.widget.ContactForm { display: none; }

Επικοινωνία

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2014

Αρχαία Ασίνη, Κορώνη: Η πόλη των Δρυόπων στην Μεσσηνία

Στην ελληνική μυθολογία ο Δρύοπας (Δρύοψ) ήταν ο ηγεμόνας και γενάρχης μιας πανάρχαιας Ελληνικής φυλής, των Δρυόπων. Αρχικά κατοικούσαν στην περιοχή ανάμεσα στα βουνά Οίτη και Παρνασσός, που ήταν γνωστή ως Δρυοπίς. Οι Δρύοπες εκδιώχθηκαν από τη Δρυοπίδα από τον Ηρακλή και τους Μαλιείς, που κατέλαβαν την οχυρωμένη πόλη τους στον Παρνασσό. Στη συνέχεια οι Δρύοπες εποίκισαν την Ήπειρο, την Εύβοια και τις Κυκλάδες αλλά και την Αργολίδα όπου έχτισαν την Αργολική Ασίνη. Η αργολική Ασίνη συμμετείχε στον Τρωϊκό πόλεμο.
Στην Αρχαϊκή εποχή, -8ο αιώνα, οι Αργείοι επιτέθηκαν στην Ασίνη της Αργολίδας και την κατέστρεψαν καθότι οι Ασίνιοι ήταν σύμμαχοι των εχθρών τους, των Σπαρτιατιών.
 Οι Ασιναίοι μετά την καταστροφή της πόλης τους από τους Αργείους υποχρεώθηκαν να εκπατριστούν και, ως σύμμαχοι της Σπάρτης, ήρθαν να εγκατασταθούν στη ΝΔ ακτή του Μεσσηνιακού Κόλπου, όπου τους παραχωρήθηκε γη να χτίσουν και να κατοικήσουν. Στην πιο οχυρή τοποθεσία της περιοχής, την σημερινή Κορώνη, δημιούργησαν τη Μεσσηνιακή Ασίνη. 



Οι Δρύοπες στην Μυθολογία
Στην ελληνική μυθολογία ο Δρύοπας (Δρύοψ) ήταν ο ηγεμόνας και γενάρχης μιας πανάρχαιας Ελληνικής φυλής, των Δρυόπων. Η ετυμολογία του ονόματος Δρύοπες προέρχεται από το δέντρο "Δρυς", και σημαίνει "οι άνθρωποι της Δρύς".
Ο Δρύοπας αναφέρεται άλλοτε ως γιος του ποτάμιου θεού - ποταμού Σπερχειού και της Πολυδώρας (κόρης του Δαναού), ενώ άλλοτε ως γιος του θεού Απόλλωνα και της Δίας, κόρης του Λυκάονα. Ως κόρη του Δρύοπα αναφέρεται η Δρυόπη.
 Αρχικά κατοικούσαν στην περιοχή ανάμεσα στα βουνά Οίτη και Παρνασσός, που ήταν γνωστή ως Δρυοπίς. Πιστευόταν ότι σχετίζονταν με τους Λέλεγες. 
Ο Αίλιος Αριστείδης αναφέρει την εις τον Υμηττόν εγκατάστασιν των Πελασγών, παραδέχεται μάλιστα ότι οι Δρύοπες, όπως και οι Πελασγοί είναι γένη των Ελλήνων. Η ακμή του πολιτισμού τους τοποθετείται γύρω στα -1600.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οι Δρύοπες εκδιώχθηκαν από τη Δρυοπίδα από τον Ηρακλή και τους Μαλιείς, που κατέλαβαν την οχυρωμένη πόλη τους στον Παρνασσό (Ηρόδοτος, 8, 43). Κατά τον μύθο, στην Τραχινία η Διηάνειρα βοήθησε τον Ηρακλή πολεμώντας στο πλευρό του κατά των Δρυόπων και πληγώθηκε στο στήθος. Κατόπιν η περιοχή αυτή ονομάστηκε σε Δωρίδα.
Στη συνέχεια οι Δρύοπες εποίκισαν την Ήπειρο, όπου μία περιοχή επίσης ονομαζόταν Δρυοπίς. Εκδιώχθηκαν όμως και από εκεί, από τους Δωριείς του Ολύμπου και της `Οσσας. Τελικά μετανάστευσαν προς τα νότια και εγκαταστάθηκαν στην Εύβοια και τις Κυκλάδες. Κοντά στο γεωγραφικό κέντρο της νήσου Κύθνου υπήρχε αρχαία πόλη με το όνομα Δρυοπίς (και σήμερα χωριό), ενώ ο Ηρόδοτος (8, 46) απέδιδε το όνομα σε ολόκληρη την Κύθνο, η οποία αργότερα απέκτησε το σημερινό της όνομα από ομώνυμο αρχηγό των Δρυόπων. 
Οι Δρύοπες ίδρυσαν στο νοτιοανατολικό μέρος της Αργολίδας, καθώς και στα γύρω εκεί νησιά, κατά την -2η χιλιετία, τρία κρατίδια, δρυοπικού καθαρά πληθυσμιακού στοιχείου τα οποία και αναπτύχθηκαν ως ένα ορισμένο βαθμό υπό την επικυριαρχία του Μυκηναϊκού βασιλείου του Άργους. 
Αυτά τα κρατίδια ήταν η Έρμιων (Ερμιόνη), ο Μάσης (στην κοιλάδα του Μάσητος) και των Ηιόνων (ξεχωριστός Δολοπικός πληθυσμός που κατοικούσε στα παράλια της ευρύτερης περιοχής του Αργοσαρωνικού, με έδρα την βραχονησίδα Λιοντάρι ανατολικα του Πόρου, όπου και βρισκόταν και το κοινό ιερό τους).
Κατά τη μυθολογία και πάλι, όσοι Δρύοπες κατέφυγαν στην Πελοπόννησο προσέπεσαν ως ικέτες στον βασιλιά Ευρυσθέα, ο οποίος ως αντίπαλος του Ηρακλή τους έδωσε την αργολική πόλη Ασίνη. Οι ίδιοι οι Δρύοπες ίδρυσαν από μόνοι τους και τη Νεμέα. 
Ο Παυσανίας στα «Μεσσηνιακά» μας πληροφορεί ότι αυτή η μετανάστευση έλαβε χώρα κατά την «τρίτη γενεά», όταν βασιλιάς των Δρυόπων ήταν ο Φύλας. Αντιμετωπίζοντας και εκεί διωγμούς ως σύμμαχοι των Σπαρτιατών, έφυγαν όταν οι Σπαρτιάτες τους επέτρεψαν να εγκατασταθούν σε μία πόλη της Μεσσηνίας την οποία οι Δρύοπες μετονόμασαν επίσης σε «Ασίνη». Οι ίδιοι οι Δρύοπες θεωρούσαν ότι ο Δρύωψ ήταν ο μυθικός γενάρχης τους και πρώτος τους βασιλιάς στην Οίτη. Για να τον τιμήσουν, οι Δρύοπες είχαν ιδρύσει ένα ιερό με το άγαλμά του στην Ασίνη της Αργολίδας και κάθε δύο χρόνια τελούσαν προς τιμή του μία μυστικιστική εορτή, ενώ παράλληλα τιμούσαν και τη θυγατέρα του, τη νύμφη Δρυόπη, μία από τις Αμαδρυάδες.


