Ο Ηλίας Κορμάς γεννήθηκε το 1780 στο χωριό Κεφαλληνού της ορεινής Μεσσηνίας. Ο πατέρας του Αντώνης Κορμάς απέκτησε πολυμελή οικογένεια αποτελούμενη από έξι αγόρια και τέσσερα κορίτσια. Ο Ηλίας ήταν ο πρωτότοκος γιος με αδελφούς τους Κωνσταντίνο, Παναγιώτη, Γεώργιο, Ευστάθιο και Νικόλαο. Για την μετέπειτα πολεμική του δράση προάχθηκε αλληλοδιαδόχως σε Υποχιλίαρχο, Χιλίαρχο[1] και Αντιστράτηγο[2] για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στην Πατρίδα.
Αγωνιστής και ήρωας του 1821
Από πολύ νωρίς μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Παπαφλέσσα κι αμέσως άρχισε να προετοιμάζεται για τον επικείμενο αγώνα. Όταν δε ήλθε ο πλήρωμα του χρόνου ανέλαβε ενεργό δράση. Ήταν από τους ισχυρότερους οπλαρχηγούς της επαρχίας Ανδρούσης. Αγωνίστηκε για την απελευθέρωση της Ελλάδος από τον Τούρκικο ζυγό. Έπεσε ηρωικά μαζί με τον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι πολεμώντας εναντίον του Αιγύπτιου Ιμπραήμ Πασά.
Πολεμική δράση
Μόλις δόθηκε το σύνθημα της επανάστασης του 1821, με την κατάληψη και απελευθέρωση της Καλαμάτας, ο Ηλίας Κορμάς επικεφαλής ισχυρού σώματος από πολεμιστές της περιοχής Ιθώμης (Κοντοβουνίων, όπως λεγόταν τότε και πολλά χρόνια αργότερα) και τμήματα από τις περιοχές Αριστομένους και της Τριφυλίας, κήρυξε την επανάσταση. Κατέλυσε τις τουρκικές αρχές που υπήρχαν στην περιοχή, οι οποίες έσπευσαν να κλεισθούν στο κάστρο της Ανδρούσης ως και στα κάστρα της Κορώνης και Μεθώνης του Νομού Μεσσηνίας . Έτσι ελευθέρωσε την περιοχή του. Μεταξύ των παλικαριών του αναφέρεται ότι συμμετείχαν και 100 Ιμπλακιώτες [3] που στάλθηκαν να ενισχύσουν την πολιορκία του κάστρου της Μεθώνης. Με τον Παπαφλέσσα πήγε στην Αρκαδία, πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς (Τρίπολης) και παρέμεινε εκεί μέχρι της απελευθερώσεώς της. Πολέμησε ακόμη στο Βαλτέτσι, στο Άργος και στα Δερβενάκια κατά του Δράμαλη όπου διακρίθηκε για την τόλμη του. Αναγνωρίστηκε επίσημα ως αρχηγός της περιοχής των Κοντοβουνίων όπου μπορούσε να στρατολογήσει 100-150 άνδρες, όπως όριζαν τότε οι διαταγές του Υπουργείου Πολέμου, αλλά και ακόμη περισσότερους, ανάλογα με τις ανάγκες. Στις 18 Μαΐου 1823 διατάχθηκε να κατευθυνθεί υπό την αρχηγία του Δημ. Παπατσώνη γενικού αρχηγού της επαρχίας Εμπλακίωv, στον Ισθμό της Κορίνθου και με συναρχηγό τον καπετάνιο Αναγν. Οικονομόπουλo. Και οι δύο τους σύμφωνα με τη διαταγή του υπουργείου[4] έπρεπε να στρατολογήσουν μέχρι 250 άνδρες.
Κατόπιν και υπό τη γενική αρχηγία του Νικήτα Δικαίου Φλέσσα κινείται στα παράλια του Μεσσηνιακού κόλπου όπως φαίνεται από το σχετικό έγγραφο[5].
