Στην περιοχή νότια του χωριού Καμάρι υπάρχουν αρκετές λοφοσειρές που διατρέχουν το τοπίο με διεύθυνση Β- Ν και σβήνουν λίγο πριν συναντήσουν το κεντρικό αυτοκινητόδρομο Καλόνερο- Αλλαγή. Στην Ν απόληξη μιας απ΄αυτές τις λοφοσειρές εντοπίζεται Προϊστορικός Τύμβος και εγκατάσταση στην θέση "Γούβες".
Την θέση πρώτοι εντόπισαν και ερεύνησαν οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι William A. McDonald και Richard Hope Simpson οι οποίοι διενήργησαν επιφανειακές αρχαιολογικές έρευνες στην Μεσσηνία στην περίοδο 1961- 68.[1]
Οι Αμερικανοί αναφέρουν ότι κινούμενοι Δ στον δρόμο από το Κοπανάκι προς το Καμάρι και μετά την πηγή Σάνοβα[2], μπόρεσαν να διακρίνουν προς στα Δ και στην κορυφογραμμή μιάς λοφοσειράς δύο τύμβους, το έναν δίπλα από τον άλλον. Όταν ερεύνησαν την θέση επιτόπου διαπίστωσαν ότι πρόκειται για έναν πολύ μεγάλο τύμβο όπου είχε γίνει προφανώς λαθρανασκαφή, ανοίγοντας έτσι μιά τεράστια γούβα[3] στην μέση του και δίνοντας έτσι την εντύπωση από μακριά ότι επρόκειτο για δύο ξεχωριστούς τύμβους. Μέσα στον κρατήρα αλλά και γύρω από το σημείο της λαθρανασκαφής υπήρχαν σωροί από επίπεδες πέτρες. Οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι διατυπώνουν την άποψη ότι στην θέση αυτή με σιγουριά υπήρχε ένας μεγάλος Θολωτός τάφος ο οποίος δυστυχώς είχε καταστραφή ολοκληρωτικά.
Με βάση την εικόνα του κρατήρα και την βλάστηση που υπήρχε εντός του οι Αμερικανοί υποθέτουν ότι η λαθρανασκαφή μπορεί να συνέβη μέχρι και μισό αιώνα πριν, δηλαδή γύρω στα 1920.
Σε μικρή απόσταση από τον τύμβο, στην πλαγιά προς τα Β., εντόπισαν προϊστορικά κεραμικά αποτμήματα αλλά και τα ίχνη προϊστορικής οικιστικής εγκατάστασης. Η κεραμική χρονολογείται στην ΥΕΙΙΙ περίοδο και ο οικισμός κάλυπτε μιά έκταση 120μ.Χ 100μ.Επίσης αναφέρουν την ύπαρξη Βυζαντινής κεραμικής που θα πρέπει να σχετίζονται με τα θεμέλια μιάς μικρής εκκλησίας.
Σχετικώς αναφέρουν: "The tomb is associated with a settlement located slightly further N and lower on the same ridge. Here LH pottery is spread over an arca about 120 m. N-S by 100m., mainly on the easy upper E slopes. There is a fair quantity of fine warc. One LH III fragment is from a kylix base of good whitish fabric; another is a handle of a deep bowl in a good pinkish fabric. Most of the sherds are of coarse "oatmeal" wares from pithoi and jars. A good deal of Byzantine and later material is to be associated with the well-built foundations of a chapel. Only one rather noncommittal sherd was visible in the tholos vicinity."
Στην σημερινή της μορφή η θέση έχει υποστεί επιπλέον εργασίες καθαρισμού με βαριά μηχανήματα που έχουν αλλοιώσει την μορφή του αρχαιολογικού χώρου.[4] Ωστόσο η θέση του τύμβου είναι εμφανής[5]. Γύρω από τον μεγάλο αυτόν τεχνητό τύμβο υπάρχουν ακόμα πέτρες που πρέπει να προέρχονται από τον θολωτό τάφο.
Στην σημερινή της μορφή η θέση έχει υποστεί επιπλέον εργασίες καθαρισμού με βαριά μηχανήματα που έχουν αλλοιώσει την μορφή του αρχαιολογικού χώρου.[4] Ωστόσο η θέση του τύμβου είναι εμφανής[5]. Γύρω από τον μεγάλο αυτόν τεχνητό τύμβο υπάρχουν ακόμα πέτρες που πρέπει να προέρχονται από τον θολωτό τάφο.
Προχωρώντας προς την Β και σε απόσταση 50μ. περίπου από τον τύμβο βρίσκονται σωροί από πέτρες που έχουν αποτεθεί εκεί μετά τις εργασίες καθαρισμού. Στο σημείο αυτό υπάρχει πληθώρα κεραμικών αποτμημάτων. Αμέσως μετά υπάρχει πυκνή βλάστηση μέσα στην οποία εντοπίζονται προϊστορικά τοιχία και κτίσματα που προφανώς είναι τα υπολείμματα της οικιστικής εγκατάστασης που αναφέρουν και οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι.
Η εύρεση και της προϊστορικής εγκατάστασης Β. του τύμβου επιβεβαιώνει χωρίς αμφιβολία ότι το σημείο αυτό είναι η θέση "Γούβες" που περιγράφουν οι McDonald και Simpson.
"Αριστομένης ο Μεσσήνιος"
[1] William A. McDonald και Richard Hope Simpson: Further Explorations in Southwestern Peloponnese: 1964-1968. Σελ.:137
[2] Προφανώς αναφέρονται στην πηγή που υπάρχει στον μικρό οικισμό της Νέας Αγριλιάς.
[3] Η μεγάλη αυτή γούβα ίσως να σχετίζεται και με το όνομα που έχει δοθεί στην θέση.
[4] Ο επίσκεψη στην θέση "Γούβες" ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί μόνο μετά από τον εντοπισμό της από τον ιστότοπο Mycenaean Atlas Project. Σχετικές αναρτήσεις: Kamari:Gouva(C173) και Kamari Gouva (C173) Reconsidered
[5] Ακριβής θέση via Google maps 37.293955° 21.782660° 