λίθινοι στυλοβάτες των κιονοστοιχίων και τα πέντε πώρινα σκαλοπάτια του Σολέα. Δίπλα στο Βυζαντινό ναό διαφαίνονται αδρά τα λείψανα του χαμηλού άμβωνα και πίσω δεξαμενοείδης όγκος ίσως το βαπτηστήριο ή άλλος βοηθητικός χώρος του ναού. Στη βόρεια πλευρά ένας Βυζαντινός τοίχος συμπληρώθηκε με σύγχρονη ακαλαίσθητη τοιχοδομία σε παρεκκλίση, ενώ ο τοίχος της δυτικής πλευράς προδίδει ανάμεσα στο υλικό του αρχαία κατάλοιπα (θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών αρχαίων κτισμάτων, κομμάτια κιόνων ...)
Το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου αποτελείται από μια εξωτερική αυλή (επισκέψιμη) και μια εσωτερική αυλή που δεν είναι προσιτή στον επισκέπτη . Περνώντας το πρόπυλο βγαίνουμε στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη.
Στο αριστερό προαύλιο της εκκλησίας βρίσκεται μια αξιοπερίεργη βρύση. Επειδή η «μάνα» του νερού είναι πολύ χαμηλότερα από την τοποθεσία του μοναστηρίου και μιάμιση ώρα από την Κορώνη για να ανεβάσουν το νερό το έχουν ισορροπήσει σε βάθος 5 μέτρων από την επιφάνεια του εδάφους και το αντλούν από την βρύση αυτή στην οποία κατεβαίνει κανείς με 22 πέτρινα σκαλοπάτια. Άλλη μια τέτοια βρύση υπόγεια είναι φτιαγμένη στον εσωτερικό κήπο της Μονής. Στο ίδιο προαύλιο υπάρχει η υπόγεια δεξαμενή του κάστρου -στέρνα- Βενετσιάνικης κατασκευής η οποία μοιάζει με αρχαία κατακόμβη.
Έχει διαστάσεις 18Χ 11 μέτρα και ύψος από τη βάση της 5 μέτρα. Έχει δυο οριζόντιες βάσεις που η κάθε μια έχει τέσσερις καμάρες με ύψος 1,75 μ. και διάμετρο 1,75 μ. και με πόδες πάχους 1 μ. η κάθε μια. Έτσι η δεξαμενή χωρίζεται σε τρία ευρύχωρα παράλληλα διαμερίσματα τα οποία συγκοινωνούν μεταξύ τους με ευρύχωρους διαδρόμους, φωτίζεται δε από πάνω με ένα άνοιγμα που βρίσκεται στο κέντρο της. Από μια άλλη οπτική γωνία εξωτερικά μοιάζει με στόμιο πηγαδιού .
Πίσω από το ιερό του Αγίου Ιωάννη στο Ανατολικό μπετιένι είναι λαξεμέvο μέσα στο τείχος το κελί του Ασκητή ιδρυτή της μονής. Στα μπετένια του κάστρου ορθώνονται μικροσκοπικά σύγχρονα κατασκευάσματα, εκκλησάκια, κελιά, ξενώνες. Κάθετα στο πάχος των τειχών έχουν λαξευτεί διάφοροι χώροι γεμάτοι μυστικισμό, ένας από αυτούς το «σκολειό» χώρος προσευχής και κατήχησης. Πάνω από τα τείχη έχουν χτιστεί από τις μοναχές κολώνες 1 μέτρου ύψος που συνδέονται μεταξύ τους με κάγκελα για την ασφαλή μετακίνηση τους στα διάφορα κτίσματα. Ορισμένα από αυτά είναι ένα σώμα με τα τείχη του κάστρου, σε άλλα τα τείχη αποτελούν έναν ή περισσότερους από τους τοίχους τους ενώ οι υπόλοιποι είναι σύγχρονο υλικό.
Στην εσωτερική αυλή της Μονής βρίσκεται ο ψηλότερος Προμαχώνας του κάστρου η «μεγάλη ντάπια» όπως την ονομάζουν οι ντόπιοι. Είναι ένας τετράγωνος τεράστιος πύργος, η βαρύτερη οχύρωση του κάστρου, χτίστηκε πάνω στα Μπαστάμια, τις παλιές αποθήκες του κάστρου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι κανείς δεν γνωρίζει τίποτα για τα μπαστάμια, τις παλιές υπόγειες αποθήκες, κανείς δεν έχει φτάσει στα ανεξερεύνητα βάθη τους. Σήμερα ο προμαχώνας έχει μετατραπεί σε αμπελώνα και ένα από τα στοιχεία του σε κελί Ασκητή. Ο χώρος της Μονής είναι το ψηλότερο σημείο του κάστρου εκεί πρέπει να ήταν και η ακρόπολη του. Ο χώρος αυτός σήμερα είναι ιδιόκτητος και ανυπολόγιστες είναι οι καταστροφές που έχει υποστεί το κάστρο κάτω από τις ανεξέλεγκτες επεμβάσεις των μοναχών.
