Ο Θησαυρός της αρχαίας Κυπαρισσίας

Κατά την δίαρκεια κατασκευής προβλήτας στο λιμάνι της Κυπαρισσίας την περίοδο 1892- 1893, ήρθε στο φως νομισματικός θησαυρός αποτελούμενος από 35 αρχαία νομίσματα. Τα νομίσματα αυτά θάφτηκαν στο λιμάνι της αρχαίας Κυπαρισσίας που βρισκόταν στο ίδιο σημείο με το λιμάνι της σύγχρονης πόλης.

Ο θησαυρός αυτός γνωστός ως "Θησαυρός της Κυπαρισσίας" αποτελείτε από νομίσματα της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, -4ος αιώνας, και θεωρείτε σημαντικός καθότι είναι ο αρχαιότερος θησαυρός νομισμάτων αυτής της εποχής που έχει βρεθεί. Σήμερα φυλάσσετε στο νομισματικό μουσείο.

Ο θησαυρός της Κυπαρισσίας περιείχε τα εξής νομίσματα:

15 τεράδραχμα του Αλεξάνδρου του Γ΄ που κόπηκαν στην Αμφίπολη μεταξύ -336 και -323.
4 τετράδραχμα του Φιλίππου του Β΄ που κόπηκαν στην Αμφίπολη μεταξύ -359 και -336.
4 τετράδαχμα από την αρχαία Ταρσό της Φοινίκης
1 τετράδραχμο από την άρχαια Άκρα της Φοινίκης
1 δραχμή από την Λάρισσα, κοπής -400 με -344
2 τριόβολα από του Λοκρούς, κοπής -387 με -338
1 Ημίδραχμο από την Θήβα, κοπής -426 με -395
1 δραχμή από την Σικυώνα, κοπής -400 με -300
5 τριόβολα από την Σικυώνα, κοπής -400 με -300
1 τετράβολο από την Ιστιαία, κοπής -340 με -338

Θησαυρός αρχαίας Κυπαρισσίας, -327. 

Πάνω τεράδραμο εποχής Φιλίπου του Β΄και κάτω τετράδραχμα εποχής Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η μελέτη των νομισμάτων, που είχαν υποστεί μεγάλη διάβρωση λόγω οξείδωσης και του θαλασσινού νερού, έδειξε ότι η απόκρυψη του θησαυρού πρέπει να έγινε περί το -327.

Γιά τον κάτοχο των νομισμάτων και τις συνθήκες ταφής δεν μπορούμε να γνωρίζουμε και πολλά στοιχεία. Είναι πάντως αρκετά πιθανόν αυτά να ανήκαν σε Μακεδόνα στρατιωτικό, ο οποίος ήταν σταθμευμένος στην Πελοπόννησο μετά την ανεπιτυχή προσπάθεια του Βασιλιά της Σπάρτης Άγη του Γ΄ να αποτινάξει τον Μακεδονικό ζυγό. 

Ως μέλος του στρατεύματος του Αντίπατρου που στάλθηκε να αντιμετωπίσει την Σπαρτιατική εξέγερση είναι λογικό ο μισθός του να αποτελούνταν από τετράδραχμα τα οποία είχαν κοπεί στην Αμφίπολη. Τα χρήματα από την περιοχή της Φοινίκης ίσως να αποτελούσαν τμήμα του ποσού το οποίο, σύμφωνα με τον ιστορικό Άρριανό (ΙΙΙ, 16, 17), Ο Μέγας Αλέξανδρος είχε στείλει στον Αντίπατρο για να καταστείλει την Σπαρτιατική εξέγερση. Τα μικρότερης αξίας νομίσματα από την Σικυώνα ίσως να αποτελούν ρέστα που έλαβε ο στρατιωτικός από τις τοπικές αγορές όπου θα χρησιμοποίησε τα τετράδραχμά του. Δύσκολα ερμηνεύετε η ύπαρξη των νομισμάτων από τη Λάρισα, την Θήβα και την Ιστιαία της Εύβοιας, καθότι βρέθηκαν μακριά από την πόλη κοπής τους. Θα μπορούσε να είναι χρήματα που έλαβε ο στρατιωτικός όταν υπηρετούσε σε αυτές τις περιοχές, στις οποίες όπως γνωρίζουμε οι Μακεδόνες είχαν τοποθετείσει ισχυρές φρουρές.

Κτήριο πιθανόν δημοσίου χαρακτήρα στο αρχαίο λιμάνι της Κυπαρισσίας. Χρονολογείται στους Ελληνιστικούς- Ρωμαϊκούς χρόνους.

 

Πάντως όποια και να είναι η ιστορία πίσω από τον θησαυρό της αρχαίας Κυπαρισσίας, αυτό που τον κάνει ξεχωριστό είναι το γεγονός ότι είναι ο αρχαιότερος θησαυρός νομισμάτων της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου πού έχει βρεθεί και η μελέτη του υπήρξε σημαντική για την νομισματοκοπία αυτής της περιόδου.

Βιβλιογραφία:
Edward T. Newell: "Alexander Hoards I". The American Numismatic Society 1921.