Στους Δρύοπες αποδίδεται η ανέγερση των Δρακόσπιτων, 23 μεγαλιθικών μνημείων που βρίσκονται μόνο στη νοτιοανατολική Εύβοια, το τμήμα δηλαδή του νησιού όπου εγκαταστάθηκαν οι Δρύοπες.

Η αρχαία Ασίνη της Αργολίδας
Η αρχαία Ασίνη των Δρυόπων στην Αργολίδα βρισκόταν στην θέση "Καστράκι" δίπλα στο Τολό του Ναυπλίου, σε ένα λόφο- ακρωτήρι ύψους 52 και μήκους 330 μέτρων. 
Από την -5η χιλιετία μέχρι και το -600 η ακρόπολη κατοικούνταν συνέχεια, ενώ η πρώτη βιβλιογραφική αναφορά στην Ασίνη γίνεται από τον Όμηρο (Β 560), όπου αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η Ασίνη, το Άργος, η Τίρυνθα, η Επίδαυρος και άλλες πόλεις της Αργολίδας συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο με μεγάλο αριθμό πλοίων (Ογδόντα πλοία). 
Στην Αρχαϊκή εποχή, -8ο αιώνα, οι Αργείοι επιτέθηκαν στην Ασίνη της Αργολίδας και την κατέστρεψαν καθότι οι Ασίνιοι ήταν σύμμαχοι των εχθρών τους, των Σπαρτιατιών.


Η Μεσσηνιακή Ασίνη
Οι Ασιναίοι μετά την καταστροφή της πόλης τους από τους Αργείους υποχρεώθηκαν να εκπατριστούν και, ως σύμμαχοι της Σπάρτης, ήρθαν να εγκατασταθούν στη ΝΔ ακτή του Μεσσηνιακού Κόλπου, όπου τους παραχωρήθηκε γη να χτίσουν και να κατοικήσουν. Στην πιο οχυρή τοποθεσία της περιοχής, την σημερινή Κορώνη, δημιούργησαν τη Μεσσηνιακή Ασίνη. 
Μέχρι σήμερα είναι ορατά τα λείψανα της αρχαίας αυτής ακρόπολης στο κάστρο και τμήματα των λιμενικών εγκαταστάσεων της χαμηλά στην ακτή. Η Ασίνη αναφέρεται από το Στέφανο Βυζάντιο και αναγράφεται στο Συνέκδημο του Ιεροκλέους.
Αργότερα, μνημονεύεται στον κατάλογο των πόλεων που περιλαμβάνονται στο λεγόμενο «Τακτικό της Εικονομαχίας» ως έδρα επισκοπής, υπαγόμενης στη μητρόπολη Κορίνθου. 

Στη Μεσσηνιακή Ασίνη, λοιπόν, οι Δωριείς ή Δρύοπες Ασίνιοι παρέμειναν σύμμαχοι των Σπαρτιατών και η Ασίνη υπήρχε ως περιοικίδα πόλη μέχρι τα τέλη του -7ου αιώνα, δηλαδή μέχρι το τέλος του Β' Μεσσηνιακού πολέμου. Από τότε και μετά έγινε σπαρτιάτικη επικράτεια σε όλη τη διάρκεια του -6ου και -5ου αιώνα συνεισφέροντας με έμψυχο υλικό στις εκστρατείες της Σπάρτης και προσφέροντας μεγάλο μέρος της παραγωγής της στους Σπαρτιάτες.
Μετά την ήττα της Σπάρτης στα Λεύκτρα, -371, η Ασίνη απομονώθηκε περισσότερο ως σύμμαχος της Σπάρτης, επειδή οι Θηβαίοι του Επαμεινώνδα ενθάρρυναν την ίδρυση της αρχαίας Κορώνης, περίπου εκεί όπου είναι σήμερα το Πεταλίδι, όπου και διατηρούνται ίχνη οικοδομημάτων, ενώ ορατά είναι και τμήματα του τείχους που έχτισαν το -369 οι Θηβαίοι με οικιστή τον Επιμηλίδη. Έτσι, την αρχική ακμή της Ασίνης διαδέχτηκε η παρακμή.
Το +50, ο Στράβων τη σημειώνει σαν χωριουδάκι, που αργοπεθαίνει. Όμως, ο Παυσανίας μετά από 100 χρόνια (περίπου +150) δεν μιλάει για κραυγαλέα παρακμή. Απλώς αφήνει την πόλη και τα χτίσματα στην άκρη και αναφέρεται στους (σεμνούς) Ασιναίους.
Αργότερα, από τον +4 αιώνα και μετά, οι εισβολές Ερούλων και Σλάβων αραίωσαν τον πληθυσμό. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια της Ρωμαιοκρατίας φαίνεται ότι ο τόπος είχε νεκρωθεί εντελώς.



