Ο ποταμός Βελίκας, στο ύψος του χωριού Στρέφι, διέρχεται δυτικά και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου εξερχόμενος από ένα γραφικό φαράγγι συναντά ένα μικρό λεκανοπέδιο που ονομάζεται Ντεμπρίζ. Στην αρχή της εξόδου του ήταν ένας νερόμυλος που φέρει ακόμη το όνομα «ο μύλος του Ντεμπρίζ». Ο ποταμός μετά τον μύλο συνεχίζει την πορεία του και σε απόσταση 500 μέτρων και στο σημείο που διέρχεται η κοινοτική οδός Στρέφι - Πελεκανάδα είναι κτισμένη η γέφυρα Ντεμπρίζ.
Ντεμπρίζ είναι λέξη γαλλική και σημαίνει γέφυρα. Η γέφυρα -άγνωστο πότε εκτίσθη- είναι δημιούργημα των Φράγκων (κατά μία άποψη κτίστηκε τον 16ο αιώνα). Είναι η αρχαιότερη γέφυρα της Μεσσηνίας, εκτός από τη γέφυρα που υπάρχει επί των οδών Μελιγαλά - Νεοχωρίου, και στη σύμφυση δύο μικρών ποταμών και η οποία χρονολογείται από την αρχαιότητα (Γέφυρα Μαυροζούμενας).
Η γέφυρα από αρχιτεκτονικής πλευράς είναι αψιδωτή, παρουσιάζει ελάχιστη αμβλεία γωνία στο επάνω μέρος που τείνει προς τον γοτθικό ρυθμό, πλην ουδεμία σχέση έχει με αυτόν· είναι απλά δυτική και μάλιστα της εποχής εκείνης τεχνοτροπία. Κατασκευασμένη με ασβεστόλιθο έχει μεγάλο ύψος και μήκος, το δε πλάτος είναι τόσο που δύναται να διέλθει ένα μικρό αυτοκίνητο.
Ο επισκέπτης θαυμάζει το υπέροχο αυτό καλλιτέχνημα που στέκει τόσους αιώνες, παρά τα τόσα ορμητικά ύδατα του ποταμού. Και όμως η γέφυρα αυτή παρουσιάζει μια σπάνια ιδιορρυθμία, η οποία είναι τόσο σημαντική όσο και απλή. Εδώ αξίζει κάθε έπαινος στους Γάλλους μηχανικούς για την τόσο φιλοσοφημένη όσο και τολμηρή σκέψη τους: Είναι κάτι που και το τεχνικό μάτι δύσκολα συλλαμβάνει. Γι' αυτό και παραμένει ακλόνητη. Οι μηχανικοί συνήθως κτίζαν τις γέφυρες εάν και εφόσον παρέχεται η δυνατότητα στα σημεία που παρουσιάζουν στενότητα οι ποταμοί να ενώνουν τις δύο όχθες με τη μικρότερη σε μήκος δυνατή γέφυρα. Οταν το έδαφος είναι επίπεδο η γέφυρα γίνεται με μεγαλύτερη ή περισσότερες καμάρες. Εδώ, καίτοι υπάρχουν δύο σημεία με στενωπούς, το ένα πλησίον του μύλου και το δεύτερο μετά τη γέφυρα, οι Γάλλοι κατασκεύασαν τη γέφυρα στο αναπεπταμένο σημείο με μία και μόνη καμάρα και στο σημείο όπου ένας μικρός βράχος από ασβεστόλιθο και σκληρό κερατόλιθο εισέρχεται μέσα στην κοίτη του ποταμού. Εκεί ακριβώς τοποθέτησαν το δεξιό ποδάρι της γέφυρας, το δε άλλο στο μαλακό και επίπεδο μέρος. Ετσι ο ποταμός, ενώ ρέει ορμητικός, κτυπούν τα ύδατα επάνω στον βράχο, εκτονώνονται και αποστρακιζόμενα ρέουν προς το αριστερό ποδάρι, όπου το έδαφος είναι ομαλό -περίπου εκατό μέτρα πλάτος- οπότε σε μια νεροποντή τα ύδατα ανερχόμενα της κύριας κοίτης του ποταμού παρακάμπτουν το αριστερό ποδάρι και ήρεμα τρέχουν από τους δίπλα αγρούς. Σε αυτό το μεγάλο πλεονέκτημα οφείλεται η διάσωση της γέφυρας από τα ύδατα του 1947. Τα γεφύρια τότε παρασύρθηκαν, διότι οι ποταμοί ξερίζωσαν πλήθος πλατάνων και άλλων δένδρων, τα οποία στοιβάχθηκαν στα γεφύρια, δημιούργησαν ένα φράγμα εκατομμυρίων κυβικών νερού και η τρομακτική τους πίεση τα ξερίζωσε. Η γέφυρα Ντεμπρίζ απώθησε τα δένδρα προς τον ελεύθερο χώρο και επέζησε.
Η γέφυρα από αρχιτεκτονικής πλευράς είναι αψιδωτή, παρουσιάζει ελάχιστη αμβλεία γωνία στο επάνω μέρος που τείνει προς τον γοτθικό ρυθμό, πλην ουδεμία σχέση έχει με αυτόν· είναι απλά δυτική και μάλιστα της εποχής εκείνης τεχνοτροπία. Κατασκευασμένη με ασβεστόλιθο έχει μεγάλο ύψος και μήκος, το δε πλάτος είναι τόσο που δύναται να διέλθει ένα μικρό αυτοκίνητο.
