Η Προϊστορική θέση "Μπάφανο" εντοπίζεται σε απόσταση 2 χιλιομέτρων Βόρεια από το άνω Κοπανάκι στον δρόμο Κοπανακίου - Κεφαλόβρυσου, όπου υπάρχει μια σχετικά μικρή και χαμηλή λοφοσειρά στα Δυτικά του δρόμου. Από την Β πλευρά του λόφου το Ριζοχώρι απέχει 800μ. προς τα ΒΑ.
Η λοφοσειρά αυτή έχει μήκος περίπου 300 μέτρα και έχει κατεύθυνση Β- Ν. Στο Βόρειο άκρο αυτής της λοφοσειράς εντοπίζεται μικρός Προϊστορικός οικισμός της Υστεροελλαδικής- Μυκηναϊκής Εποχής που σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση.
Στην Β πλευρά της λοφοσειράς υπάρχουν σχηματισμοί ασβεστολιθικών βράχων, ενώ ο Προϊστορικός οικισμός ξεκινάει από το σημείο αυτό και καλύπτει το πλάτωμα κορυφής της λοφοσειράς σε μήκος περίπου 130 μέτρων με κατεύθυνση Β- Ν. Ο οικισμός απλώνεται από το πλάτωμα κορυφής προς τις ΒΑ, Α, ΝΑ πλαγιές του λόφου, ενώ υπάρχουν και κάποιες κατασκευές και στην Δ πλαγιά. Το πλάτος της θέσης είναι περίπου 70- 80 μέτρα Α- Δ και η έτσι η συνολική έκταση φτάνει περίπου τα 10- 12 στρέμματα, ενδεικτική μιας μάλλον μικρομεσαίας οικιστικής θέσης.
Υπάρχει μια καλή πηγή νερού, που λέγεται "Κρομπάρι", ακριβώς δίπλα στο δρόμο και περίπου 700μ. προς ΒΑ της τοποθεσίας. Μια άλλη μικρότερη πηγή, που ονομάζεται "Κρουστάμι", βρίσκεται περίπου 600μ. στο Α.
Η θέση ονομάζεται "Μπάφανο" (Bafano) από τους Αμερικανούς αρχαιολόγους William A. McDonald και Richard Hope Simpson, οι οποίοι πρώτοι εντόπισαν και ερεύνησαν την θέση στην δεκαετία του 1960.[1] Η κεραμική στην οικιστική θέση "Μπάφανο" χρονολογείται στην Υστεροελλαδική περίοδο και φαίνεται να έχει "επαρχιακή εμφάνιση". Σχετικά με την κεραμική οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι αναφέρουν: "...the pottery recovered has a provincial appearance, as at the Kephalovrisi site (#21F) further N. There are some red and white finer bits and LH jar handles of white fabric. Fragments of pithoi in "oatmeal" fabric include broad flat rims and raised bands decorated with finger impressions."
Στην σημερινή της κατάσταση η θέση βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση διατήρησης. Στο πλάτωμα κορυφής υπάρχουν τοιχία και κατασκευές, σε μήκος αρκετών δεκάδων μέτρων, που σώζονται σε καλή κατάσταση και σε ύψος πάνω από ένα μέτρο. Στο πλάτωμα κορυφής και στις Α πλαγιές υπάρχουν σημεία όπου σώζονται εμφανή τα θεμέλια κατασκευών, προφανώς οικιών που βρίσκονταν εντός του οικισμού. Κεραμικά αποτμήματα βρίσκονται διάσπαρτα σε ολόκληρο σχεδόν τον αρχαιολογικό χώρο.
Τα υπολείμματα μιας εντυπωσιακής κατασκευής βρίσκονται στην Δ πλαγιά του οικισμού. Η πλευρά αυτή έχει πιό ομαλή πρόσβαση και πιθανόν να ήταν και η είσοδος προς την θέση. Η κατασκευή σχήματος Π έχει στιβαρή κατασκευή ενώ το εξωτερικό Δ τείχος είναι πολύ ισχυρό με πλάτος πάνω από ένα μέτρο και ύψος περίπου σε 1,20μ. Ίσως ήταν κάποιο δημόσιο κτήριο ή κάποια οχύρωση στην πιό ευάλωτη αυτή δυτική πλευρά.
Η σχετικά μικρή οικιστική θέση του "Μπάφανου" βρισκόταν στην περιφέρεια, στην ΒΔ πλευρά, της μεγάλης και ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένης στην Υστεροελλαδική περίοδο, κοιλάδας του Σουλιμά. Είχε οπτική επαφή με όλα τα μεγάλα κέντρα της πεδιάδας, τις ακροπόλεις Κόντρα, Στυλιάρη και Μάλθη. Η οικιστική θέση πιθανότατα είχε αγροτικό χαρακτήρα με αρκετές εύφορες εκτάσεις στα Α και Δ.
"Αριστομένης ο Μεσσήνιος"
[1] McDonald, William A. and Richard Hope Simpson. ‘Further Explorations in Southwestern Peloponnese: 1964-1968’. "Bafano (Ano Kopanaki)" Σελ:139.
