Στά έτη 1993 και 1994 κλιμάκιο του Αμερικάνικου Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (Pylos Regional Archeological Project) διενήργησε επιφανειακές έρευνες στον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο του Διαλισκαρίου.
Στην δυτική πλευρά βρέθηκε μια ομάδα από επτά τάφους λαξευμένους στον βράχο. Βρέθηκαν επίσης αρκετοί κίονες από ασβεστόλιθο αλλά και τμήματα κιονόκρανων με ακιδωτή διακόσμηση που χρονολογούνται στην Ρωμαϊκή περίοδο.
Στα δυτικά και κοντά στην θάλασσα εντοπίστηκαν εγκαταστάσεις συλλογής αλατιού ενώ δε απόσταση 500 μέτρων βόρεια του αρχαιολογικού χώρου εντοπίστηκε αρχαίο ορυχείο εξόρυξης ασβεστόλιθου.
Το πιό εντυπωσιακό εύρημα υπήρξε ένα μεγάλο πολυγωνικό κτίσμα κατασκευασμένο από τούβλα και στο οποίο εντοπίστηκε υπόκαυστο σύστημα. Τα ευρήματα αυτά αποτελούν μέρος ενός μεγάλου λουτρικού συγκροτήματος της Ρωμαϊκής περιόδου. Βρέθηκαν επίσης πολλές διακοσμημένες πλάκες με τις οποίες ήταν στρωμένο το δάπεδο του συγκροτήματος αλλά και οι περιβάλλοντες χώροι.
Στον αρχαιολογικό χώρο, έκτασης 600Χ 1000 μέτρων, εντοπίστηκαν διάφορα κεραμικά κυρίως της ύστερης Ρωμαϊκής περιόδου έως και της πρώιμης Βυζαντινής, +4ου έως αρχές του +7ου αιώνα, άν και παρατηρήθηκαν ίχνη παλαιότερης κατοίκησης. Στα επιφανειακά ευρήματα συγκαταλέγεται μία μαρμάρινη πλάκα με Ελληνική επιγραφή που χρονολογείτε στον +2ο έως τον +4ο αιώνα καθώς και τμήματα από γυάλινα αντικείμενα.
Το σύνολο των έως τώρα ευρημάτων στον αρχαιολογικό χώρο του Διαλισκαρίου οδηγούν τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα ότι αυτά ανήκουν σε ένα μεγάλο Ρωμαϊκό οικιστικό συγκρότημα.
Στα δυτικά και κοντά στην θάλασσα εντοπίστηκαν εγκαταστάσεις συλλογής αλατιού ενώ δε απόσταση 500 μέτρων βόρεια του αρχαιολογικού χώρου εντοπίστηκε αρχαίο ορυχείο εξόρυξης ασβεστόλιθου.
Το πιό εντυπωσιακό εύρημα υπήρξε ένα μεγάλο πολυγωνικό κτίσμα κατασκευασμένο από τούβλα και στο οποίο εντοπίστηκε υπόκαυστο σύστημα. Τα ευρήματα αυτά αποτελούν μέρος ενός μεγάλου λουτρικού συγκροτήματος της Ρωμαϊκής περιόδου. Βρέθηκαν επίσης πολλές διακοσμημένες πλάκες με τις οποίες ήταν στρωμένο το δάπεδο του συγκροτήματος αλλά και οι περιβάλλοντες χώροι.
Στον αρχαιολογικό χώρο, έκτασης 600Χ 1000 μέτρων, εντοπίστηκαν διάφορα κεραμικά κυρίως της ύστερης Ρωμαϊκής περιόδου έως και της πρώιμης Βυζαντινής, +4ου έως αρχές του +7ου αιώνα, άν και παρατηρήθηκαν ίχνη παλαιότερης κατοίκησης. Στα επιφανειακά ευρήματα συγκαταλέγεται μία μαρμάρινη πλάκα με Ελληνική επιγραφή που χρονολογείτε στον +2ο έως τον +4ο αιώνα καθώς και τμήματα από γυάλινα αντικείμενα.
Το σύνολο των έως τώρα ευρημάτων στον αρχαιολογικό χώρο του Διαλισκαρίου οδηγούν τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα ότι αυτά ανήκουν σε ένα μεγάλο Ρωμαϊκό οικιστικό συγκρότημα.
Βιβλιογραφία:
THE PYLOS REGIONAL ARCHAEOLOGICAL PROJECT: DIALISKARI
Μέχρι και τον Ιούνιο του 2000, το γεωμετρικού σχήματος ψηφοθέτημα, το οποίο πρώτος ο σουηδός αρχαιολόγος Μ.Ν. Valmin είχε εντοπίσει και περιγράφει κατά τις περιηγήσεις του στη Μεσσηνία τη δεκαετία του 1930, παρέμενε σχεδόν αλώβητο δίπλα στην παλαιά αγροικία ιδιοκτησίας Α. Νίνου στo Διαλισκάρι, 2 χλμ. περίπου νότια της Μαραθούπολης Γαργαλιάνων.