Ο επισκέπτης θαυμάζει το υπέροχο αυτό καλλιτέχνημα που στέκει τόσους αιώνες, παρά τα τόσα ορμητικά ύδατα του ποταμού. Και όμως η γέφυρα αυτή παρουσιάζει μια σπάνια ιδιορρυθμία, η οποία είναι τόσο σημαντική όσο και απλή. Εδώ αξίζει κάθε έπαινος στους Γάλλους μηχανικούς για την τόσο φιλοσοφημένη όσο και τολμηρή σκέψη τους: Είναι κάτι που και το τεχνικό μάτι δύσκολα συλλαμβάνει. Γι' αυτό και παραμένει ακλόνητη. Οι μηχανικοί συνήθως κτίζαν τις γέφυρες εάν και εφόσον παρέχεται η δυνατότητα στα σημεία που παρουσιάζουν στενότητα οι ποταμοί να ενώνουν τις δύο όχθες με τη μικρότερη σε μήκος δυνατή γέφυρα. Οταν το έδαφος είναι επίπεδο η γέφυρα γίνεται με μεγαλύτερη ή περισσότερες καμάρες. Εδώ, καίτοι υπάρχουν δύο σημεία με στενωπούς, το ένα πλησίον του μύλου και το δεύτερο μετά τη γέφυρα, οι Γάλλοι κατασκεύασαν τη γέφυρα στο αναπεπταμένο σημείο με μία και μόνη καμάρα και στο σημείο όπου ένας μικρός βράχος από ασβεστόλιθο και σκληρό κερατόλιθο εισέρχεται μέσα στην κοίτη του ποταμού. Εκεί ακριβώς τοποθέτησαν το δεξιό ποδάρι της γέφυρας, το δε άλλο στο μαλακό και επίπεδο μέρος. Ετσι ο ποταμός, ενώ ρέει ορμητικός, κτυπούν τα ύδατα επάνω στον βράχο, εκτονώνονται και αποστρακιζόμενα ρέουν προς το αριστερό ποδάρι, όπου το έδαφος είναι ομαλό -περίπου εκατό μέτρα πλάτος- οπότε σε μια νεροποντή τα ύδατα ανερχόμενα της κύριας κοίτης του ποταμού παρακάμπτουν το αριστερό ποδάρι και ήρεμα τρέχουν από τους δίπλα αγρούς. Σε αυτό το μεγάλο πλεονέκτημα οφείλεται η διάσωση της γέφυρας από τα ύδατα του 1947. Τα γεφύρια τότε παρασύρθηκαν, διότι οι ποταμοί ξερίζωσαν πλήθος πλατάνων και άλλων δένδρων, τα οποία στοιβάχθηκαν στα γεφύρια, δημιούργησαν ένα φράγμα εκατομμυρίων κυβικών νερού και η τρομακτική τους πίεση τα ξερίζωσε. Η γέφυρα Ντεμπρίζ απώθησε τα δένδρα προς τον ελεύθερο χώρο και επέζησε.
Η γέφυρα αυτή εκτίσθη από τους Φράγκους και εξυπηρέτησε δύο μεγάλους σκοπούς. Ηταν η μόνη γέφυρα που ένωνε την επαρχία Πυλίας με τη Μεσσήνη μέχρι που έγινε η γέφυρα της Βελίκας. Η κεντρική οδική αρτηρία επί πολλούς αιώνες ήταν Πύλος - Ντεμπρίζ - Ανδρούσα.
Η δεύτερη κύρια αποστολή της ήταν η οδική ένωση των κάστρων. Εδώ έχουμε μια συνεχή αλυσίδα από φράγκικα κάστρα. Το κάστρο Ντεμπρίζ, που απέχει ένα χιλιόμετρο από τη γέφυρα, το κάστρο της Πελεκανάδας, τρία κάστρα στα διόδια, το κάστρο στο Κεφαλόβρυσο, το κάστρο Σαν Φλάουρος, στο χωριό Παλαιόκαστρο και το κάστρο της Ανω Βουταίνης. Αυτά εκτείνονται σχεδόν παράλληλα προς τον ποταμό και σε μήκος 15 χιλιομέτρων.
Η δεύτερη κύρια αποστολή της ήταν η οδική ένωση των κάστρων. Εδώ έχουμε μια συνεχή αλυσίδα από φράγκικα κάστρα. Το κάστρο Ντεμπρίζ, που απέχει ένα χιλιόμετρο από τη γέφυρα, το κάστρο της Πελεκανάδας, τρία κάστρα στα διόδια, το κάστρο στο Κεφαλόβρυσο, το κάστρο Σαν Φλάουρος, στο χωριό Παλαιόκαστρο και το κάστρο της Ανω Βουταίνης. Αυτά εκτείνονται σχεδόν παράλληλα προς τον ποταμό και σε μήκος 15 χιλιομέτρων.
Βασίλη Χούλιαρη: "Ντεμπρίζ"
Οι φωτογραφίες του μνημείου είναι από τον ιστότοπο: επι- δεξιος (ψάλτης)
Οι φωτογραφίες του μνημείου είναι από τον ιστότοπο: επι- δεξιος (ψάλτης)
