Καπλάνι Πυλίας: Θολωτοί τάφοι

Στη θέση Βίγλα, σε δυσπρόσιτο και απομονωμένο λόφο μεταξύ των κοινοτήτων Καπλάνι και Ζιζάνι, εντός της ιδιοκτησίας Ευάγ. Καλόμαλλου, λαθρανασκαφική ενέργεια έφερε στο φως δύο θολωτούς μυκηναϊκούς τάφους. Ο πρώτος είχε σοβαρά αναμοχλευθεί από τους αρχαιοκάπηλους, που είχαν φθάσει στο δάπεδο σχεδόν του μισού τάφου, συσσωρεύοντας πέτρες, όστρακα και οστά στο άλλο μισό.
Ο δεύτερος τάφος, του οποίου διακρινόταν το ανώφλι της εισόδου σε μικρή απόσταση βορειότερα, είχε διαφύγει της προσοχής των λαθρανασκαφέων. Η ανασκαφή του τάφου αυτού διήρκεσε δύο μήνες υπό δύσκολες συνθήκες1.
Ο θολωτός τάφος που ανασκάφηκε έχει διάμετρο 5,30 -5,50μ. και σώζεται σε μέγιστο ύψος 2,20μ. (Σχέδ.2-3).

Η είσοδός του, που βρίσκεται προς ΒΑ., έχει άνοιγμα πλ. 0,40 και ύψ. 1,65μ., καλύπτεται δε από μονόλιθο κατώφλι διαστ. 1,70x 0,90 και πάχ. 0,20μ.
Ο δρόμος είναι λιθόκτιστος από πλακοειδείς λίθους όπως και η θόλος του τάφου και σώζεται σε μήκος 5,70μ., το δε πλάτος του είναι 1,20μ. στο βορειοανατολικό άκρο του και, στενεύοντας προς την είσοδο, καταλήγει στα 0,40 μ. (Εικ.1).

Στο φυσικό δάπεδο του τάφου, προς τη δυτική πλευρά του, βρέθηκε ένας λακκοειδής τάφος που περιείχε διπλή ταφή αδιατάρακτη. Οι νεκροί είχαν τοποθετηθεί έτσι ώστε το κεφάλι του ενός να ακουμπά στα πόδια του άλλου. Ο προσανατολισμός του λάκκου ήταν Β.-Ν. και οι διαστάσεις του: μήκος 1,52, πλάτος 0,30 και βάθος 0,20μ.
Τα ευρήματα ήταν πενιχρά και η κεραμική αποσπασματική, δεδομένου ότι ο τάφος είχε ήδη συληθεί από την αρχαιότητα. Το γεγονός αυτό καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την ακριβή χρονολόγησή του, που με τις πρώτες εκτιμήσεις τοποθετείται στην YE ΙΙΑ εποχή.Από τον καθαρισμό του δαπέδου του τάφου συνελέγησαν λίγα ψήγματα χρυσού, τέσσερις οκτώσχημοι χρυσοί ρόδακες (Δ 4254), μία σφαιρική διάτρητη χάνδρα από γυαλί και μία χάνδρα από φαγεντιανή (Δ 4255, 4256).

Ξένη Αραπογιάννη.

Αχαιολογικό Δελτίο 48 (1993)

1. Λόγω της μεγάλης απόστασης των θολωτών τάφων από κατοικημένη περιοχή και της δυσκολίας πρόσβασης σε αυτούς, το συνεργείο της Εφορείας, αποτελούμενο από πέντε εργάτες και το σχεδιαστή Α. Θωμόπουλου, κατασκήνωσε στο χώρο της ανασκαφής, όπου παρέμεινε επί δίμηνο.

-Φωτογραφίες από: Boyd [2001]:  Boyd, Michael John. Middle Helladic And Early Mycenaean Mortuary Practices In The Southern And Western Peloponnese. 2001, 42: Kaplani, σελ. 183. Online.

-Η θέση των Θολωτών τάφων από τον ιστότοπο The Mycenaean Atlas Project.: 

TITLE: Kaplani: Vigla_ Tholos 1
Decimal: 36.841218° N, 21.859265° E
(lon/lat: 21.859265, 36.841218)
DMS: 36° 50' 28.385" N 21° 51' 33.354" E
W3W: acquisition.seatbelt.contradictions
UTM: 34 S 576614 m E 4077603 m N
GGRS87: 308968 4079109
Accuracy: Exact. Elevation: 319 m. 1046.58796 feet, Region: Messenia