Οι Μεσσήνιοι της αρχαίας Κορώνης (Πεταλίδι), τον +6ο αιώνα μετακόμισαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της σημερινής Κορώνης, αρχικά στην κορυφή του βράχου, όπου βρίσκεται το μεσαιωνικό κάστρο και μετά εξαπλώθηκαν στους πρόποδες του βράχου, στη θέση της αρχαίας Ασίνης. Έδωσαν το όνομά τους στην πόλη που αναζωογονήθηκε, χρησιμοποίησαν το ανακαινισμένο απ’ αυτούς φρούριο, ξανάχτισαν σπίτια στα ερείπια της αρχαίας πόλης και επιδόθηκαν με επιτυχία σε ειρηνικά έργα, ναυτιλία γεωργία, που τους έκαναν πλούσιους. 
Η μεσαιωνική Κορώνη, με το ζεστό τοπικό χρώμα αναλλοίωτο μέχρι σήμερα, απλώνεται πιο κάτω, χτισμένη πάνω στα ερείπια της αρχαίας Ασίνης.

Ναός Ασιναίου Απόλλωνα
Βγαίνοντας στο κεντρικό καλντερίμι φτάνουμε στο κέντρο του κάστρου της Κορώνης. Στο μέρος αυτό θα βρισκόταν πιθανόν η αρχαία ακρόπολη των Ασιναίων.
Δεξιά μας υψώνεται η πόρτα του γυναικείου μοναστηρίου του Τιμίου Προδρόμου. Αριστερά μας πριν μπούμε στο χώρο του μοναστηρίου βρίσκεται ο ναός της Αγίας Σοφίας Κορώνης.

Το σημερινό εκκλησάκι, σταυροειδής βασιλική με τρούλο είναι χτισμένο από αρχαίο οικοδομικό υλικό ενώ υπάρχουν αρκετά λείψανα προγενέστερου Βυζαντινού ναού το οποίο χρονολογείται στην εποχή της Βυζαντινής ακμής (Ι Ι ος -12ος αιώνας). Δίπλα στο Βυζαντινό ναό διαφαίνονται αδρά τα λείψανα του χαμηλού άμβωνα και πίσω δεξαμενοείδης όγκος ίσως το βαπτηστήριο ή άλλος βοηθητικός χώρος του ναού. 
Στη βόρεια πλευρά ένας Βυζαντινός τοίχος συμπληρώθηκε με σύγχρονη ακαλαίσθητη τοιχοδομία σε παρεκκλίση, ενώ ο τοίχος της δυτικής πλευράς προδίδει ανάμεσα στο υλικό του αρχαία κατάλοιπα (θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών αρχαίων κτισμάτων και κομμάτια κιόνων). Επίσης βλέπουμε γύρω να κείτονται μονοκόμματοι κίονες που προφανώς ανήκαν στον αρχαίο ναό του Ασιναίου Απόλλωνα


Η Αρχαία Ασίνη: Μιά ιστορική προσέγγιση- ανάλυση
Ο Παυσανίας αναφέρει πως οι Ασιναίοι ήταν Δρύοπες και ζούσαν αρχικά στην περιοχή του Παρνασσού κοντά στους Λυκωρείτες. Σαν γενάρχης τους αναφέρεται ο Δρύοπας, όνομα που φαίνεται ν' απηχεί όχι μόνο την ορεσίβια και νομαδική τους καταγωγή, μα και την αφοσίωσή τους στον Θεό Απόλλωνα.
Τρεις γενιές μετά τον Δρύοπα, στη βασιλεία του Φύλα, οι Δρύοπες νικήθηκαν από τον Ηρακλή, που τους οδήγησε αιχμάλωτους στους Δελφούς, για να τους προσφέρει σαν ανάθημα στον Θεό. Από 'κεί πέρασαν στην Πελοπόννησο και εγκαταστάθηκαν στα παράλια της Αργολίδας, κοντά στο Ναύπλιο. Έχτισαν εκεί την Ασίνη και σιγά- σιγά προσαρμόστηκαν στον βίο των θαλασσινών.
Οι Αργείοι φαίνεται πως ποτέ δεν συμπάθησαν τους Ασιναίους, που άλλωστε συνέχεια βρίσκονταν στο πλευρό των εχθρών του Άργους, τους Σπαρτιάτες. Τελικά κατόρθωσαν να τους νικήσουν, να τους ξεσπιτώσουν και να τους αναγκάσουν ν' αναζητήσουν νέα πατρίδα. Φυσικά οι Ασιναίοι ζήτησαν καταφύγιο στη Σπάρτη που εκτιμώντας τη φιλία τους, τους επέτρεψε να εγκατασταθούν στο Ρίο της Μεσσηνίας.
Είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς γιατί οι Σπαρτιάτες διάλεξαν να εγκαταστήσουν τους φίλους τους Ασιναίους στο Ρίο (σημερινή Κορώνη). Πιθανώς η Σπάρτη να είχε σοβαρούς λόγους να στερήσει τους κατοίκους του Ρίου από τη γη τους, που φαίνεται πως την είχαν οι ίδιοι εγκαταλείψει πριν από το τέλος του Α΄ Μεσσηνιακού πολέμου (περίπου -725). Νικημένοι στον πόλεμο είχαν ασφαλώς μαζί με άλλους Μεσσήνιους πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς και διασκορπίστηκαν από τη Δυτική Πελοπόννησο μέχρι την Κάτω Ιταλία.
Κι οι Ασιναίοι εγκαταστάθηκαν στην ξένη γη ειρηνικά και ανενόχλητα. Αργότερα, μερικοί από τους παλιούς κατοίκους ξαναγύρισαν. Έγιναν και εκείνοι ειρηνικά δεχτοί από τους νέους νοικοκύρηδες, τους Ασιναίους, κι οι δύο λαοί φαίνεται να έζησαν μονοιασμένοι στον ίδιο χώρο και τελικά συγχωνεύτηκαν. Το παλιό όνομα εγκαταλείφθηκε ασφαλώς και από τους ίδιους τους συγγενείς γιατί κανείς πια δεν μιλά για Ρίο.
Πολιτικά η Ασίνη συνεχίζει να είναι ανεξάρτητη πόλη σαν περιοικίδα. Και μόνο μετά το Δεύτερο Μεσσηνιακό πόλεμο (-630/ -61Ο) γίνεται πέρα για πέρα Σπαρτιατική επικράτεια και συνεχίζει αυτή την κατάσταση για πολλούς αιώνες. Μαζί με τις υπόλοιπες Μεσσηνιακές κτήσεις πρόσφερε στη Σπάρτη τα χρειαζούμενα εισοδήματα που της δίναν τη δυνατότητα να υποστηρίζει τις ανελέητες και ατέλειωτες στρατιωτικές της ξεροκεφαλιές.
Στον πέμπτο αιώνα η Πύλος και η Μεθώνη γίνονται τα προπύργια της Αθηναϊκής άμυνας στη Μεσσηνία, ενώ η Ασίνη θα παραμείνει το βασικότερο ορμητήριο των Σπαρτιατών.
Φαίνεται πως οι Ασιναίοι έχουν σαφώς αναπτύξει μια κάποια Μεσσηνιακή εθνική συνείδηση, αλλά λόγω τοποθεσίας ή πιέσεων μένουν συνέχεια κάτω από τη Σπαρτιατική κατοχή, ανήμποροι για οποιαδήποτε μορφή δράσης υπέρ της ελευθερίας τους. Θα μείνουν κάτω από τη Σπάρτη στη διάρκεια ολόκληρου του -5ου αιώνα.
Κατά τον τέταρτο αιώνα μαθαίνουμε πάλι πως είναι στην Ασίνη εγκαταστημένη τακτική