Κατά τον εμφύλιο πόλεμο φαίνεται ότι στις αρχές διαχώρισε τη θέση του κατά της Κυβερνήσεως μαζί με τους οπλαρχηγούς της περιοχής Ανδρούσης. Αμέσως όμως έσπευσαν να δηλώσουν εμπιστοσύνη και αφοσίωση στην Κυβέρνηση Κουντουριώτη. Ο Πρωθυπουργός[6] τους συνιστά να επιβλέπουν για την ευταξία στην περιοχή τους.
Στις 9 Ιουλίου 1824 διατάχθηκε[7] από το Υπουργείο Πολέμου να μεταβεί γρήγορα, αφού στρατολόγησε 100 άνδρες, στα παράλια του Μεσσηνιακού κόλπου και υπό τη γενική αρχηγία του στρατηγού Γιατράκου.
Στις 2 Νοεμβρίου 1824 η Κυβέρνηση απεφάσισε[8] και τον χρησιμοποίησε στην καταστολή του κινήματος των Τριφυλίων και λοιπών Μεσσηνίων επαναστατών. Προς τούτο διατάχθηκε να στρατολόγηση 50 άνδρες και να τεθεί υπό την αρχηγία του Παπαφλέσσα, ο οποίος είχε τη γενική αρχηγία, στον εμφύλιο πόλεμο του 1823-25 πού παρ' ολίγο να οδήγηση την ως τότε ελεύθερη Ελλάδα σε χειρότερη υποδούλωση και καταστροφή.
Κατά Δεκέμβριο του 1824 από κοινού ως καπετάνιος με τον Τζίμη Μπούρα από το χωριό Κωνσταντίνους, και τον Αναγνώστη Οικονομόπουλο από το χωριό Αριστομένη, κινήθηκε[9] επικεφαλής 150 ανδρών και πάλι στα παράλια του Μεσσηνιακού Κόλπου για την αντιμετώπιση πιθανής αποβάσεως των Αράβων, σύμφωνα με πληροφορίες που είχε η Κυβέρνηση.
Κατά μήνα Φεβρουάριο του 1825 με 50 άνδρες μετέχει της πολιορκίας των κλεισμένων στο κάστρο της Κορώνης Τούρκων υπό την γενική αρχηγία και πάλιν του Π. Γιατράκου[10]. Στη συνέχεια τον Απρίλιο του 1825 διατάχθηκε να μεταβεί στα παράλια της Κορώνης- Μεθώνης για τη συγκρότηση νέου εκεί στρατοπέδου, που η Κυβέρνηση των Γ. Κουντουριώτη- Κωλέττη είχε διαλύσει προηγουμένως.
Στις 19 Μαΐου 1925 ο Ηλίας Κορμάς έλαβε μέρος στη μάχη στο Μανιάκι με περισσότερους από 120 άνδρες από το χωριό του και από γειτονικά χωριά της Ιθώμης. Στη μάχη αυτή παρέμειναν μέχρι τέλους και έπεσαν μεταξύ των άλλων ο Παπαφλέσσας, ο Ηλίας Κορμάς και ο αδελφός του Κωνσταντίνος Κορμάς.
