Το Αρτίκι είναι ένα μικρό χωριό της επαρχίας Τριφυλίας του Νομού Μεσσηνίας. Το βλέπουμε,πηγαίνοντας από Καλαμάτα προς Κυπαρισσία, μετά το Κοπανάκι, Νότια, στην αριστερά πλευρά, πάνω σε έναν λόφο.Έχει υψόμετρο περίπου 250 μέτρα. Έχει καλό κλίμα, χωρίς υγρασία και πολύ πράσινο. Υδρεύεται με νερό από πηγή, με φυσική ροή και που χρησιμοποιείται και για άρδευση.
Το Κρίτσι, από το 1956, έχει μετονομασθεί σε Άγιο Νικόλαο, από την Εκκλησία του που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο και η οποία τα τελευταία χρόνια ανακαινίστηκε. Το Κρίτσι έχει σύνδεση οδική με αυτοκίνητο (χωματόδρομο) από το Σελά, την Σαρακινάδα (τώρα Κρυονέρι),την Παναγιά και το Αρτίκι.
Η Παναγιά συνδέεται οδικώς (χωματόδρομος) με την Σαρακινάδα,το Κρίτσι και το Αρτίκι.
Το Αρτίκι συνδέεται με ασφαλτοστρωμένη δρόμο με το Κοπανάκι και την Κυπαρισσία, απέχοντας 6 χιλιόμετρα από τη διασταύρωση του δρόμου Κοπανακίου-Κυπαρισσίας.
Από το Κοπανάκι απέχει 7 χιλιόμετρα και από την Κυπαρισσία 22.
Το Αρτίκι άρχισε να κατοικήται, από το 1850 έως το 1915, με κατοίκους που μετοίκησαν από το χωριό Κρυονέρι (πρώην Σαρακινάδα), γιατί εκεί είχαν τις περουσίες τους.
Στην ευρύτερη όμως περιοχή του Αρτικίου και συγκεκριμένα στις τοποθεσίες Εκκλησιές και Ήρα έχουν εντοπισθεί ίχνη Αρχαιολογικών ευρημάτων από τα οποία πιθανολογείται ότι το Αρτίκι είχε ξανακατοικοιθεί από πολύ παλαιοτέρα, κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους και κατά την Βυζαντινή εποχή.
 |
| Ευρήματα από το Αρτίκι, + 11ος αιώνας. |
Στη θέση "Ήρα" πρέπει να υπήρχε αρχαίος Οικισμός και Ναός προς τιμήν της Θεάς Ήρας.
Στη θέση Εκκλησιές, μπορεί να θεωρηθεί ως βέβαιο ότι, υπήρχε μεσαιωνικός οικισμός ο οποίος κατεστράφη ολοσχερώς και ερημώθη, από εχθρική επιδρομή, λίγους μήνες προ της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως μάλλον τον Οκτώβριο του 1452 από τον Στρατηγό του Μωάμεθ Β’ Τουραχάν.
Οι δε εναπομείναντες κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν εις Παναγιά, Κρίτσι και Σαρακινάδα το 1453. Λέγεται πως όταν ο Τούρκος Πασάς πρωτοαντίκρυσε την περιοχή του Αρτικίου, με ευχαρίστηση είπε “Αρτίκι μου Τσιφλίκι μου” λόγω του ότι η περιοχή ήταν πεδινή και πολύ εύφορος.
Το 1950 το Αρτίκι, με τους 2 συνοικισμούς του, είχε πληθυσμό 350 κατοίκους και το Σχολείο του το 1945 είχε 65 μαθητές.
Στη μέση του χωριού υπήρχε πηγάδι που εχρησιμοποιήτο για ύδρευση των Αρτικαίων και το οποίο αργότερα σκεπάσθηκε και έγινε πλατεία. Στη συνέχεια παίρνανε νερό από βρύση στην Κοκκινοσκιά που και αυτήν την κατήργησαν, όταν έφεραν νερό με φυσική ροή από το Κεφαλάρι της Παναγιάς το οποίο ήδη και τώρα χρησιμοποιείται τόσο για ύδρευση όσο και για άρδευση. Το παλαιό Σχολείο (δωρεά στην Εκκλησία του Δημόπουλου) γκρεμίσθηκε και έχει κτισθεί νέο, που όμως δεν λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια.