Σπαρτιατική φρουρά, γεγονός που υποδηλώνει πως οι Ασιναίοι, παρά τις φιλοσπαρτιατικές τους ρίζες, είχαν ασφαλώς δείξει φιλελεύθερες τάσεις και ίσως είχαν ξεσηκωθεί μαζί με τους άλλους Μεσσήνιους για να αποτινάξουν τη σκλαβιά της Σπάρτης. Φαίνεται λοιπόν τώρα καθαρά πως οι Ασιναίοι είχαν πια γίνει ένα, είχαν αφομοιωθεί με τους παλιούς κατοίκους και είχαν διαμορφώσει πληρέστατα μια ιδιόχρωμη Μεσσηνιακή εθνική συνείδηση.
Μετά την ήττα των Σπαρτιατών στα Λεύκτρα (-371) η Μεσσηνία ξαλαφρώνει από το βάρος της σκλαβιάς. Με τη βοήθεια των Θηβαίων πολλές πόλεις οχυρώνονται και ανασταίνουν τα παλιά τους όνειρα για ανεξαρτησία. Ωστόσο η Ασίνη φαίνεται να παραμένει δεμένη στη Σπάρτη ή τουλάχιστον να είναι εξαναγκασμένη να παραμένει κάτω από την απόλυτη κυριαρχία της.

Όμως οι εποικισμοί που καλλιέργησαν οι Θηβαίοι στους ανατολικούς πρόποδες του βουνού Λυκόδημου βοήθησαν στην απομόνωση των φίλων της Σπάρτης. Η ίδρυση της Κορώνης στο μέρος που είναι το σύγχρονο Πεταλίδι, βοήθησε τούτη την απομόνωση, αλλά δεν φαίνεται πιθανό να ιδρύθηκε τότε και η πόλη Κολωνίδες κοντά στο ιερό του Κορύθου Απόλλωνα δίπλα στη Λογγά, γιατί θα ήταν ασφαλώς δύσκολο για τους εποίκους εκείνους να επιβιώσουν τόσο κοντά σε μια εχθρική τους πόλη, σαν την Ασίνη, που τη στήριζε μόνιμη σπαρτιατική φρουρά.


Με τις νίκες του Φιλίππου Δευτέρου της Μακεδονίας (-361/ -336) φαίνεται πως η Σπάρτη άρχισε να χαλαρώνει. Στα χρόνια τούτα η ανατολική παραλία της Πυλίας, που την όριζε ακόμη η Σπάρτη, φαίνεται να πέφτει στην επιρροή των Μεσσηνίων που τώρα πια αποτελούν μια ενιαία και ανεξάρτητη περιοχή. Είναι όμως δύσκολο να πει κανείς αν οι επιμέρους πολιτείες, όπως η Ασίνη, έγιναν αυτόνομες.
Κατά τον -2ο αιώνα βρίσκουμε τις διάφορες πόλεις της Μεσσηνίας, καθώς η Ασίνη και η Κορώνη, σαν ανεξάρτητα μέλη της Αχαϊκής Συμπολιτείας, μα μέχρι τότε φαίνεται ν' αποτελούσαν ένα είδος Μεσσηνιακού Κοινού, μιας ομοσπονδίας κατά τα πρότυπα της Βοιωτικής και της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Και έτσι πολλές Μεσσηνιακές πόλεις αναπτύσσονται σ' αξιόλογες οικονομικές και διπλωματικές μονάδες.
Από τούτη την εποχή έχουμε σημαντικές πληροφορίες για τη Μεσσηνιακή ιστορία χάρη στο μεγάλο ιστορικό Πολύβιο τον Μεγαλοπολίτη. Στην εποχή μας πάλι έχει γραφτεί μια πολύ σημαντική μελέτη για τα χρόνια τούτα από τον Αμερικανό ιστορικό Carl Α. Roebuck. Κι η ιστορία της Μεσσηνίας φωτίζεται μ' ακρίβεια και υπευθυνότητα.
Και έτσι, μέσα στα πλαίσια των γενικών πληροφοριών, μαθαίνουμε ή μπορούμε να φανταστούμε τα γεγονότα στην περιοχή της Ασίνης. Φαίνεται πως και αυτή σέρνεται πίσω από το άρμα των λοιπών Μεσσηνιακών πόλεων που προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα στην τρικυμία των ανταγωνισμών και των συγκρούσεων των μεγαλύτερων της εποχής: Της Αιτωλικής και της Αχαϊκής συμπολιτείας, της αυτοκρατορίας των Μακεδόνων, και της Ρώμης.
Μετά τη μάχη της Σελλασίας (-222) και μετά την ήττα της Σπάρτης και τις επιτυχίες της Αχαϊκής Συμπολιτείας, οι Μεσσηνιακές πόλεις φαίνεται σιγά- σιγά να βγαίνουν από την πολιτική της απομόνωσης και της ουδετερότητας. Δίνοντας η Αιτωλική Συμπολιτεία την αφορμή με την ανάμιξή της στα εσωτερικά των Μεσσηνιακών πόλεων, σε λίγα χρόνια βρίσκονται και οι Αχαιοί και ο Φίλιππος ο Πέμπτος της Μακεδονίας μπερδεμένοι στα Μεσσηνιακά πράγματα. 
Από το -218 βρίσκουμε Μεσσηνίους να συμμετέχουν στον στρατό του Φιλίππου, ενώ το -217 οι Μεσσήνιοι κατορθώνουν από μόνοι τους ν' αναχαιτίσουν παράλληλη επιδρομή των Σπαρτιατών και της Αχαϊκής Συμπολιτείας.
Τα «από Εσπερίας νέφη», όπως τόσο παραστατικά είχε ονομάσει τους Ρωμαίους ο Αγέλαος από τη Ναύπακτο, πολύ σύντομα έκαναν την εμφάνισή τους και στη Μεσσηνία.
Σύμφωνα με τη συνηθισμένη της πολιτική δεν θέλησε να αναμιχθεί στους Μακεδονικούς πολέμους η Μεσσηνία. Μα και πάλι βρίσκεται σε δύσκολη θέση με την Αχαϊκή Συμπολιτεία που έχει καταλάβει την Ασίνη και την Πύλο. Κι είναι ακριβώς η Ρώμη που θα κληθεί να διευθετήσει τα πράγματα αμέσως μετά τη νίκη της κατά της Μακεδονίας (μάχη στις Κυνός Κεφαλές, -197). 