Στο συμβούλιο που διεξήχθη πριν τη μάχη έγινε η εξής στιχομυθία. Ηλίας Κορμάς: «Εδώ που εσύ λες Παπαφλέσσα να δώσουμε τη μάχη, θα μας πετσοκόψουνε οι αραπάδες. Εγώ λέγω να τραβηχτούμε και να πιάσουμε τα ταμπούρια πιο πάνω στα ριζοβούνια». Παπαφλέσσας: «Αϊ ρε κιοτή». Ηλίας Κορμάς: «Θα το δείξουμε, είπε ο Χιλίαρχος ύστερα από λίγο ποιος είναι κιοτής». Ο Ν. Σπηλιάδης στα απομνημονεύματα[11]. του γράφει: «Χάσαμε τα καλύτερα παλικάρια της Μεσσηνίας, για τα οποία ή πατρίδα κλαίει». Ανάμεσα στους νεκρούς βρέθηκαν ο ίδιος ο Παπαφλέσσας, τα δύο αδέρφια, οι «χιλίαρχοι» ήρωες του λαού μας Κορμάδες από τα Ιμπλιάκια και άλλοι Μεσσήνιοι ήρωες. Στα ονόματα μη επωνύμων αγωνιστών της επανάστασης του 1821 αναφέρονται:
Ηλίας Κορμάς : Οπλαρχηγός και από τους ισχυρούς προκρίτους από το χωριό Κεφαλληνού. Έφερε το βαθμό του Αντιστράτηγου. Σκοτώθηκε στο Μανιάκι. Αξκός στ΄ τάξης με αριθμό μητρώου: 1401.
Γεώργιος Κορμάς : Αδελφός του Ηλία Κορμά. Πολέμησε στο Μανιάκι αλλά γλύτωσε για να διαδεχθεί τον αδελφό του στην αρχηγία των ενόπλων της Ιθώμης. Το 1826 προήχθη σε Ταξίαρχο. (αρ. μητρώου: 5919)
Κωνσταντίνος Κορμάς : Εκατόνταρχος, αδελφός του Ηλία Κορμά. Σκοτώθηκε στο Μανιάκι. ( αρ. μητρώου 3910).
Πολιτική δράση
Παράλληλα προς την πολεμική του δράση ο Ηλίας Κορμάς έδρασε και πολιτικώς. Έτσι στα 1823 ως Υποχιλίαρχος επιλέχθηκε πληρεξούσιος της επαρχίας Ανδρούσης και συμμετείχε των συνελεύσεων στο Άστρος της επαρχίας Κυνουρίας και την Επίδαυρο. Μπάμπουκα: Τα κατά την Αναγέννηση της 'Ελλάδος, και «Αρχείο Ύδρας».
Λαογραφικά στοιχεία
Διάφορα λαογραφικά στοιχεία αναφερόμενα στη μάχη στο Μανιάκι καταγράφονται στο βιβλίο «Η ζωή του χωριού μου»[12]. του Δ. Μπαλαφούτη, όπως το μοιρολόγι που ακολούθησε και η πορεία του αλόγου του Ηλία Κορμά. Επίσης πολλά στοιχεία βρίσκει κανείς στο βιβλίο "Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΙΝΟΥ" του Κωνσταντίνου Κ. Κορμά, καθέτου απογόνου του Ήρωα.
Πηγές
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 2,σελ.704 (41,452)
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 3, σελ.685 (69,102)
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 10,σελ.557(79)
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 11,σελ.237,(215)
Τα κατά την Αναγέννησαν της Ελλάδος, Τομ. Β, σελ.(87, 95, 99, 152.
Τα κατά την Αναγέννησαν της Ελλάδος, τομ. Γ, σελ. 16–18.«Αρχείο Ύδρας», Τομ.Θ, σελ.296- 297
Αμβροσίου Φρατζή,Επίτομη Ιστορία της Αναγεννηθείσης Ελλάδος 1715-1837, έκ. 1841, τ.4, σελ.155
Μεσσηνιακά 1968,εκδόσεις «Αριστομένης», Αθήναι 1972,σελ. 462-466.
Μεσσηνιακά 1969-70, εκδόσεις «Αριστομένης» Αθήναι 1972, σελ. 482-483.
Φωτάκος,Απομνημονεύματα περί της Ελλ. Επαναστάσεως,έκδοση Π.Δ.Σακελλαρίου,Αθήνα 1858.
