Περιγραφή και τοποθεσία καστροσπηλιάς
Η εν λόγω καστροσπηλιά βρίσκεται στους αρχικούς πρόποδες του όρους Λάπιθας,ακριβώς πάνω από την λίμνη Καϊάφα σε απόκρημνο σημείο και σε υψόμετρο 50 μέτρων, που οι ντόπιοι αποκαλούν ''Σασσαλότρυπα''. Πρόκειται για μια οχυρωματική κατασκευή που είναι διαμορφωμένη πάνω σε σπηλαιοάνοιγμα ύψους 10 μέτρων σε σχεδόν κατακόρυφο και βραχώδες σημείο, με σωζόμενο τείχος ύψους 5 μέτρων και μέγιστο πλάτος 4 μέτρα.
Στο τείχος που είναι κατασκευασμένο με συνδετικό υλικό μεταξύ των λίθων, σώζονται τρεις τυφεκιοθυρίδες, μία πόρτα στο κάτω μέρος και ξύλινα δοκάρια πολλών ετών που είναι διαμορφωμένα στην λιθοδομή του. Η είσοδος είναι από την πόρτα, όπου μπαίνοντας υπάρχει δωμάτιο 2 επί 3 μέτρα, και πέντε μέτρα ψηλότερα ξανοίγεται μικρό σπήλαιο μήκους 10 μέτρων.
Η θέα από την καστροσπηλιά είναι θαυμάσια βλέποντας ταυτόχρονα: πεδιάδα, την Λίμνη Καϊάφα, το πευκοδάσος, την θάλασσα του Ιονίου και τον ουρανό. Η Σασσαλότρυπα φαίνεται από τον τύπο κατασκευής της, να χτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ιστορικές πληροφορίες προς το παρόν δεν έχουν ανευρεθεί. Ντόπιοι μας δήλωσαν ότι θυμούνται από τους παλαιότερους να διηγούνται ότι στην Σασσαλότρυπα κρύβανε τα Ελληνόπουλα επί Τουρκοκρατίας,για να τα γλυτώσουν από το παιδομάζωμα. Στην περιοχή πάντως υπάρχει το επώνυμο Σάσσαλος, άρα η ετυμολογία της Σασσαλότρυπας φαίνεται να είναι ανθρωπωνυμική.
Περιγραφή προσέγγισης
Η προσέγγιση για την Σασσαλότρυπα γίνεται από τον ασφάλτινο δρόμο που οδηγεί στα Λουτρά Καϊάφα, όπου φαίνεται από τον δρόμο. Η ανάβαση διαρκεί περίπου 15- 20 λεπτά και είναι πολύ επικίνδυνη λόγω του απόκρημνου εδάφους και της έλλειψης σαφούς μονοπατιού.
Υποσημείωση: Η επίσκεψη στην Σασσαλότρυπα έγινε μαζί με τον ευγενέστατο και φιλότιμο πρόεδρο της κοινότητας του χωριού Σμέρνα Ηλείας τον κ.Θεοδωρόπουλο Ιωάννη στις 18/10/2019,έχοντας ως οδηγό στην ανάβαση τον κ.Γιαννόπουλο Δημήτρη που είναι γνώστης της περιοχής και τον ευχαριστούμε θερμά.
Φωτογραφίες, εντοπισμός και πληροφορίες από τον Sakis Lemonakis και το blog του Αμφιτρείδης