Οι Μεσσήνιοι προστρέχουν στον αντιπρόσωπο της Ρωμαϊκής Συγκλήτου Τίτο Φλαμινίνο ζητώντας την ανεξαρτησία της Ασίνης και της Πύλου, που πιθανώς για την ασφάλεια των οχυρώσεών τους τις είχαν κιόλας καταλάβει οι Αχαιοί (πριν το -196). Είναι πολύ ενδιαφέρον να φανταστεί κανείς τα αισθήματα του λαού της Ασίνης στην περίπτωση τούτη. 
Το -196 ασφαλώς πολλοί Ασιναίοι θα πρέπει να είχαν σοβαρές αφορμές για να ταξιδέψουν στην Κόρινθο. Ήταν εκεί, με την ευκαιρία των αγώνων στα Ίσθμια, που οι Ρωμαίοι θα ανακοίνωναν τις αποφάσεις τους για τα πολιτικά στην Ελλάδα. Και είχαν κάθε εύλογη αιτία οι κάτοικοι της Ασίνης να περιμένουν δίκαιη και ευχάριστη απόφαση από τους δυνατούς της ημέρας. Ο στρατηγός και ύπατος Τίτος Κουίνκτιος Φλαμινίνος ήταν τώρα ο δυνατός της ημέρας. Πολύ νέος, μόλις που είχε πατησει τα τριαντα, με γοητευτικο παραστημα και ακομα γοητευτικότερες ιδέες. Είχε ο νεαρός ύπατος ανδρωθεί στις πικρές ημέρες του δεύτερου Καρχηδονιακού πολέμου (-218/ -201) και είχε μάθει από παιδί τι θα πει πόλεμος, τι θα πει σκλαβιά, τι θα πει καταστροφή, τι θα πει ελευθερία. Παιδί της ανάγκης και του πολέμου ο Φλαμινίνος έμαθε να είναι τολμηρός και θαρραλέος. Παιδί και πάλι της Ρώμης, που μεγάλωσε στο περιβάλλον των ελληνικών πόλεων της Μεγάλης Ελλάδας, είχε συναρπαστεί με τα λεπτά μηνύματα του Ελληνικού πολιτισμού και ήξερε να θαυμάζει την ελληνική σκέψη και την ομορφιά του πολιτισμού της.
Στην Κόρινθο λοιπόν ο Φλαμινίνος είχε μια λαμπρή ευκαιρία να δείξει την κουλτούρα του και την προσωπική του γοητεία, να παρουσιάσει διπλωματικότατα το βαθύ του θαυμασμό για το ελληνικό πνεύμα. Προπάντων, όμως, να κρύψει με επιδεξιότητα κάτω από όλα τούτα το πολιτικό συμφέρον της δική του πατρίδας. Ήταν άλλωστε πολύ κουρασμένος από τους εμφύλιους σπαραγμούς ο Ελληνισμός.
Και φυσικά κατά χιλιάδες φτάσανε στα Ίσθμια εκείνη τη χρονιά, το καλοκαίρι του -196, ν' ακούσουν τις επαγγελίες του φιλελεύθερου στρατηγού. Και φυσικά ο πανέξυπνος Ρωμαίος δεν τους απογοήτεψε. 
Διαλαλώντας η Ρώμη τα αισθήματά της με το στόμα του υπάτου-στρατηγού της ευαγγελιζόταν στις ελληνικές πόλεις τα πατροπαράδοτα δίκαιά τους να είναι ελεύθερες, χωρίς φρουρές κατοχής, χωρίς ξένη φορολογία, χωρίς ξένα πολιτεύματα και ξένους νόμους. 
Αν οι λοιποί Έλληνες, θαύμασαν τον Φλαμινίνο, οι Ασιναίοι θα πρέπει να τον αποθέωσαν. Από κείνη τη στιγμή χάριζε στην πατρίδα τους πλήρη και χειροπιαστή την ελευθερία της. Γυρνώντας στην Ασίνη θάπλεξαν με πολύ θαυμασμό το εγκώμιο του Ρωμαίου στρατηγού. Και γεμάτο ευγνωμοσύνη ο λαός της Ασίνης θα 'κανε ασφαλώς τιμητικό ψήφισμα και θ' ανακήρυξε τον Τίτο Φλαμινίνο επίτιμο πολίτη και ευεργέτη της πόλης τους. Ίσως η σχετική επιγραφή ν' αναρτήθηκε στην Αγορά της Ασίνης, μα τίποτα σχετικό δεν μας είναι μέχρι στιγμής γνωστό.