Δυστυχώς ο χώρος αυτός αν και είναι από τους πιο ενδιαφέροντες του κάστρου δεν καταφέραμε να το επισκεφτούμε σε όλα τα σημεία του. Οι δίοδοι που βρίσκονται μέσα στα τείχη , τα σημεία που σήμερα είναι τα κελιά των μοναχών, η δεξαμενή που ήταν κλειδωμένη και άλλοι χώροι ήταν απρόσιτοι, χωρίς να γνωρίζουμε το λόγο.
Ο άγιος Χαράλαμπος- Το νεκροταφείο της Κορώνης
Βγαίνοντας από το Μοναστήρι αριστερά μας βρίσκεται ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Χαραλάμπου, και δίπλα του το νεκροταφείο της Κορώvης. Ο ναός χτίστηκε από τους Ενετούς ,στο ίδιο κτίριο οι καθολικοί τιμούσαν τον Άγιο Ρωκ σε ανάμνηση θαύματος που λύτρωσε την πολιτεία από κάποιο λοιμό (ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται και γιορτάζεται στον ίδιο χώρο και για τον ίδιο λόγο).
Η εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα του Φραγκίσκου Μοροζίνη (1689) στον γυvαικωνίτη του ναού δείχνει την τιμή των Βενετσιάνων στον Άγιο Ρωκ. Η χριστιανική εκκλησία λένε πως θεμελιώθηκε πάνω στον αρχαίο ναό του Δρύοπα γενάρχη των Δωριέων. Οι πρώτοι κάτοικοι της Κορώνης, οι Ασίναιοι, θεωρούσαν τους εαυτούς τους Δωριείς από την Φθιώτιδα ή την Μεγαρίδα . Οι παλιοί Κορωναίοι όμως ήταν Αχαιοί μα φαίνεται να σεβάστηκαν ή να ανέχτηκαν το Δωρικό ιερό μέχρι τα χρόνια που μετατράπηκε στην χριστιανική εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπου. Το καμπαναριό του ναού έχει κτιστεί στην βάση μιας Βενετσιάνικης Βίγλας που επί Τουρκοκρατίας είχε χρησιμοποιηθεί ως μιναρές.
Το νεκροταφείο της Κορώνης μικρό και απέρριτο, μπαίνοντας σε αυτό δεν νοιώθεις το ίδιο όπως θα ένιωθες σ' ένα σύγχρονο νεκροταφείο.Τίποτα γύρω δεν σου προκαλεί την πίκρα του πένθους, ακόμη και τα κυπαρίσσια ελάχιστα . Είναι περιτριγυρισμένο με ελιές και πεύκα, με μνήματα απλά, λατομημένα τα περισσότερα με λευκό μάρμαρο. Πολλοί και αξιόλογοι είναι οι παλαιοί τάφοι, μερικοί από αυτούς βρίσκονται εδώ από το 1890, αποτελούν πλέον μνημεία του κάστρου, είναι όλα από λευκό μάρμαρο, στολισμένα με σκαλιστούς σταυρούς, αψιδωτές βάγιες, προτομές, σκαλιστές πλάκες, σε προκαλούν να τους επεξεργαστείς.
Τα νεκροταφεία είναι χώροι αποκλειστικά παραδομένοι στην μεταθανάτου ανθρώπινη ανυπαρξία, σπάνια προσφέρουν αιχμές για να αιχμαλωτίσουν την συμπάθεια των ζωντανών. Το φυσικό μοτίβο η συνύπαρξη παλιού και σύγχρονου, η υποβολή του τοπίου είναι αυτά που κάνουν το νεκροταφείο της Κορώvης μοναδικό.
