Ο ναΐσκος του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται δίπλα (Δ πλευρά) από τον αυτοκινητόδρομο Κυπαρισσίας- Φιλιατρών, περίπου 800μ. Β από την είσοδο των Φιλιατρών. Στο σημείο αυτό υπάρχει ένας επιμήκης λόφος όπου εντοπίζεται μιά σημαντική Προϊστορική θέση, η οποία επόπτευε την χαμηλότερη παράκτια πεδιάδα των Φιλιατρών προς τα Δ και Β.
Την Προϊστορική θέση του Αγίου Ιωάννη Φιλιατρών πρώτοι εντόπισαν και περιέγραψαν οι Αμερικανοί Αρχαιολόγοι William A. McDonald και Richard Hope Simpson στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ΄60.[1] Όπως αναφέρουν η Προϊστορική κεραμική εντοπίζεται σε μιά αρκετά μεγάλη έκταση διαστάσεων 210μ. Β-ΒΔ επί 130μ. Ν- ΝΑ. Σχετικά με την κεραμική αναφέρουν: "Prehistoric pottery is spread rather plentifully over an area ca. 210 m. N-NW to S-SE by 130 m. In addition to fragments of jars in finer whitish material, there is much coarse ware in "oatmeal" fabric. Two kylix stems were also recovered, one short and the other long. A blade of obsidian was found."
Οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι αναφέρουν ότι η ύδρευση στην περιοχή γίνεται εξ ολοκλήρου από πηγάδια από την χαμηλότερη πεδιάδα προς Β και Δ και ίσως έτσι να δικαιολογείται ο ασυνήθιστος αριθμός λαβών από μεγάλα προϊστορικά πιθάρια που βρέθηκαν στην θέση αφού πιθανόν οι κάτοικοι θα έπρεπε να πηγαίνουν στα πηγάδια στην πεδιάδα για νερό.
Στην σημερινή της μορφή η Προϊστορική θέση του Αγίου Ιωάννη έχει υποστεί σημαντική καταστροφή από την σύγχρονη ανθρώπινη δραστηριότητα. Κοντά στον ναΐσκο υπάρχουν κάποια υπολείμματα τειχών ενώ στο μεγαλύτερο μέρος της ακρόπολης προς τα Δ καθαρισμοί με βαριά μηχανήματα έχουν αποθέσει το όποιο αρχαίο υλικό προς τις πλαγιές, όπου εντοπίζονται και κάποια κεραμική αποτμήματα. Καλύτερη είναι η εικόνα στην ΒΔ πλευρά της θέσεις αφού εδώ υπάρχουν κάποια τοιχία που φαίνονται να είναι στην αρχική τους θέση. Στην Β πλευρά τις ακρόπολης έχουν δημιουργηθεί κάποια μεγάλα αναχώματα όπου έχει χρησιμοποιηθεί απ΄ότι φαίνεται το μεγαλύτερο μέρος του αρχαίου οικοδομικού υλικού της ακροπόλεως. Ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος φαίνεται να έχει καταστρέψει ολόκληρη την Α πλευρά της ακρόπολης, ωστόσο από την πλευρά αυτή φαίνεται να έχει αποκαλυφθεί πληθώρα Προϊστορικής κεραμικής.
Στο Άγιο Ιωάννη Φιλιατρών υπήρχε ένα αρκετά μεγάλο και σημαντικό Προϊστορικό πόλισμα, έκτασης τουλάχιστον 27 στρεμμάτων, που ήλεγχε την πολύ σημαντική και γόνιμη παράκτια πεδιάδα των Φιλιατρών.
"Αριστομένης ο Μεσσήνιος"
[1] McDonald, William A. and Richard Hope Simpson. Further Explorations in Southwestern Peloponnese: 1964-1968. Σελ: 135.