Παρά τη βοήθεια των Ρωμαίων όμως οι περισσότερες Μεσσηνιακές πόλεις προσαρτήθηκαν στην Αχαϊκή Συμπολιτεία. Φαίνεται πάντως ότι η Ασίνη, οι Κολωνίδες και οι άλλες παραλιακές πόλεις της Μεσσηνίας, αφού κηρύχτηκαν αυτονομες, προσχωρησαν σιγα σιγα κατω απο την προστασια των Αχαιών και έλαβαν μέρος στη Συμπολιτεία σαν ανεξάρτητα κράτη- μέλη. Νομίσματα της Ασίνης από την περίοδο έχουν την επιγραφή «Αχαιών Ασιναίων» (-195 και μετά).
Η γειτονική Κορώνη επιμένει να βρίσκεται έξω από τη Συμπολιτεία μέχρι το -184 Καθώς όμως υποκύπτει και προσχωρεί στους Αχαιούς, οι Μεσσήνιοι της Ιθώμης με την αρχηγία κάποιου δημαγωγού Δεινοκράτη προσπαθούν ν' ανακαταλάβουν και την Κορώνη και την Ασίνη. Και έτσι την επόμενη χρονιά ο περίφημος Φιλοποίμην, στρατηγός της Συμπολιτείας εκείνο τον χρόνο, έτρεξε στη Μεσσηνία να υπερασπίσει τους συμμάχους της ανατολικής Πυλίας. Ήταν τότε που δολοφονήθηκε ο δοξασμένος αυτός Μεγαλοπολίτης στην Ιθώμη, αφού αιχμαλωτίστηκε κάπου κοντά στη Στενύκλαρο, ή πιθανώς στις Κολωνίδες, βαδίζοντας προς την Ασίνη. Δεν ξέρουμε όμως αν τελικά η περιοχή έγινε θέατρο συγκρούσεων σε αυτή την περίπτωση. Πάντως, με πρόφαση τον θάνατο του Φιλοποίμενα, ο στρατηγός των Αχαιών Λυκόρτας έκανε εισβολή στη Μεσσηνία, κατανίκησε την αντίσταση της Ιθώμης και έκανε με το ζόρι όλες τις Μεσσηνιακές πόλεις μέλη της Αχαϊκής Συμπολιτείας.
Από τα χρόνια τούτα και μέχρι τη Ρωμαϊκή κατοχή δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες για την κατάσταση στην περιοχή Ασίνης. Η πόλη, αν και μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας, είναι τελικά ανεξάρτητη. Το μόνο λιμάνι που αποκλειστικά χρησιμοποιούν οι Αχαιοί είναι της Κορώνης ( Πεταλίδι) και γι, αυτό θα είναι γνωστό μέχρι τα χρόνια του Παυσανία σαν «Αχαιών λιμήνη».
Γενικά πάντως, όλες οι Μεσσηνιακές πόλεις σίγουρα μισούν την Αχαϊκή Συμπολιτεία, είναι δεν είναι μέλη της. Κρατούν πάντα στάση εχθρική απέναντί της. Και όταν ανοίγει τον τελευταίο απεγνωσμένο πόλεμο η Συμπολιτεία κατά της Ρώμης, λίγοι Μεσσήνιοι φαίνεται να της παραστάθηκαν.
Ουσιαστικά η Μεσσηνία δέχτηκε τους Ρωμαίους σαν ελευθερωτές και εκείνοι με τη σειρά τους ασφαλώς θα περιποιήθηκαν για μια ακόμα φορά τους Μεσσηνίους και θα κήρυξαν τις πόλεις τους ελεύθερες και ανεξάρτητες.
 Μετά το -146 ολόκληρη η Ελλάδα βρίσκεται πια κάτω από τους Ρωμαίους. Οι Μεσσηνιακές πόλεις φαίνεται για μικρό διάστημα να διατήρησαν την αυτονομία τους, έστω και σε περιορισμένο βαθμό. Συγκεκριμένα, πόλεις όπως η Ασίνη, που ποτέ δεν είχαν εκδηλωθεί εναντίον της Ρώμης, απολάμβαναν μιαν απόλυτη ελευθερία, είχαν το δικαίωμα να κόβουν νομίσματα και να συναλλάσονται με ελευθερία σαν αυτόνομες πόλεις.
Είναι σίγουρο πως στα Ρωμαϊκά χρόνια η Ασίνη και η περιοχή της απολαμβάνει μια σχετικά μεγάλη αυτονομία και οι κάτοικοί της περνούν χρόνια ευημερίας και ξεγνοιασιάς.
Χαίρονται με την ψυχή τους την ηρεμία και την αμέριμνη ζωή που πρόσφερε σ, όλη την επικράτεια η Pax Romana. Τα πάμπολα ρωμαϊκά ευρήματα στην περιοχή Ασίνης τα ερείπια στη Φανερωμένη, στα Βουνάρια και προπάντων στην περιοχή του Χαροκοπειού, δείχνουν τον πλούτο, την καλοπέραση και φυσικά την ασφάλεια που νιώθουν οι κάτοικοι της περιοχής. Κρίνοντας την κοινωνική και την οικονομική κατάσταση του λαού της Ασίνης με βάση τις αρχαιολογικές μαρτυρίες, μπορούμε να υπολογίσουμε πως ήταν παρόμοια, και πολύ καλύτερη, από εκείνες που επικρατούσαν στις υπόλοιπες Μεσσηνιακές πόλεις. Από μαρτυρίες επιγραφικές ή όπως τουλάχιστον διαφαίνεται στο αξιολογότερο Μεσσηνιακό μνημείο της εποχής αυτής, την περίφημη επιγραφή της Ανδανείας (περίπου -90/ -91) ο Μεσσηνιακός λαός ζούσε ειρηνικά και με πολύ αξιοπρεπή ευημερία.