Φωτάκος :"Φώτιος Χρυσανθόπουλος, Βίος παπά Φλέσα,έκδοση Σ.Καλκάνδη,1868,Αθήνα, σελ.55"
Κ.Κ.Κορμά, "Η Ιστορια του Κεφαλινού",εκδόσεις Λεβέντη Καλαμάτα 1996
Αρχείο Φώτη Κορμά (Δικηγόρου)
Αρχείο Ιωάννη Κων. Κορμά (Αξκού Ελ.Χωρ/κης).
Πηγή:el.wikipedia.org
Αγωνιστής και ήρωας του 1821
Από πολύ νωρίς μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Παπαφλέσσα κι αμέσως άρχισε να προετοιμάζεται για τον επικείμενο αγώνα. Όταν δε ήλθε ο πλήρωμα του χρόνου ανέλαβε ενεργό δράση. Ήταν από τους ισχυρότερους οπλαρχηγούς της επαρχίας Ανδρούσης. Αγωνίστηκε για την απελευθέρωση της Ελλάδος από τον Τούρκικο ζυγό. Έπεσε ηρωικά μαζί με τον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι πολεμώντας εναντίον του Αιγύπτιου Ιμπραήμ Πασά.
Πολεμική δράση
Μόλις δόθηκε το σύνθημα της επανάστασης του 1821, με την κατάληψη και απελευθέρωση της Καλαμάτας, ο Ηλίας Κορμάς επικεφαλής ισχυρού σώματος από πολεμιστές της περιοχής Ιθώμης (Κοντοβουνίων, όπως λεγόταν τότε και πολλά χρόνια αργότερα) και τμήματα από τις περιοχές Αριστομένους και της Τριφυλίας, κήρυξε την επανάσταση. Κατέλυσε τις τουρκικές αρχές που υπήρχαν στην περιοχή, οι οποίες έσπευσαν να κλεισθούν στο κάστρο της Ανδρούσης ως και στα κάστρα της Κορώνης και Μεθώνης του Νομού Μεσσηνίας . Έτσι ελευθέρωσε την περιοχή του. Μεταξύ των παλικαριών του αναφέρεται ότι συμμετείχαν και 100 Ιμπλακιώτες [3] που στάλθηκαν να ενισχύσουν την πολιορκία του κάστρου της Μεθώνης. Με τον Παπαφλέσσα πήγε στην Αρκαδία, πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς (Τρίπολης) και παρέμεινε εκεί μέχρι της απελευθερώσεώς της. Πολέμησε ακόμη στο Βαλτέτσι, στο Άργος και στα Δερβενάκια κατά του Δράμαλη όπου διακρίθηκε για την τόλμη του. Αναγνωρίστηκε επίσημα ως αρχηγός της περιοχής των Κοντοβουνίων όπου μπορούσε να στρατολογήσει 100-150 άνδρες, όπως όριζαν τότε οι διαταγές του Υπουργείου Πολέμου, αλλά και ακόμη περισσότερους, ανάλογα με τις ανάγκες. Στις 18 Μαΐου 1823 διατάχθηκε να κατευθυνθεί υπό την αρχηγία του Δημ. Παπατσώνη γενικού αρχηγού της επαρχίας Εμπλακίωv, στον Ισθμό της Κορίνθου και με συναρχηγό τον καπετάνιο Αναγν. Οικονομόπουλo. Και οι δύο τους σύμφωνα με τη διαταγή του υπουργείου[4] έπρεπε να στρατολογήσουν μέχρι 250 άνδρες.
Κατόπιν και υπό τη γενική αρχηγία του Νικήτα Δικαίου Φλέσσα κινείται στα παράλια του Μεσσηνιακού κόλπου όπως φαίνεται από το σχετικό έγγραφο[5].
Κατά τον εμφύλιο πόλεμο φαίνεται ότι στις αρχές διαχώρισε τη θέση του κατά της Κυβερνήσεως μαζί με τους οπλαρχηγούς της περιοχής Ανδρούσης. Αμέσως όμως έσπευσαν να δηλώσουν εμπιστοσύνη και αφοσίωση στην Κυβέρνηση Κουντουριώτη. Ο Πρωθυπουργός[6] τους συνιστά να επιβλέπουν για την ευταξία στην περιοχή τους.