Ακριβώς απέναντι από το κοιμητήριο βλέπουμε τον πολυτελή τάφο των Ράλληδων (υπόγεια κρύπτη) πίσω από καγκελόφραχτο περίβολο με ελιές και στο κέντρο του την προτομή του Διονυσίου Ράλλη
Προσηλιακή Ντάπια
Κάτω αριστερά από το κοιμητήριο, στη νότια πλευρά του κάστρου ο χώρος ανοίγει δίνοντας την αίσθηση εξώστη. Τα τείχη εδώ κατεβαίνουν μέχρι την θάλασσα, τα κύματα σκάνε πάνω σε αυτά, η αλμύρα της θάλασσας έχει αποδυναμώσει τα θεόρατα αγκωνάρια της τειχοδομίας. Η προσηλιακή ντάπια όπως την ονομάζουν είναι συνδεμένη με θρύλους. Η φαντασία των ντόπιων έχει υφάνει τον πιο συγκλονιστικό Κορωναίϊκο θρύλο, απόηχο σαφώς της περασμένης ιστορίας, για την βασιλοπούλα Ωριά που κατέχει το κάστρο και περιμένει το βασιλόπουλο αλλά όταν κάποτε το κάστρο έπεσε στα χέρια κουρσάρων η Ωριά έπεσε από την προσηλιακή ντάπια στον γκρεμό να σκοτωθεί μα έγινε νεράϊδα και θρύλος. Την ίδια μέρα που σκοτώθηκε η Ωριά γύρισε λένε και το βασιλόπουλο και όταν έμαθε τι συνέβει έμεινε με το πλοίο του και κοιτούσε τη θάλασσα κλαίγοντας. Μετά από λίγο καιρό λένε πως πέθανε και αυτός.
Από τότε η προσηλιακή ντάπια του κάστρου είναι στοιχειωμένη. Και όπως λένε οι ντόπιοι κάθε χρόνο της Αναλήψεως κοντά στις κονταυγές οι ψαράδες που περνάνε από εκεί ακούνε φωνές.
Το Ρεσάλτο
Δεξιά από το νεκροταφείο και δίπλα στον τάφο των Ράλληδων βρίσκεται ένας καγκελόφραχτος χώρος με μια μαρμάρινη στήλη στο μέσο του γεμάτο με ονόματα ηρώων που πλήρωσαν με το αίμα τους την αγάπη για την πατρίδα στην επανάσταση του 1821. Το λεγόμενο Ρεσάλτο ή ασάλτο σημαίνει την επίθεση που έκαναν οι Έλληνες για να πάρουν το κάστρο από τους Τούρκους.
Σ' αυτό το μέρος οι Τούρκοι γκρέμισαν το κατακρεουργημένο σώμα του Επισκόπου Κορώvης Γρηγορίου τον Ιούλιο του 1821 και τούτο τον γκρεμό ανέβηκαν 60 Κορωναίοι στις 12 και 13 Φεβρουαρίου 1824 για να καταλάβουν το κάστρο. Παρά τον ηρωισμό τους οι Τούρκοι τους έσφαξαν όλους και το Ρεσάλτο απέτυχε. Το μνημείο αυτό υψώθηκε προς τιμήν τους για να θυμίζει στους νεώτερους την αυτοθυσία τους για την ελευθερία της πατρίδας.
Πηγαίνοντας προς τον Νότιο Πυλώνα του κάστρου διασχίζοντας μια δίοδο που ανοίγεται ανάμεσα στο ηρώο και στον ελαιώνα κατεστραμένη από παλιά η Ενετική πύλη έχει αντικατασταθεί από μια άθλια πόρτα σύγχρονη προχειρότητας. Ο τοίχος στο σημείο αυτό γεμάτος ρήγματα φανερώνει κατασκευή σε περίοδο παρακμής πιθανών μετά την Τουρκοκρατία. Το κλιμακοστάσιο με τα 54 σκαλοπάτια είναι έργο των τελευταίων μπαρμπάδων της Κορώνης.
Στο εξωτερικό, πάνω από το κλιμακοστάσιο στο τείχος του κάστρου και σε ύψος περίπου 2 μέτρων διακρίνουμε μια πλάκα με δύο Βενετσιάνικα οικοσημα και πάνω από αυτή υπάρχει εντοιχισμένος ένας σταυρός. Η πλάκα αναγράφει :
1690
JACOBUS CORNELIUS JACΟΒ GIΟRΕ
PROV GENERAL MORE PRΕJOR
Προφανώς τα ονόματα ανήκουν σε φρούραρχους (Castellani) που διορίζονταν από την Ενετία είτε μόνοι τους, είτε με δυο συμβούλους για να αποφασίζουν και να δημοσιεύουν διαταγές που είχαν ισχύ νόμου και επίσης φρόντιζαν να αποστέλλεται κάθε χρόνο στην Μητρόπολη ορισμένο ποσό απ΄τα εισοδήματα της πόλης.
