Το Αρτίκι ή Αρτίκιο, αναφερόμενο επίσημα ως το Αρτίκιον, είναι οικισμός κοντά στον Αετό και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας. Το Αρτίκι βρίσκεται περίπου 21,5 χιλιόμετρα προς τα ανατολικά της Κυπαρισσίας και περίπου 7 χιλιόμετρα δυτικά από τον Αετό. Έχει υψόμετρο 262 μέτρα και απέχει 21,5 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους.
Το Αρτίκι βρίσκεται νότια από τα χωριά Νέα Αγριλιά και Κοπανάκι, από τα οποία απέχει περίπου 6,5 χιλιόμετρα και 7,5 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Το Αρτίκι συνδέεται οδικά με τη Νέα Αγριλιά και το Κοπανάκι με ασφαλτοστρωμένη οδό και με άλλα χωριά με χωματόδρομο.[1]
Η Προϊστορική θέση εντοπίζεται στην Δ πλευρά του χωριού του Αρτικίου, περίπου 150 μέτρα Β από την ενοριακή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Πρόκειται για έναν λόφο ύψους 310μ., η κορυφή του οποίου έχει στρογγυλό σχήμα με διάμετρο περίπου 90 μέτρα και είναι αρκετά διαβρωμένη. Οι πλαγιές της Ν πλευράς είναι εύφορες και ποτιστικές.
Η Προϊστορική θέση, όπως και το σύγχρονο χωριό, βρίσκονται σε μιά αρκετά απομονωμένη θέση στις υπώρειες των Κοντοβουνίων στην Ν πλευρά της Κοιλάδας του Σουλιμά. Μιά καλή πηγή νερού, το "Κεφαλάρι", υπάρχει στην πλαγιά του λόφου της "Παναγίας" στα ΝΑ.
Την θέση πρώτοι εντόπισαν και περιέγραψαν οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι William A. McDonald και Richard Hope Simpson την δεκαετία του ΄60[2]. Η θέση που χρονολογείται στην ΥΕ εποχή, είχε έκταση περίπου 5 στρέμματα και βρισκόταν στην στρογγυλή κορυφή του λόφου. Σχετικά με την κεραμική οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι αναφέρουν: "Potsherds occur sporadically on the uncultivated conglomerate summit, but we found none on the lower slopes. All are heavily worn and most are amorphous, but the coarse, gritty fabric is undoubtedly prehistoric. One fragment is part of a jar with flattened side handle, probably of MH shape. A few thinner sherds of finer buff fabric include a rim and another bit from LH stemmed bowls."
Οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι αναφέρουν ότι η Προϊστορική θέση στο Αρτίκι ήταν μικρή αλλά έχει υπέροχη θέα προς την κοιλάδα του Σουλιμά. Πιθανότατα συνδύαζε τις λειτουργίες φυλακίου και μικρού αγροτικού κέντρου. Ένας δευτερεύων δρόμος μπορεί να οδηγούσε από την κοιλάδα, στην Προϊστορικη θέση του Αρτικίου και μετά στη Προϊστορική θέση του Σελλά στο οροπέδιο της Τριπύλης στα ΝΔ.
Στην σημερινή της κατάσταση η Προϊστορική θέση του Αρτικίου δείχνει να είναι εντελώς κατεστραμμένη αφού δεν σώζονται καθόλου αρχιτεκτονικά υπολείμματα. Ίσως οι εργασίες διάνοιξης αγροτικών δρόμων γύρω από την κορυφή να έχουν καταστρέψει τα όποια υπολείμματα, ενώ οι μόνες ενδείξεις Προϊστορικές κατοίκησης που υπάρχουν είναι κάποια κεραμικά αποτμήματα που υπάρχουν στην περιοχή του πλατώματος.
"Αριστομένης ο Μεσσήνιος"|
[1] el.wikipedia.org
[2] McDonald, William A. and Richard Hope Simpson. ‘Further Explorations in Southwestern Peloponnese: 1964-1968’, American Journal of Archaeology. Vol. 73, No. 2 (Apr., 1969), pp. 123-177., '23C. Rachi Gourtsia (Artiki)', pg. 136.