Στις 9 Ιουλίου 1824 διατάχθηκε[7] από το Υπουργείο Πολέμου να μεταβεί γρήγορα, αφού στρατολόγησε 100 άνδρες, στα παράλια του Μεσσηνιακού κόλπου και υπό τη γενική αρχηγία του στρατηγού Γιατράκου.
Στις 2 Νοεμβρίου 1824 η Κυβέρνηση απεφάσισε[8] και τον χρησιμοποίησε στην καταστολή του κινήματος των Τριφυλίων και λοιπών Μεσσηνίων επαναστατών. Προς τούτο διατάχθηκε να στρατολόγηση 50 άνδρες και να τεθεί υπό την αρχηγία του Παπαφλέσσα, ο οποίος είχε τη γενική αρχηγία, στον εμφύλιο πόλεμο του 1823-25 πού παρ' ολίγο να οδήγηση την ως τότε ελεύθερη Ελλάδα σε χειρότερη υποδούλωση και καταστροφή.
Κατά Δεκέμβριο του 1824 από κοινού ως καπετάνιος με τον Τζίμη Μπούρα από το χωριό Κωνσταντίνους, και τον Αναγνώστη Οικονομόπουλο από το χωριό Αριστομένη, κινήθηκε[9] επικεφαλής 150 ανδρών και πάλι στα παράλια του Μεσσηνιακού Κόλπου για την αντιμετώπιση πιθανής αποβάσεως των Αράβων, σύμφωνα με πληροφορίες που είχε η Κυβέρνηση.
Κατά μήνα Φεβρουάριο του 1825 με 50 άνδρες μετέχει της πολιορκίας των κλεισμένων στο κάστρο της Κορώνης Τούρκων υπό την γενική αρχηγία και πάλιν του Π. Γιατράκου[10]. Στη συνέχεια τον Απρίλιο του 1825 διατάχθηκε να μεταβεί στα παράλια της Κορώνης- Μεθώνης για τη συγκρότηση νέου εκεί στρατοπέδου, που η Κυβέρνηση των Γ. Κουντουριώτη- Κωλέττη είχε διαλύσει προηγουμένως.
Στις 19 Μαΐου 1925 ο Ηλίας Κορμάς έλαβε μέρος στη μάχη στο Μανιάκι με περισσότερους από 120 άνδρες από το χωριό του και από γειτονικά χωριά της Ιθώμης. Στη μάχη αυτή παρέμειναν μέχρι τέλους και έπεσαν μεταξύ των άλλων ο Παπαφλέσσας, ο Ηλίας Κορμάς και ο αδελφός του Κωνσταντίνος Κορμάς.
Στο συμβούλιο που διεξήχθη πριν τη μάχη έγινε η εξής στιχομυθία. Ηλίας Κορμάς: «Εδώ που εσύ λες Παπαφλέσσα να δώσουμε τη μάχη, θα μας πετσοκόψουνε οι αραπάδες. Εγώ λέγω να τραβηχτούμε και να πιάσουμε τα ταμπούρια πιο πάνω στα ριζοβούνια». Παπαφλέσσας: «Αϊ ρε κιοτή». Ηλίας Κορμάς: «Θα το δείξουμε, είπε ο Χιλίαρχος ύστερα από λίγο ποιος είναι κιοτής». Ο Ν. Σπηλιάδης στα απομνημονεύματα[11]. του γράφει: «Χάσαμε τα καλύτερα παλικάρια της Μεσσηνίας, για τα οποία ή πατρίδα κλαίει». Ανάμεσα στους νεκρούς βρέθηκαν ο ίδιος ο Παπαφλέσσας, τα δύο αδέρφια, οι «χιλίαρχοι» ήρωες του λαού μας Κορμάδες από τα Ιμπλιάκια και άλλοι Μεσσήνιοι ήρωες. Στα ονόματα μη επωνύμων αγωνιστών της επανάστασης του 1821 αναφέρονται:
Ηλίας Κορμάς : Οπλαρχηγός και από τους ισχυρούς προκρίτους από το χωριό Κεφαλληνού. Έφερε το βαθμό του Αντιστράτηγου. Σκοτώθηκε στο Μανιάκι. Αξκός στ΄ τάξης με αριθμό μητρώου: 1401.