Όταν τον Ιούλιο οι συντηρητές της Εφορείας μετέβησαν στο χώρο, προκειμένου να συντηρήσουν το ψηφιδωτό δάπεδο και να εργαστούν για την αποκόλληση και μεταφορά του στο Μουσείο Ολυμπίας, διαπίστωσαν ότι η παλαιά αγροικία δεν υπήρχε πλέον και στη θέση της είχε ανεγερθεί σύγχρονη ισόγεια κατοικία με κεραμοσκεπή. Ωστόσο, τόσο το δάπεδο από απλές λευκές ψηφίδες, που περιβάλλει το τετράγωνο γεωμετρικό ψηφοθέτημα, όσο και το αρχαίου δάπεδο, το οποίο επεκτεινόμενο προς τα δυτικά αποτελείται από παραλληλεπίπεδα πλινθίδια τοποθετημένα με τη στενή πλευρά τους σε στρώμα σκληρού κονιάματος (μεταγενέστερο δάπεδο με μορφή opus pseudospicatum), παρέμειναν άθικτα κατά τη διάρκεια των οικοδομικών εργασιών, μολονότι είναι πιθανό να καταστράφηκαν μερικώς αρχαιότητες ρωμαϊκών χρόνων κατά τη διάνοιξη θεμελίων για την ανέγερση της νέας οικοδομής στη θέση αυτή.
Το ψηφοθέτημα και το υπόλοιπο σωζόμενο δάπεδο από απλές λευκές ψηφίδες συντηρήθηκαν επιτόπου. Το τετράγωνο ψηφιδωτό αποκολλήθηκε τμηματικά και μεταφέρθηκε στα εργαστήρια του Μουσείου Ολυμπίας, για να συντηρηθεί, ώστε να είναι εκθέσιμο, μελλοντικά, σε Μουσείο της Μεσσηνίας.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ 55 (2000)
Μέχρι και τον Ιούνιο του 2000, το γεωμετρικού σχήματος ψηφοθέτημα, το οποίο πρώτος ο σουηδός αρχαιολόγος Μ.Ν. Valmin είχε εντοπίσει και περιγράφει κατά τις περιηγήσεις του στη Μεσσηνία τη δεκαετία του 1930, παρέμενε σχεδόν αλώβητο δίπλα στην παλαιά αγροικία ιδιοκτησίας Α. Νίνου στo Διαλισκάρι, 2 χλμ. περίπου νότια της Μαραθούπολης Γαργαλιάνων.
Όταν τον Ιούλιο οι συντηρητές της Εφορείας μετέβησαν στο χώρο, προκειμένου να συντηρήσουν το ψηφιδωτό δάπεδο και να εργαστούν για την αποκόλληση και μεταφορά του στο Μουσείο Ολυμπίας, διαπίστωσαν ότι η παλαιά αγροικία δεν υπήρχε πλέον και στη θέση της είχε ανεγερθεί σύγχρονη ισόγεια κατοικία με κεραμοσκεπή. Ωστόσο, τόσο το δάπεδο από απλές λευκές ψηφίδες, που περιβάλλει το τετράγωνο γεωμετρικό ψηφοθέτημα, όσο και το αρχαίου δάπεδο, το οποίο επεκτεινόμενο προς τα δυτικά αποτελείται από παραλληλεπίπεδα πλινθίδια τοποθετημένα με τη στενή πλευρά τους σε στρώμα σκληρού κονιάματος (μεταγενέστερο δάπεδο με μορφή opus pseudospicatum), παρέμειναν άθικτα κατά τη διάρκεια των οικοδομικών εργασιών, μολονότι είναι πιθανό να καταστράφηκαν μερικώς αρχαιότητες ρωμαϊκών χρόνων κατά τη διάνοιξη θεμελίων για την ανέγερση της νέας οικοδομής στη θέση αυτή.
Το ψηφοθέτημα και το υπόλοιπο σωζόμενο δάπεδο από απλές λευκές ψηφίδες συντηρήθηκαν επιτόπου. Το τετράγωνο ψηφιδωτό αποκολλήθηκε τμηματικά και μεταφέρθηκε στα εργαστήρια του Μουσείου Ολυμπίας, για να συντηρηθεί, ώστε να είναι εκθέσιμο, μελλοντικά, σε Μουσείο της Μεσσηνίας.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ 55 (2000)