Ο ναός της Ελεήστριας
Κατεβαίνοντας από τον νότιο Πυλώνα βγαίνουμε στο άλσος της Ελεήστριας εκεί βρίσκεται η Μητρόπολη της Κορώνης "η Παναγία η Ελεήστρια". Σαν αρχιτεκτονική ο ναός της Ελεήστριας δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο να δείξει. Πίσω από τον ναό είναι η είσοδος για το "παρεκκλήσι της εύρεσης" σ' αυτό βρέθηκαν τα τρία γλυπτά. Στις 21 Ιανουαρίου 1897 βρέθηκε το πρώτο αγαλματάκι που παρουσίαζε τον εσταυρωμένο, την άλλη μέρα βρέθηκε η Παναγία που κρατά ει το Χριστό και στις 23 Ιανουαρίου βρέθηκε και το τρίτο αγαλματάκι που λέγεται ότι είναι ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Από τα τάματα και τα χρήματα και τα χρυσαφικά που αφιέρωσε ο κόσμος, χτίστηκε μέσα σε τρία χρόνια. Ο σημερινός ναός, ο οποίος εγκαινιάστηκε στις 26 Δεκεμβρίου του 1900.
Τα δυο πρώτα αγαλματάκια είναι φτιαγμένα όπως φαίνεται από καθαρή κηρομαστίχη ενώ το τρίτο του Ευαγγελιστή Λουκά είναι αργιλώδης φαγεντιανή. Άλλοι λένε πως τα γλυπτά βρέθηκαν ολόκληρα μέσα στη σχισμή των βράχων κάτω στα τείχη του κάστρου και καταστράφηκαν από τους πιστούς που έπαιρναν κομμάτια τους για να κάνουν φυλαχτά . Άλλοι δε λένε πως βρέθηκαν σπασμένα, κανείς δεν ξέρει τι να πιστέψει. Σήμερα τα δυο από αυτά έχουν τοποθετηθεί μαζί σ' ένα εικόνισμα (της Παναγίας και του Εσταυρωμένου), και το τρίτο μόνο του σε άλλη θήκη (του Ευαγγελιστή Λουκά), φυλλάσονται στον ναό της Ελεήστριας και θεωρούνται θαυματουργά.
Υποθέτουμε πως και τα τρία γλυπτά έχουν παλαιοχριστιανική καταγωγή (5ος- 6ος αιώνας) είναι όμως εντελώς άγνωστες οι συνθήκες προέλευσης και καταγωγής τους.
Μαζί με την ανέγερση του ναού της Ελεήστριας όλη η βραχώδη πλαγιά κατά μήκος της νότιας πλευράς του κάστρου και κοντά στα θεμέλια του μετετράπηκε σε μια θαυμάσια πλατεία. Κοντά στον ναό της Ελεήστριας βρίσκονται σήμερα οι προτομές δυο άξιων ιεραρχών: τον εθνομάρτυρα Επίσκοπο Κορώνης Γρηγορίου Μπίστη και του Σεπτού Μητροπολίτη Μεσσηνίας και Κορώνης Χρυσοστόμου Δασκαλάκη.
Νέες χρήσεις- Αξιοποίηση
Στις μέρες μας οπωσδήποτε το Κάστρο δεν μπορούσαμε να το θεωρήσουμε άχρηστο και νεκρό. Πολλά πράγματα θα μπορούσε κανείς να κάνει στο χώρο αυτό, δίνοντας έτσι ιαιινούpytα ζωή σε κάτι πολύτιμο που δεν μας επιτρέπεται να αφήσουμε να πεθάνει. Με λίγη θέληση και μερικά χρήματα θα μπορούσε να γίνει θέρετρο θαυμασμού και πηγή πολιτισμού και πλούτου για τον τόπο μας.
Συγκεκριμένα, ένα περίπτερο θα μπορούσε να γίνει έξω από το Κάστρο και να διαθέτει έντυπα σχετικά με την ιστορία του Κάστρου. Τα οικονομικά οφέλει να διατίθενται για την συντήρηση του Κάστρου. Επίσης ένα κυλικείο και W.C. στην είσοδο του Κάστρου θα έδινε στους επισκέπτες την άνεση και ευχαρίστηση ώστε να έχουν την δυνατότητα να παραμείνουν στον χώρο, θαυμάζοντας το μεγαλείο του Κάστρου. Στους εξωτερικούς χώρους του Κάστρου μπορούν να τοποθετηθούν παγκάκια ώστε να γίνεται πιο ευχάριστη και άνετη η παραμονή των επισκεπτών στο χώρο, όπου ταυτόχρονα θα έχουν και την ευκαιρία να απολαύσουν την πανέμορφη θέα του γύρω τοπίου .