Γεώργιος Κορμάς : Αδελφός του Ηλία Κορμά. Πολέμησε στο Μανιάκι αλλά γλύτωσε για να διαδεχθεί τον αδελφό του στην αρχηγία των ενόπλων της Ιθώμης. Το 1826 προήχθη σε Ταξίαρχο. (αρ. μητρώου: 5919)
Κωνσταντίνος Κορμάς : Εκατόνταρχος, αδελφός του Ηλία Κορμά. Σκοτώθηκε στο Μανιάκι. ( αρ. μητρώου 3910).
Πολιτική δράση
Παράλληλα προς την πολεμική του δράση ο Ηλίας Κορμάς έδρασε και πολιτικώς. Έτσι στα 1823 ως Υποχιλίαρχος επιλέχθηκε πληρεξούσιος της επαρχίας Ανδρούσης και συμμετείχε των συνελεύσεων στο Άστρος της επαρχίας Κυνουρίας και την Επίδαυρο. Μπάμπουκα: Τα κατά την Αναγέννηση της 'Ελλάδος, και «Αρχείο Ύδρας».
Λαογραφικά στοιχεία
Διάφορα λαογραφικά στοιχεία αναφερόμενα στη μάχη στο Μανιάκι καταγράφονται στο βιβλίο «Η ζωή του χωριού μου»[12]. του Δ. Μπαλαφούτη, όπως το μοιρολόγι που ακολούθησε και η πορεία του αλόγου του Ηλία Κορμά. Επίσης πολλά στοιχεία βρίσκει κανείς στο βιβλίο "Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΙΝΟΥ" του Κωνσταντίνου Κ. Κορμά, καθέτου απογόνου του Ήρωα.
Πηγές
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 2,σελ.704 (41,452)
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 3, σελ.685 (69,102)
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 10,σελ.557(79)
Αρχεία Ελληνικής Παγγενεσίας, Τομ. 11,σελ.237,(215)
Τα κατά την Αναγέννησαν της Ελλάδος, Τομ. Β, σελ.(87, 95, 99, 152.
Τα κατά την Αναγέννησαν της Ελλάδος, τομ. Γ, σελ. 16–18.«Αρχείο Ύδρας», Τομ.Θ, σελ.296- 297
Αμβροσίου Φρατζή,Επίτομη Ιστορία της Αναγεννηθείσης Ελλάδος 1715-1837, έκ. 1841, τ.4, σελ.155
Μεσσηνιακά 1968,εκδόσεις «Αριστομένης», Αθήναι 1972,σελ. 462-466.
Μεσσηνιακά 1969-70, εκδόσεις «Αριστομένης» Αθήναι 1972, σελ. 482-483.
Φωτάκος,Απομνημονεύματα περί της Ελλ. Επαναστάσεως,έκδοση Π.Δ.Σακελλαρίου,Αθήνα 1858.
Φωτάκος :"Φώτιος Χρυσανθόπουλος, Βίος παπά Φλέσα,έκδοση Σ.Καλκάνδη,1868,Αθήνα, σελ.55"
Κ.Κ.Κορμά, "Η Ιστορια του Κεφαλινού",εκδόσεις Λεβέντη Καλαμάτα 1996
Αρχείο Φώτη Κορμά (Δικηγόρου)
Αρχείο Ιωάννη Κων. Κορμά (Αξκού Ελ.Χωρ/κης).
Πηγή:el.wikipedia.org