 Αργότερα, στις εμφύλιες συγκρούσεις των Ρωμαίων και ιδιαίτερα στη διαμάχη του Αντωνίου με τον Οκτάβιο (-39/ -31). η Μεσσηνία και ιδιαίτερα οι παραλιακές της πολιτείες, ανάμεσά τους πιθανόν και η Ασίνη υπέφεραν σοβαρά και έγιναν οι αθέλητοι μάρτυρες του αλληλοσκοτωμού και του αιματοκυλίσματος των ισχυρών της Ρώμης. Αν μια πόλη έπαιρνε το μέρος κάποιου ανταγωνιστή, σύντομα δεχόταν την εκδίκηση του αντιπάλου του. Και έχουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις καταστροφών στη Μεσσηνία με αυτές τις αντεκδικήσεις.
Στα χρόνια της αυτοκρατορίας η αμέριμνη ζωή και η ησυχία συνεχίζεται. Η κρατική φορολογία συχνά επιβάλλεται σε μοφή «συνεισφορών» στο Ρωμαϊκό Ταμείο που σιγά-σιγά φαίνεται να γίνεται μόνιμος φόρος, αφού πολλές πόλεις, όπως η Μεθώνη στα χρόνια του Τραϊανού με ρητή διαταγή των αυτοκρατόρων γι' απαλλαγή, σταματούν τελικά την καταβολή φόρων.
Αν μπορεί κανείς να ερμηνεύσει σωστά επιγραφικό υλικό που βρίσκεται στο μουσείο της σημερινής Κορώνης, παρόμοια κατάσταση θ' αντιμετώπισε κατά καιρούς και η Ασίνη με την περιοχή της. Γενικά όμως η ευμάρεια και η καλοπέραση στα χρόνια τούτα φαίνεται καθαρά στην περιοχή.
Η θαυμάσια βίλλα που ανακάλυψε ο Σουηδός αρχαιολόγος Νάταν Βαλμίν το 1929 στην Αγία-Τριάδα, δύο- τρία χιλιόμετρα δυτικά από τη σημερινή Κορώνη, κοντά στο χωριό Χαροκοπειό, είναι σημαντικό δείγμα του πλούτου, τουλάχιστον των αρχόντων της περιοχής. Το μωσαϊκό δάπεδο της βίλλας και ο διάκοσμός του με χαρούμενα χρώματα και θέματα με βαθιά σημασία, δίνουν μια πολύ ενδιαφέρουσα διάσταση της ζωής και του λαού στην εποχή εκείνη.



Από το δεύτερο μεταχριστιανικό αιώνα και μετά, οι πληροφορίες σπανίζουν. Από τους τελευταίους πληροφοριοδότες μας, ο Στράβωνας (-65/ +20), μιλάει για ερήμωση της Μεσσηνίας στα χρόνια του, αλλά η γνώμη του φαίνεται να απηχεί μεμονωμένες περιπτώσεις, στις οποίες πιθανότατα να περιλαμβάνεται και η περιοχή της Ασίνης. Ο Παυσανίας όμως που θα πρέπει να πέρασε από τη Μεσσηνία γύρω στα +150 φαίνεται να έμεινε ευχαριστημένος από την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των κατοίκων της.
Βαδίζοντας από το σημερινό Πεταλίδι προς τον Ακρίτα πέρασε και από την Ασίνη όπου ασφαλώς και θα έμεινε. Στον δρόμο του ήταν και η θαυμάσια βίλλα της Άγια-Τριάδας, δίπλα στη θάλασσα, που πιθανώς να την είδε και να γνώρισε αυτούς που την κατοικούσαν.
Στην Ασίνη ο Παυσανίας ασφαλώς θα περιηγήθηκε τα μνημεία και τα ιερά. Θα ανέβηκε στην Ακρόπολή της, αλλά φαίνεται να του τράβηξαν περισσότερο την προσοχή οι θρύλοι των Ασιναίων παρά τα μνημεία τους. Είναι περίεργο που δεν μιλά ουσιαστικά για την πόλη καθεαυτή, αλλά για τους κατοίκους της. Αναμφίβολα θα βρήκε και θα συζήτησε με την ηγεσία της πόλης, ή ανθρώπους που του διηγήθηκαν nς επίσημες κατά κάποιον τρόπο θέσεις της ντόπιας ιστορίας.
Εκείνο το «μόνοι ... οι Ασιναίοι σεμνύνονται» του Παυσανία δεν φαίνεται να απηχεί απλώς τη λαϊκή παράδοση των Ασιναίων της εποχής, αλλά βασικά τους εθνικούς θρύλους και την ιστορική παράδοση που δίδασκε σαν τοπική της ιστορία η επίσημη πολιτεία.



Φαίνεται πως στην προσπάθειά του για έρευνα ο Παυσανία να έθιξε και μερικά λεπτά ιστορικά τους ζητήματα για να δοκιμάσει την αντίδραση των κατοίκων. Δέχονταν να ονομάζουν οι Ασιναίοι τον εαυτό τους Δωριείς- Δρύοπες; Ή είχαν και αυτοί απορρίψει το όνομα τούτο σαν τους ομοφύλους τους, τους Ευβοείς των Στύρων, που τους είχε πραγματικά σύρει αιχμαλώτους ο Ηρακλής σαν αφιερώματα στους Δελφούς;
Ναι, παραδέχτηκαν οι Ασιναίοι, νικήθηκαν οι πρόγονοί τους από τον Ηρακλή - και ποιον αλήθεια, δεν είχε νικήσει ο φοβερός εκείνος ήρωας; - μα ποτέ δεν σύρθηκαν αιχμάλωτοι στους Δελφούς. Απλώς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πολιορκημένη πόλη τους στον Παρνασσό και έφτασαν στη θάλασσα περνώντας από το Ιερό των Δελφών. Από εκεί περάσανε με καράβια στην παραλιακή Αργολίδα όπου και εγκαταστάθηκαν. Ναι, παραδέχτηκαν, ασφαλώς με υπερηφάνεια, με χαρά τους ονομάζονται Δρύοπες. Και με καμάρι ανάφεραν πως τα πιο σεβαστά τους ιερά ήταν αφιερωμένα στον γενάρχη τους Δρύοπα και τον πατέρα του, τον Απόλλωνα Πυθαέα.
Στον ναό του Δρύοπα φύλαγαν και παλιό του άγαλμα, πιθανώς το ξύλινο ξόανο του Απόλλωνα φερμένο από την Παρνασσίδα και που ασφαλώς θα το λάτρευαν σαν ιερότατο εθνικό και θρησκευτικό τους κειμήλιο. Κατά περίεργο τρόπο ο Παυσανίας δεν μιλά ουσιαστικά για τους ναούς αυτούς ίσως γιατί δεν του έκαμαν καμιά ή πολύ μικρή εντύπωση. Αντίθετα, κάνει μια σημαντική αναφορά στις γιορτές τους και αναφέρει πως οι Ασιναίοι είχαν μεγάλο πανηγύρι με μυστικές τελετές κάθε δύο χρόνια προς τιμή του Δρύοπα. Βέβαια, μύστης και ο Παυσανίας άλλων μυστηρίων, δεν δίνει καμιά πληροφορία για τη φύση της γιορτής και το είδος της μυστικής μύησης. Κι ακόμη είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς, οποιεσδήποτε σχέσεις με παρόμοιες δωρικές γιορτές ή έστω τις μυστηριακές τελετές στο θρησκευτικό πανηγύρι της γειτονικής Ανδανείας.