Η προσφορά του Κάστρου θα μπορούσε επίσης να δώσει κάτι πολύ αξιόλογο στο τόπο μας. Αν θα υπήρξε η μέριμνα να διαμορφωθεί έτσι ο χώρος ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θεατρικές παραστάσεις. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λυόμενα σκηνικά και σπαστές καρέκλες, όπου τα τείχη του Κάστρου να είναι φυσικό σκηνικό. Άλλη επίσης ιδέα είναι ο χώρος αυτός να χρησιμοποιηθεί για συναυλίες, διαλέξεις, ανοικτές συζητήσεις δίνοντας έτσι στους θεατές την επιπλέον ικανοποίηση νοίωθωντας δίπλα τους την μεγαλοπρέπεια του Κάστρου.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣ:
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ- ΨΥΡΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ- ΚΑΤΣΑΦΑΔΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ
Στο αριστερό προαύλιο της εκκλησίας βρίσκεται μια αξιοπερίεργη βρύση. Επειδή η «μάνα» του νερού είναι πολύ χαμηλότερα από την τοποθεσία του μοναστηρίου και μιάμιση ώρα από την Κορώνη για να ανεβάσουν το νερό το έχουν ισορροπήσει σε βάθος 5 μέτρων από την επιφάνεια του εδάφους και το αντλούν από την βρύση αυτή στην οποία κατεβαίνει κανείς με 22 πέτρινα σκαλοπάτια. Άλλη μια τέτοια βρύση υπόγεια είναι φτιαγμένη στον εσωτερικό κήπο της Μονής. Στο ίδιο προαύλιο υπάρχει η υπόγεια δεξαμενή του κάστρου -στέρνα- Βενετσιάνικης κατασκευής η οποία μοιάζει με αρχαία κατακόμβη.
Έχει διαστάσεις 18Χ 11 μέτρα και ύψος από τη βάση της 5 μέτρα. Έχει δυο οριζόντιες βάσεις που η κάθε μια έχει τέσσερις καμάρες με ύψος 1,75 μ. και διάμετρο 1,75 μ. και με πόδες πάχους 1 μ. η κάθε μια. Έτσι η δεξαμενή χωρίζεται σε τρία ευρύχωρα παράλληλα διαμερίσματα τα οποία συγκοινωνούν μεταξύ τους με ευρύχωρους διαδρόμους, φωτίζεται δε από πάνω με ένα άνοιγμα που βρίσκεται στο κέντρο της. Από μια άλλη οπτική γωνία εξωτερικά μοιάζει με στόμιο πηγαδιού .
Πίσω από το ιερό του Αγίου Ιωάννη στο Ανατολικό μπετιένι είναι λαξεμέvο μέσα στο τείχος το κελί του Ασκητή ιδρυτή της μονής. Στα μπετένια του κάστρου ορθώνονται μικροσκοπικά σύγχρονα κατασκευάσματα, εκκλησάκια, κελιά, ξενώνες. Κάθετα στο πάχος των τειχών έχουν λαξευτεί διάφοροι χώροι γεμάτοι μυστικισμό, ένας από αυτούς το «σκολειό» χώρος προσευχής και κατήχησης. Πάνω από τα τείχη έχουν χτιστεί από τις μοναχές κολώνες 1 μέτρου ύψος που συνδέονται μεταξύ τους με κάγκελα για την ασφαλή μετακίνηση τους στα διάφορα κτίσματα. Ορισμένα από αυτά είναι ένα σώμα με τα τείχη του κάστρου, σε άλλα τα τείχη αποτελούν έναν ή περισσότερους από τους τοίχους τους ενώ οι υπόλοιποι είναι σύγχρονο υλικό.
Στην εσωτερική αυλή της Μονής βρίσκεται ο ψηλότερος Προμαχώνας του κάστρου η «μεγάλη ντάπια» όπως την ονομάζουν οι ντόπιοι. Είναι ένας τετράγωνος τεράστιος πύργος, η βαρύτερη οχύρωση του κάστρου, χτίστηκε πάνω στα Μπαστάμια, τις παλιές αποθήκες του κάστρου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι κανείς δεν γνωρίζει τίποτα για τα μπαστάμια, τις παλιές υπόγειες αποθήκες, κανείς δεν έχει φτάσει στα ανεξερεύνητα βάθη τους. Σήμερα ο προμαχώνας έχει μετατραπεί σε αμπελώνα και ένα από τα στοιχεία του σε κελί Ασκητή. Ο χώρος της Μονής είναι το ψηλότερο σημείο του κάστρου εκεί πρέπει να ήταν και η ακρόπολη του. Ο χώρος αυτός σήμερα είναι ιδιόκτητος και ανυπολόγιστες είναι οι καταστροφές που έχει υποστεί το κάστρο κάτω από τις ανεξέλεγκτες επεμβάσεις των μοναχών.