Στην ευρύτερη περιοχή του Αρτικίου συναντάται η σπηλιά -Μήτρου Ντόγκα, όπου επί Τουρκοκρατίας κρυβόταν ο Μήτρος Ντόγκας, ο Βαρυμποπαίος, που ήταν πρωτοπαλλίκαρο, αρχικά του καπετάν Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη και αργότερα του Κολοκοτρώνη και στην οποία κατέφυγαν και τα γυναικόπαιδα μαζί με τους γέροντες σε μια από τις επιδρομές του Ιμπραήμ το 1825-1828.
Το κυριότερο προϊόν του Αρτικίου ήταν η μαύρη σταφίδα. Παρήγαγε όμως και σιτηρά και εσπεριδοειδή. Είχε και έχει κτηνοτροφία,αλλά τώρα παράγει,κυρίως, λάδι. Λόγω του καλού κλίματός του, ευδοκιμούν πάρα πολλά είδη.
ΠΗΓΗ: kopanakinews
Στη θέση Εκκλησιές, μπορεί να θεωρηθεί ως βέβαιο ότι, υπήρχε μεσαιωνικός οικισμός ο οποίος κατεστράφη ολοσχερώς και ερημώθη, από εχθρική επιδρομή, λίγους μήνες προ της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως μάλλον τον Οκτώβριο του 1452 από τον Στρατηγό του Μωάμεθ Β’ Τουραχάν.
Οι δε εναπομείναντες κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν εις Παναγιά, Κρίτσι και Σαρακινάδα το 1453. Λέγεται πως όταν ο Τούρκος Πασάς πρωτοαντίκρυσε την περιοχή του Αρτικίου, με ευχαρίστηση είπε “Αρτίκι μου Τσιφλίκι μου” λόγω του ότι η περιοχή ήταν πεδινή και πολύ εύφορος.
Το 1950 το Αρτίκι, με τους 2 συνοικισμούς του, είχε πληθυσμό 350 κατοίκους και το Σχολείο του το 1945 είχε 65 μαθητές.
Στη μέση του χωριού υπήρχε πηγάδι που εχρησιμοποιήτο για ύδρευση των Αρτικαίων και το οποίο αργότερα σκεπάσθηκε και έγινε πλατεία. Στη συνέχεια παίρνανε νερό από βρύση στην Κοκκινοσκιά που και αυτήν την κατήργησαν, όταν έφεραν νερό με φυσική ροή από το Κεφαλάρι της Παναγιάς το οποίο ήδη και τώρα χρησιμοποιείται τόσο για ύδρευση όσο και για άρδευση. Το παλαιό Σχολείο (δωρεά στην Εκκλησία του Δημόπουλου) γκρεμίσθηκε και έχει κτισθεί νέο, που όμως δεν λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια.
Στην ευρύτερη περιοχή του Αρτικίου συναντάται η σπηλιά -Μήτρου Ντόγκα, όπου επί Τουρκοκρατίας κρυβόταν ο Μήτρος Ντόγκας, ο Βαρυμποπαίος, που ήταν πρωτοπαλλίκαρο, αρχικά του καπετάν Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη και αργότερα του Κολοκοτρώνη και στην οποία κατέφυγαν και τα γυναικόπαιδα μαζί με τους γέροντες σε μια από τις επιδρομές του Ιμπραήμ το 1825-1828.
Το κυριότερο προϊόν του Αρτικίου ήταν η μαύρη σταφίδα. Παρήγαγε όμως και σιτηρά και εσπεριδοειδή. Είχε και έχει κτηνοτροφία,αλλά τώρα παράγει,κυρίως, λάδι. Λόγω του καλού κλίματός του, ευδοκιμούν πάρα πολλά είδη.
ΠΗΓΗ: kopanakinews