Μπορεί κανείς να υποθέσει πως τα μυστήρια του Δρύοπα στην Ασίνη μπορεί να είχαν σχέση με τη φυσική αναγέννηση και την ανθοφορία. Το όνομα του Δρύοπα καθεαυτό φαίνεται να αντικαθρεφτίζει θεότητα της χλωρίδας και των δρυών, των δέντρων του βουνού. Δρύοπας ίσως θα μπορούσε να είναι και κάποιος που μοιάζει με δέντρο ή προήλθε από δέντρο και άρα κατοικεί στα δέντρα και τα προστατεύει. Οι σχετικές όμως λατρείες, προς τιμήν του ξεκίνησαν από την περιοχή των Δελφών και του Παρνασσού όπως και οι Δρύοπες. Και στους Δελφούς είναι που βασικά ο Παιάνας του Απόλλωνα και ο Διθύραμβος του Διονύσου εναλλάσσονται και εκφράζουν τις εποχιακές εναλλαγές του χρόνου και των φυτών. Κάτι παρόμοιο φαίνεται να ήταν και η βάση των μυστηριακών τελετών της Ασίνης, που θα πpέπει να είχαν καθαρά τοπικό χρώμα και χαρακτήρα, μια και δεν υπάρχουν πλατύτερες πληροφορίες για τις γιορτές εκείνες.
Τι έγινε στην περιοχή της Ασίνης μετά τον Παυσανία;
Κανείς πια δεν μιλά για την περιοχή τούτη. Μια σιγή θανάτου καλύπτει, ουσιαστικά ολόκληρη τη Μεσσηνία. Φυσικά, δεν μπορούμε να πιστέψουμε πως η χώρα σωριάστηκε με μιας σε συντρίμμια. Ένα πάντως είναι βέβαιο: σ' αυτή την εποχή αρχίζει εντονότερος τώρα να διαγράφεται ο νέος παράγοντας που θα χρωματίσει αργά μα σταθερά το θρησκευτικό-κοινωνικό μέλλον ολόκληρης της Μεσογείου και του Ρωμαϊκού κόσμου: ο Χριστιανισμός. Φαίνεται πως σιγά-σιγά διαμορφώνονται και αναπτύσσονται στην περιοχή μας οι πρώτες χριστιανικές κοινότητες. Ο αρχαίος κόσμος ξεφτά και χαροπαλεύει στον αργό, επιθανάτιό του ρόχθο. Τα μνημεία και οι ναοί λησμονιούνται και γκρεμίζονται. Πάνω στα ερείπιά τους θ' αναστηθούν αργότερα οι Χριστιανικές βασιλικές.
Στον ναό του Ασιναίου Απόλλωνα θα χτιστεί η βασιλική της Άγια- Σοφιάς, ενώ πάνω στα θεμέλια του ναού του Δρύοπα θα βλαστήσει ο μεσαιωνικός ναός του Αγίου Χαράλαμπου.
Στα +267 οι Ερούλοι φτάσανε μέχρι τις νοτιότατες εσχατιές της Πελοποννήσου. Ίσως να άφησαν τη βάρβαρη ανάμνησή τους με καταστροφές και στην πόλη της Ασίνης.
Ίσως όμως και να γλύτωσε τη μανία των επιδρομών χάρη στην απομόνωση και κυρίως στις οχυρώσεις της. Ασφαλώς όμως κάποια από τις ορδές των βαρβάρων που ξεσπάνε διαδοχικά η μιά μετά την άλλη και από στεριά και από θάλασσα, στον Μωριά, να χτύπησε και την Ασίνη. Πάντως, μαρτυρία για συγκεκριμένες καταστροφές δεν υπάρχει. Τον έκτο αιώνα η πόλη αναφέρεται απλώς σαν καλά οχυρωμένη.
Φαίνεται πως είναι οι σλαβικές επιδρομές από στεριά, και τα πειρατικά κύματα των Σαρακηνών από τη θάλασσα, που θα κάνουν την πόλη να οχυρωθεί ακόμη περισσότερο καιν' αναγκάσει τους κατοίκους της περιοχής να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να συσπειρωθούν τριγύρω στα δυνατά της τείχη. Αραιώνει ο αγροτικός πληθυσμός, οι ρωμαϊκές βίλλες ερημώνονται και εγκαταλείπονται οι γειτονικές Κολωνίδες, ενώ η περιοχή του Κορύθου Απόλλωνα φαίνεται τώρα να εξελίσσεται σε σημαντικό κέντρο χριστιανικής λατρείας.
Στην Ασίνη φαίνετια να μετακομίζουν σιγά-σιγά όλοι οι ντόπιοι πληθυσμοί των παραλίων της Ανατολικής Πυλίας που απομένουν από τις επιδρομές. Σ' αυτά τα ιστορικά πλαίσια και σε τούτα τα χρόνια θα έπρεπε να έγινε και η μετακόμιση των κατοίκων της παλιάς Κορώνης στην Ασίνη.Πάλι οι νέοι κάτοικοι δίνουν στον χώρο νέο όνομα.
Μπαίνουμε πια στον Μεσαίωνα και ο τόπος αρχίζει μια νέα διαδρομή με τ'όνομα Κορώνη ...

(Απόσπασμα από την εργασία των Κουμάνη Εμίλιου, Φιλλιπίδη Θοδωρή, Βλάχου Έρικα: "Το κάστρο της Κορώνης και της ευρύτερης περιοχής")

Βιβλιογραφία- πηγές:
Ηροδότου: "Η ιστορία των περσικών πολέμων"
Παυσανία: "Μεσσηνιακά" (βιβλίο Η΄κεφ. 34)
Κουμάνης Εμίλιος, Φιλλιπίδης Θοδωρής, Βλάχου Έρικα: "Το κάστρο της Κορώνης και της ευρύτερης περιοχής"
Ιστότοπος: Δήμος Ναυπλιέων
Ιστότοπος: Wikipedia

Αριστομένης ο Μεσσήνιος



Printfriendly