Δυστυχώς ο χώρος αυτός αν και είναι από τους πιο ενδιαφέροντες του κάστρου δεν καταφέραμε να το επισκεφτούμε σε όλα τα σημεία του. Οι δίοδοι που βρίσκονται μέσα στα τείχη , τα σημεία που σήμερα είναι τα κελιά των μοναχών, η δεξαμενή που ήταν κλειδωμένη και άλλοι χώροι ήταν απρόσιτοι, χωρίς να γνωρίζουμε το λόγο.
Ο άγιος Χαράλαμπος- Το νεκροταφείο της Κορώνης
Βγαίνοντας από το Μοναστήρι αριστερά μας βρίσκεται ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Χαραλάμπου, και δίπλα του το νεκροταφείο της Κορώvης. Ο ναός χτίστηκε από τους Ενετούς ,στο ίδιο κτίριο οι καθολικοί τιμούσαν τον Άγιο Ρωκ σε ανάμνηση θαύματος που λύτρωσε την πολιτεία από κάποιο λοιμό (ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται και γιορτάζεται στον ίδιο χώρο και για τον ίδιο λόγο).
Η εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα του Φραγκίσκου Μοροζίνη (1689) στον γυvαικωνίτη του ναού δείχνει την τιμή των Βενετσιάνων στον Άγιο Ρωκ. Η χριστιανική εκκλησία λένε πως θεμελιώθηκε πάνω στον αρχαίο ναό του Δρύοπα γενάρχη των Δωριέων. Οι πρώτοι κάτοικοι της Κορώνης, οι Ασίναιοι, θεωρούσαν τους εαυτούς τους Δωριείς από την Φθιώτιδα ή την Μεγαρίδα . Οι παλιοί Κορωναίοι όμως ήταν Αχαιοί μα φαίνεται να σεβάστηκαν ή να ανέχτηκαν το Δωρικό ιερό μέχρι τα χρόνια που μετατράπηκε στην χριστιανική εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπου. Το καμπαναριό του ναού έχει κτιστεί στην βάση μιας Βενετσιάνικης Βίγλας που επί Τουρκοκρατίας είχε χρησιμοποιηθεί ως μιναρές.
Το νεκροταφείο της Κορώνης μικρό και απέρριτο, μπαίνοντας σε αυτό δεν νοιώθεις το ίδιο όπως θα ένιωθες σ' ένα σύγχρονο νεκροταφείο.Τίποτα γύρω δεν σου προκαλεί την πίκρα του πένθους, ακόμη και τα κυπαρίσσια ελάχιστα . Είναι περιτριγυρισμένο με ελιές και πεύκα, με μνήματα απλά, λατομημένα τα περισσότερα με λευκό μάρμαρο. Πολλοί και αξιόλογοι είναι οι παλαιοί τάφοι, μερικοί από αυτούς βρίσκονται εδώ από το 1890, αποτελούν πλέον μνημεία του κάστρου, είναι όλα από λευκό μάρμαρο, στολισμένα με σκαλιστούς σταυρούς, αψιδωτές βάγιες, προτομές, σκαλιστές πλάκες, σε προκαλούν να τους επεξεργαστείς.
Τα νεκροταφεία είναι χώροι αποκλειστικά παραδομένοι στην μεταθανάτου ανθρώπινη ανυπαρξία, σπάνια προσφέρουν αιχμές για να αιχμαλωτίσουν την συμπάθεια των ζωντανών. Το φυσικό μοτίβο η συνύπαρξη παλιού και σύγχρονου, η υποβολή του τοπίου είναι αυτά που κάνουν το νεκροταφείο της Κορώvης μοναδικό.
Ακριβώς απέναντι από το κοιμητήριο βλέπουμε τον πολυτελή τάφο των Ράλληδων (υπόγεια κρύπτη) πίσω από καγκελόφραχτο περίβολο με ελιές και στο κέντρο του την προτομή του Διονυσίου Ράλλη
Προσηλιακή Ντάπια
Κάτω αριστερά από το κοιμητήριο, στη νότια πλευρά του κάστρου ο χώρος ανοίγει δίνοντας την αίσθηση εξώστη. Τα τείχη εδώ κατεβαίνουν μέχρι την θάλασσα, τα κύματα σκάνε πάνω σε αυτά, η αλμύρα της θάλασσας έχει αποδυναμώσει τα θεόρατα αγκωνάρια της τειχοδομίας. Η προσηλιακή ντάπια όπως την ονομάζουν είναι συνδεμένη με θρύλους. Η φαντασία των ντόπιων έχει υφάνει τον πιο συγκλονιστικό Κορωναίϊκο θρύλο, απόηχο σαφώς της περασμένης ιστορίας, για την βασιλοπούλα Ωριά που κατέχει το κάστρο και περιμένει το βασιλόπουλο αλλά όταν κάποτε το κάστρο έπεσε στα χέρια κουρσάρων η Ωριά έπεσε από την προσηλιακή ντάπια στον γκρεμό να σκοτωθεί μα έγινε νεράϊδα και θρύλος. Την ίδια μέρα που σκοτώθηκε η Ωριά γύρισε λένε και το βασιλόπουλο και όταν έμαθε τι συνέβει έμεινε με το πλοίο του και κοιτούσε τη θάλασσα κλαίγοντας. Μετά από λίγο καιρό λένε πως πέθανε και αυτός.
Από τότε η προσηλιακή ντάπια του κάστρου είναι στοιχειωμένη. Και όπως λένε οι ντόπιοι κάθε χρόνο της Αναλήψεως κοντά στις κονταυγές οι ψαράδες που περνάνε από εκεί ακούνε φωνές.
Το Ρεσάλτο
Δεξιά από το νεκροταφείο και δίπλα στον τάφο των Ράλληδων βρίσκεται ένας καγκελόφραχτος χώρος με μια μαρμάρινη στήλη στο μέσο του γεμάτο με ονόματα ηρώων που πλήρωσαν με το αίμα τους την αγάπη για την πατρίδα στην επανάσταση του 1821. Το λεγόμενο Ρεσάλτο ή ασάλτο σημαίνει την επίθεση που έκαναν οι Έλληνες για να πάρουν το κάστρο από τους Τούρκους.
Σ' αυτό το μέρος οι Τούρκοι γκρέμισαν το κατακρεουργημένο σώμα του Επισκόπου Κορώvης Γρηγορίου τον Ιούλιο του 1821 και τούτο τον γκρεμό ανέβηκαν 60 Κορωναίοι στις 12 και 13 Φεβρουαρίου 1824 για να καταλάβουν το κάστρο. Παρά τον ηρωισμό τους οι Τούρκοι τους έσφαξαν όλους και το Ρεσάλτο απέτυχε. Το μνημείο αυτό υψώθηκε προς τιμήν τους για να θυμίζει στους νεώτερους την αυτοθυσία τους για την ελευθερία της πατρίδας.
Πηγαίνοντας προς τον Νότιο Πυλώνα του κάστρου διασχίζοντας μια δίοδο που ανοίγεται ανάμεσα στο ηρώο και στον ελαιώνα κατεστραμένη από παλιά η Ενετική πύλη έχει αντικατασταθεί από μια άθλια πόρτα σύγχρονη προχειρότητας. Ο τοίχος στο σημείο αυτό γεμάτος ρήγματα φανερώνει κατασκευή σε περίοδο παρακμής πιθανών μετά την Τουρκοκρατία. Το κλιμακοστάσιο με τα 54 σκαλοπάτια είναι έργο των τελευταίων μπαρμπάδων της Κορώνης.
Στο εξωτερικό, πάνω από το κλιμακοστάσιο στο τείχος του κάστρου και σε ύψος περίπου 2 μέτρων διακρίνουμε μια πλάκα με δύο Βενετσιάνικα οικοσημα και πάνω από αυτή υπάρχει εντοιχισμένος ένας σταυρός. Η πλάκα αναγράφει :
1690
JACOBUS CORNELIUS JACΟΒ GIΟRΕ
PROV GENERAL MORE PRΕJOR
Προφανώς τα ονόματα ανήκουν σε φρούραρχους (Castellani) που διορίζονταν από την Ενετία είτε μόνοι τους, είτε με δυο συμβούλους για να αποφασίζουν και να δημοσιεύουν διαταγές που είχαν ισχύ νόμου και επίσης φρόντιζαν να αποστέλλεται κάθε χρόνο στην Μητρόπολη ορισμένο ποσό απ΄τα εισοδήματα της πόλης.
Ο ναός της Ελεήστριας
Κατεβαίνοντας από τον νότιο Πυλώνα βγαίνουμε στο άλσος της Ελεήστριας εκεί βρίσκεται η Μητρόπολη της Κορώνης "η Παναγία η Ελεήστρια". Σαν αρχιτεκτονική ο ναός της Ελεήστριας δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο να δείξει. Πίσω από τον ναό είναι η είσοδος για το "παρεκκλήσι της εύρεσης" σ' αυτό βρέθηκαν τα τρία γλυπτά. Στις 21 Ιανουαρίου 1897 βρέθηκε το πρώτο αγαλματάκι που παρουσίαζε τον εσταυρωμένο, την άλλη μέρα βρέθηκε η Παναγία που κρατά ει το Χριστό και στις 23 Ιανουαρίου βρέθηκε και το τρίτο αγαλματάκι που λέγεται ότι είναι ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Από τα τάματα και τα χρήματα και τα χρυσαφικά που αφιέρωσε ο κόσμος, χτίστηκε μέσα σε τρία χρόνια. Ο σημερινός ναός, ο οποίος εγκαινιάστηκε στις 26 Δεκεμβρίου του 1900.
Τα δυο πρώτα αγαλματάκια είναι φτιαγμένα όπως φαίνεται από καθαρή κηρομαστίχη ενώ το τρίτο του Ευαγγελιστή Λουκά είναι αργιλώδης φαγεντιανή. Άλλοι λένε πως τα γλυπτά βρέθηκαν ολόκληρα μέσα στη σχισμή των βράχων κάτω στα τείχη του κάστρου και καταστράφηκαν από τους πιστούς που έπαιρναν κομμάτια τους για να κάνουν φυλαχτά . Άλλοι δε λένε πως βρέθηκαν σπασμένα, κανείς δεν ξέρει τι να πιστέψει. Σήμερα τα δυο από αυτά έχουν τοποθετηθεί μαζί σ' ένα εικόνισμα (της Παναγίας και του Εσταυρωμένου), και το τρίτο μόνο του σε άλλη θήκη (του Ευαγγελιστή Λουκά), φυλλάσονται στον ναό της Ελεήστριας και θεωρούνται θαυματουργά.
Υποθέτουμε πως και τα τρία γλυπτά έχουν παλαιοχριστιανική καταγωγή (5ος- 6ος αιώνας) είναι όμως εντελώς άγνωστες οι συνθήκες προέλευσης και καταγωγής τους.
Μαζί με την ανέγερση του ναού της Ελεήστριας όλη η βραχώδη πλαγιά κατά μήκος της νότιας πλευράς του κάστρου και κοντά στα θεμέλια του μετετράπηκε σε μια θαυμάσια πλατεία. Κοντά στον ναό της Ελεήστριας βρίσκονται σήμερα οι προτομές δυο άξιων ιεραρχών: τον εθνομάρτυρα Επίσκοπο Κορώνης Γρηγορίου Μπίστη και του Σεπτού Μητροπολίτη Μεσσηνίας και Κορώνης Χρυσοστόμου Δασκαλάκη.
Νέες χρήσεις- Αξιοποίηση
Στις μέρες μας οπωσδήποτε το Κάστρο δεν μπορούσαμε να το θεωρήσουμε άχρηστο και νεκρό. Πολλά πράγματα θα μπορούσε κανείς να κάνει στο χώρο αυτό, δίνοντας έτσι ιαιινούpytα ζωή σε κάτι πολύτιμο που δεν μας επιτρέπεται να αφήσουμε να πεθάνει. Με λίγη θέληση και μερικά χρήματα θα μπορούσε να γίνει θέρετρο θαυμασμού και πηγή πολιτισμού και πλούτου για τον τόπο μας.
Συγκεκριμένα, ένα περίπτερο θα μπορούσε να γίνει έξω από το Κάστρο και να διαθέτει έντυπα σχετικά με την ιστορία του Κάστρου. Τα οικονομικά οφέλει να διατίθενται για την συντήρηση του Κάστρου. Επίσης ένα κυλικείο και W.C. στην είσοδο του Κάστρου θα έδινε στους επισκέπτες την άνεση και ευχαρίστηση ώστε να έχουν την δυνατότητα να παραμείνουν στον χώρο, θαυμάζοντας το μεγαλείο του Κάστρου. Στους εξωτερικούς χώρους του Κάστρου μπορούν να τοποθετηθούν παγκάκια ώστε να γίνεται πιο ευχάριστη και άνετη η παραμονή των επισκεπτών στο χώρο, όπου ταυτόχρονα θα έχουν και την ευκαιρία να απολαύσουν την πανέμορφη θέα του γύρω τοπίου .
Η προσφορά του Κάστρου θα μπορούσε επίσης να δώσει κάτι πολύ αξιόλογο στο τόπο μας. Αν θα υπήρξε η μέριμνα να διαμορφωθεί έτσι ο χώρος ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θεατρικές παραστάσεις. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λυόμενα σκηνικά και σπαστές καρέκλες, όπου τα τείχη του Κάστρου να είναι φυσικό σκηνικό. Άλλη επίσης ιδέα είναι ο χώρος αυτός να χρησιμοποιηθεί για συναυλίες, διαλέξεις, ανοικτές συζητήσεις δίνοντας έτσι στους θεατές την επιπλέον ικανοποίηση νοίωθωντας δίπλα τους την μεγαλοπρέπεια του Κάστρου.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣ:
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ- ΨΥΡΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ- ΚΑΤΣΑΦΑΔΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ
